«Σύνθεση VII» του Wassily Kandinsky.

Πίνακας: Σύνθεση VII, 1913
Καλλιτέχνης: Wassily Kandinsky

Ένα ερώτημα που μπορεί να προκύψει στον θεατή αντικρίζοντας τον παραπάνω πίνακα του Wassily Kandinsky, είναι τι ακριβώς αυτός απεικονίζει, καθώς η απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στην ορατή πραγματικότητα καθιστά την πρώτη ανάγνωση του έργου αρκετά περίπλοκη.

Το κλειδί για την κατανόηση του πίνακα βρίσκεται παραδόξως στον τίτλο του, ο οποίος παραπέμπει περισσότερο σε μουσικό παρά σε εικαστικό έργο.

Η γοητεία που ασκούσε στον καλλιτέχνη η δυνατότητα της μουσικής να συγκινεί χωρίς την αναφορά σε σημεία του αντικειμενικού κόσμου, τον οδήγησε στην αναζήτηση μιας αντίστοιχης ελευθερίας έκφρασης στη ζωγραφική.

Η ιδέα του εικαστικού έργου ως προϊόντος εσωτερικής αναγκαιότητας παρά δεξιοτεχνίας, που ομοίως με τη μουσική στόχευε στη σύνδεση με τον ψυχικό κόσμο του θεατή, οδήγησε τον Kandinsky στη σταδιακή απόρριψη της μιμητικής λειτουργίας της ζωγραφικής και τελικά στην απόλυτη αφαίρεση.

Η «Σύνθεση VII» θα μπορούσε να ερμηνευθεί επιφανειακά ως ένα άναρχο συνονθύλευμα από γραμμές, σχέδια και χρώματα.

Μια σειρά προσχεδίων, ωστόσο, που δημιουργήθηκαν πριν το τελικό έργο, επιβεβαιώνουν ότι ο πίνακας δεν είναι αποτέλεσμα ενστικτώδους αυτοματισμού αλλά καρπός εκτενούς και μελετημένης προεργασίας. Γι’ αυτό άλλωστε και πουθενά στο έργο δεν επαναλαμβάνεται ο ίδιος συνδυασμός χρωμάτων ή σχημάτων.

Ο πίνακας απεικονίζει σύμφωνα με τον ζωγράφο την αρχή και το τέλος του κόσμου, αποδεικνύοντας ότι η απομάκρυνσή του από τη ρεαλιστική ζωγραφική, δε στόχευε στην εγκατάλειψη της ορατής πραγματικότητας αλλά στην αναδιήγησή της βάσει ενός νέου εικαστικού κώδικα.

Το σπάσιμο του φράγματος της αναπαράστασης θα ήταν φυσικά ανέφικτο χωρίς τις επαναστατικές καλλιτεχνικές εξελίξεις των προηγούμενων χρόνων. Ίσως η σύνθεση να είναι τόσο γοητευτική, ακριβώς επειδή κοιτάζοντάς την είναι σαν να περνούν από μπροστά μας όλα τα καινοτόμα καλλιτεχνικά ρεύματα, που σαν σε αλυσιδωτή αντίδραση, οδήγησαν στην αποϋλοποιηση του αντικειμένου. Ίσως πάλι η γοητεία του πολύχρωμου αυτού «χάους» να έγκειται στην ικανότητά του να αντικατοπτρίζει τη δύναμη της τέχνης να συγκινεί, βασιζόμενη αποκλειστικά στα δικά της απλά αλλά πανίσχυρα μέσα: το χρώμα και τη φόρμα.

______________________
Ιστορίες Τέχνης ή αλλιώς… jeanne_d__art. Βρείτε εδώ την επίσημη σελίδα της στήλης στο Instagram!