Substance & Perfections: Η έκθεση για τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα του ατόμου.

Φωτογραφίες: Γιάννης Τόμτσης

Ο Άρης Ράμμος είναι ένας φωτογράφος, που μέσα από το φακό του αποτυπώνει πρόσωπα και ιστορίες. Ιστορίες προσωπικές, που δεν έχουν ειπωθεί ξανά.  Στο τελευταίο του φωτογραφικό εγχείρημα, την έκθεση με τίτλο “Substance& Perfections”, παγιδεύει μέσα από τη δική του ματιά την ουσία του ανθρώπου, καταρρίπτοντας τον κοινωνικό ρατσισμό και αποκλεισμό. Τα πορτρέτα του παρουσιάζουν τον πραγματικό εαυτό του ανθρώπου, απελευθερωμένο από τα κοινωνικά πρέπει, εξυψώνοντας ταυτόχρονα τη σημασία της μοναδικότητας. O Beater.gr συνομίλησε μαζί του για τη σχέση του με τη φωτογραφία, την τέταρτη ατομική του έκθεση και τη δύναμη της τέχνης να απενοχοποιεί τέτοια ζητήματα.

Πως ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη φωτογραφία;

Η φωτογραφία για εμένα ξεκίνησε σαν χόμπι. Έχω σπουδάσει κάτι τελείως διαφορετικό και το επάγγελμα που ακολούθησα αρχικά ήταν διαφορετικό. Παράλληλα με την πρωινή μου δουλειά, δούλευα σε ένα μπαρ, όπου ο ιδιοκτήτης γνώριζε την Άννα Καψάλη και η πρώτη μου επαφή με τη φωτογραφία επαγγελματικά έγινε μέσω της Άννας. Η αλήθεια είναι πως ξεκίνησε κάπως στην πλάκα.

Επικεντρώνεσαι στα πορτρέτα. Πόσο δύσκολο είναι να αποτυπώσεις την ιστορία ενός προσώπου;

Σίγουρα σαν φωτογράφος πρέπει τον άλλον να τον κάνεις να νιώσει άνετα, να έχεις υπομονή και να τον καθοδηγείς, γιατί έτσι θα ποζάρουν και πιο εύκολα. Πρέπει να εκπαιδευτείς πάνω σε αυτό. Είναι κάτι το οποίο πολλές φορές βγαίνει, χωρίς να το υπολογίσεις, γιατί αυτό που βγάζεις σαν αύρα, σαν vibe, σαν άνθρωπος, κάνει και τον άλλον να ανοιχτεί.

Πόσο εύκολα δέχεται κάποιος να φωτογραφηθεί τελικά, ειδικά στην περίπτωση των πορτρέτων;

Και πάλι παίζει ρόλο η προσέγγισή σου, σε συνδυασμό  με το αν το μοντέλο γνωρίζει την δουλειά σου σαν φωτογράφο. Είναι βασικό το αν έχει δει και είναι εξοικειωμένος με τη δουλειά σου, κάνει τα πράγματα πιο εύκολα. Το πιο περίεργο είναι στο street photography ή στη journal φωτογραφία, όπου εκεί ο άλλος δεν σε ξέρει και δεν έχει δει δουλειά σου, για να γνωρίζει και μέσα σε άκρες, το αποτέλεσμα. Πρέπει και πάλι να σε εμπιστευτεί και τελικά να φωτογραφηθεί, επειδή του το πρότεινες. Είναι πολύ δυναμική, δυνατή και ιδιαίτερη η σχέση του φωτογράφου με το μοντέλο. Πρέπει να υπάρχει διάθεση και υπομονή και από τις δύο πλευρές, γιατί η διάρκεια μιας φωτογράφισης μπορεί να είναι μεγάλη και άλλωστε όσο πιο πολύ περνάει ο χρόνος, τόσο πιο πολύ ανοίγεται και ο άλλος.

Σε μια εποχή που πολλοί δηλώνουν φωτογράφοι και επίσης πολλοί θεωρούν τις φωτογραφίσεις κοινότοπες, ποιο είναι αυτό το στοιχείο που καθιστά μια φωτογραφία ιδιαίτερη;

Αρχικά, δεν είναι κακό που τόσοι πολλοί δηλώνουν φωτογράφοι. Η φωτογραφία είναι μια τέχνη και ξεχωρίζει όταν γίνεται από κάποιον φωτογράφο ή από κάποιον ερασιτέχνη. Προσωπικά, εμένα το μέσο δεν με ενδιαφέρει, είτε φωτογραφίζεις από το κινητό, είτε από με μια μηχανή, το αποτέλεσμα δεν επηρεάζεται, είναι καθαρά τεχνικό το ζήτημα. Πολλοί φωτογράφοι, όπως κι εγώ, έχουν πέσει στη λούπα στο να βλέπουμε μια φωτογραφία πολύ τεχνικά. Μπορεί να θαυμάζεις μια φωτογραφία για το πολύ ωραίο φως, το οποίο όμως στον κοινό αναγνώστη δεν θα μείνει. Ο κοινός αναγνώστης πολλές φορές διαβάζει τη φωτογραφία καλύτερα από τους φωτογράφους, γιατί διαβάζει αυτό που το προκαλεί, την προσεγγίζει συναισθηματικά, σε αντίθεση με έναν φωτογράφο, που την προσεγγίζει τεχνικά. Το ιδιαίτερο μιας φωτογραφίας είναι η αίσθηση που δίνει και η σύνθεσή της.

