Plant-based κουζίνα: Τάση ή ανάγκη;
Τα τελευταία χρόνια ακούμε και μαθαίνουμε ότι η plant-based κουζίνα έχει κάνει δυναμική εμφάνιση στην ζωή μας. Από τα ράφια των σούπερ μάρκετ μέχρι τα μενού γνωστών εστιατορίων, τα φυτικά προϊόντα κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Κάποιοι θα πουν ότι είναι μια «μόδα της εποχής», άλλοι ότι είναι μια αναπόφευκτη εξέλιξη μπροστά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, αλλά και η υγείας μας. Άρα το ερώτημα που πλανάται είναι, πρόκειται για μια παροδική τάση ή για μια ουσιαστική και αληθινή ανάγκη;
Η άνοδος της φυτικής διατροφής και της ψηφιακής εποχής
Δεν είναι τυχαίο που τώρα τελευταία ακούμε συνεχώς τη φράση plant-based. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να μειώσουν ή να αποκλείσουν εντελώς τα ζωικά προϊόντα από το τραπέζι τους. Στην αρχή, οι επιλογές όπως ήταν φυσικό ήταν περιορισμένες: λίγα φυτικά ροφήματα και μερικά «υποκατάστατα κρέατος». Σήμερα, όμως, μιλάμε για μια ολόκληρη βιομηχανία πίσω από όλο αυτό, μιλάμε για φυτικά τυριά, γάλα βρώμης ή αμυγδάλου, μπέργκερ από φακές ή μπιζέλια, ακόμα και γλυκά χωρίς ίχνος ζωικής προέλευσης.
Μπορούμε εδώ να πούμε πως οι λόγοι πίσω από αυτή την άνοδο είναι πολλοί και συγκεκριμένοι και σχετίζονται με την ψηφιακή επανάσταση και την day to day ενημέρωση που έχουνε όλοι από διάφορα πλέον κανάλια. Επίσης, η έντονη ανησυχία πλέον για το περιβάλλον, η ευαισθητοποίηση απέναντι στα ζώα, έπρεπε κάποια στιγμή, αλλά και η ανάγκη για βελτίωση της υγείας μας έχουν δημιουργήσει ένα νέο κύμα καταναλωτών που ψάχνουν για τις λεγόμενες «πράσινες» επιλογές. Σε όλο αυτό συμβάλλουν κατά πολύ και οι νέες ψηφιακές μας συνήθειες, από streaming ταινιών μέχρι gaming και πλατφόρμες όπως η Netbet.gr, που δείχνουν πόσο πλούσιες έχουν γίνει οι επιλογές στην ψυχαγωγία μας, αλλά και στην κουζίνα μας. Έτσι σκεφτείτε πως στο ευρύτερο αυτό κλίμα αλλαγών, η plant-based κουζίνα είναι η μία οπτική και τάση της νέας αυτής εποχής.
Υγεία στο… πιάτο μας
Ένας από τους βασικούς άξονες της plant-based φιλοσοφίας είναι η υγεία. Δεκάδες έρευνες δείχνουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερίνης, να ρυθμίσει το σάκχαρο και να προστατεύσει την καρδιά.
Δεν είναι τυχαίο ότι γιατροί και διατροφολόγοι μιλούν πλέον ανοιχτά για τα οφέλη του περιορισμού του κόκκινου κρέατος. Φυσικά, κανείς δεν λέει ότι πρέπει να το κόψουμε «μαχαίρι». Η ισορροπία είναι το κλειδί. Όπως λέει και η γνωστή παροιμία, «παν μέτρον άριστον». Ένα πιάτο γεμάτο λαχανικά, όσπρια και δημητριακά μπορεί να μας δώσει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά χωρίς περιττά λιπαρά.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Πέρα από τα οφέλη που προκύπτουν για την υγεία μας, η plant-based κουζίνα έχει και έναν σημαντικότατο οικολογικό αντίκτυπο. Η παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών είναι από τις πιο ενεργοβόρες διαδικασίες στη βιομηχανία τροφίμων. Χρειάζονται τεράστιες ποσότητες νερού, γης και ζωοτροφών, ενώ η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου είναι άκρως και ανησυχητικά υψηλή.
Αντιθέτως, η φυτική διατροφή, όπως είναι λογικό, αφήνει πολύ μικρότερο «αποτύπωμα». Με λίγα λόγια, κάθε φορά που επιλέγουμε ένα γεύμα χωρίς κρέας, συμβάλλουμε, έστω και στο ελάχιστο, στη μείωση της ολοένα και αυξανόμενης πίεσης που δέχεται ο πλανήτης. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το τι βάζουμε στο πιάτο μας μπορεί να επηρεάσει το μέλλον του κόσμου που ζούμε.
Εφήμερη μόδα ή τρόπος ζωής;
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η plant-based κουζίνα είναι απλώς μια μόδα που ήρθε να αντικαταστήσει τις δίαιτες και τις διατροφές που κατά καιρούς γνωρίσαμε. Όμως, η πραγματικότητα δείχνει ότι δεν πρόκειται για κάτι τόσο επιφανειακό και εφήμερο.
Οι μεγάλες εταιρείες τροφίμων επενδύουν πλέον πολλά δισεκατομμύρια σε φυτικά προϊόντα και σε έρευνα. Εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας δημιουργούν γκουρμέ plant-based μενού, ενώ ακόμα και τα πιο «παραδοσιακά» fast food προσφέρουν επιλογές χωρίς κρέας. Αν ήταν μια απλή μόδα, δύσκολα θα επένδυαν όλοι αυτοί οι γίγαντες τόσο σοβαρά σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η ελληνική πραγματικότητα
Στην Ελλάδα, η plant-based κουζίνα είναι μια ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα. Η παραδοσιακή μας διατροφή, η γνωστή σε όλους μεσογειακή, είναι από μόνη της σε μεγάλο βαθμό φυτική, ελαιόλαδο, όσπρια, λαδερά φαγητά, φρούτα, λαχανικά. Η νηστεία που κάνουν κυρίως σε χωριά και στην επαρχία μοιάζει με ένα «πρώιμο» plant-based μοντέλο.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερα εστιατόρια που πειραματίζονται με vegan και vegetarian επιλογές. Από σουβλάκια με μανιτάρια μέχρι γλυκά με γάλα καρύδας, η ελληνική γαστρονομία φαίνεται να αγκαλιάζει τη νέα τάση με δημιουργικότητα και ξανά να πρωτοστατεί στις αλλαγές με επιτυχία.
Η plant-based κουζίνα δεν είναι απλώς μια παροδική τάση με ημερομηνία λήξης. Είναι μια πραγματικότητα με άμεση επίπτωση στην υγεία μας, το περιβάλλον και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την τροφή και τα γεύματα. Φυσικά, δεν χρειάζεται να γίνουμε όλοι από τη μία μέρα στην άλλη, αυστηρά φυτοφάγοι. Αρκεί να κάνουμε μικρά βήματα, όποιος/α θέλει φυσικά μικρά μικρά βήματα και να βάλουμε περισσότερα λαχανικά στο πιάτο μας, να δοκιμάσουμε νέες γεύσεις, να δώσουμε μια ευκαιρία στα φυτικά προϊόντα.
Ίσως τελικά, η φράση «είμαστε ό,τι τρώμε» να είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Και η plant-based κουζίνα μάς δείχνει έναν δρόμο που συνδυάζει γεύση, υγεία και σεβασμό στον πλανήτη και το περιβάλλον μας.