Προτιμάς το ασπρόμαυρο ή το χρώμα. Έχεις πειραματιστεί και με τα δύο;

Έχω πειραματιστεί και με τα δύο, αλλά προτιμώ το έγχρωμο. Το ασπρόμαυρο είναι γοητευτικό, είναι ωραίο, αλλά χρησιμοποιείται υπερβολικά πολύ. Πολλές φορές, το βρίσκω εύκολη λύση. Θεωρώ ότι το χρώμα είναι πιο δύσκολο. Στο ασπρόμαυρο έχει συνηθίσει το μάτι μας και θεωρείται, ας πούμε, art. Ειδικά στην commercial φωτογραφία, ενώ πραγματικά δεν είναι το ασπρόμαυρο που κάνει μια φωτογραφία art. Πρέπει να καταλάβουμε που χρησιμοποιείται το ασπρόμαυρο και που όχι. Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία και εγώ επιλέγω να πειραματίζομαι με το χρώμα.

Ας περάσουμε στο τελευταίο σου εγχείρημα, την έκθεση που τιτλοφορείται “Substance & Perfections”. Μίλησε μας γι’ αυτή.

Η ιδέα ξεκίνησε από τη Μαγδαληνή Σίγα. Συζητούσαμε με τη Μάγδα και της έλεγα ότι ήθελα να δημιουργήσω κάτι. Είχε στο μυαλό της μια έκθεση φωτογραφίας κι εγώ ήθελα να ασχοληθώ με αυτό, είχα τη διάθεση και πίστευα ότι μπορώ να ανταπεξέλθω. Γεννήθηκε, λοιπόν, η ιδέα για την έκθεση κι εγώ είχα γενικά στο μυαλό μου τον κοινωνικό ρατσισμό και τις διαφοροποιήσεις. Ήταν κάτι που με προβλημάτιζε και θέλησα να το κάνω, αν και ο χρόνος μου ήταν περιορισμένος. Κατάφερα, παρόλα αυτά, και έκανα μερικές εικόνες κι έτσι δημιουργήθηκε η έκθεση.

Υπάρχουν πλαίσια, που καθορίζουν την τελειότητα και το αρεστό;

Ναι, σαφώς και υπάρχουν πλαίσια και η έκθεση προτείνει πως αυτά τα πλαίσια – όρια θα έπρεπε να είναι πιο εύπλαστα και ευέλικτα. Πολλές φορές, λειτουργούμε ασυνείδητα στις αποφάσεις μας για το τι θεωρούμε ωραίο ή όχι, στο τι αποδέχεσαι ή όχι να βλέπεις στον περίγυρό σου και τι θεωρείς αποκρουστικό ή όχι. Ο φυλετικός ρατσισμός, για παράδειγμα, θα έπρεπε να εξαλειφθεί. Δεν μπορείς να κρίνεις κάποιον από το χρώμα του. Κατ’ επέκταση, αν δεις κάποιον gay ή μια drag queen, δεν γίνεται να είναι αυτό σημείο αναφοράς. Γι’ αυτό επέλεξα πέντε-έξι «ομάδες» στη Θεσσαλονίκη που επιβαρύνονται, γυρνάνε τα μάτια τους, βλέπουν και τους κρίνουν. Δεν  θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν αυτά τα ζητήματα για ένα άτομο. Η έκθεση αυτή αφορά στο ότι πολλές φορές περιμένουμε από κάποιον να είναι τέλειος, αλλά τέλειος με τα δικά μας δεδομένα

Μπορεί, μέσα από τη φωτογραφία, να απενοχοποιηθεί η εικόνα αυτού που θα «έπρεπε να είμαστε»;

Ναι, φυσικά. Και μέσα από την τέχνη εν γένει.

Τέλος, ποια κρίνεις πως θα έπρεπε να είναι η θέση της τέχνης πάνω σε τέτοια ζητήματα;

Η τέχνη θα έπρεπε να είναι πρωτοπόρα. Όταν εκθέτεις κάτι, το φέρνεις προς διάλογο. Η τέχνη έχει υποχρέωση να το κάνει αυτό, να ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα και να τα απελευθερώνει.

______________________

H έκθεση «Substance & Perfections» ξεκίνησε στις 24 Μαρτίου!
Toss Gallery: Βηλαρά 1 & Συγγρού
Διάρκεια Έκθεσης: 24/3 – 3/4
Διοργάνωση: «Εξώστης»
Find Toss Gallery on Facebook!