Cinematic Odyssey #27: Οι ταινίες της εβδομάδας! (Εις μνήμην του David Lynch)
Εις μνήμην του David Lynch: Ο άνθρωπος που έπλασε όνειρα από σκοτάδι
Ο David Lynch, ένας από τους σπουδαιότερους οραματιστές της έβδομης τέχνης έφυγε από την ζωή αφήνοντας πίσω του μία τεράστια κληρονομιά και έμπνευση στους θεατές του. Ο κόσμος του David Lynch είχε μέσα του μυστήριο, σκοτάδι και αινιγματική ομορφιά. Μέσω της διαρκούς εξερεύνησης ο Lynch φώτισε τις πιο απόκρυφες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής, δημιουργώντας κινηματογραφικές εμπειρίες που παραμένουν χαραγμένες στο συλλογικό ασυνείδητο. Σε αυτό το αφιέρωμα, θα ταξιδέψουμε σε τρεις από τις κορυφαίες του ταινίες που καθρεφτίζουν την αλήθεια του Lynch: το σύμπαν είναι ταυτόχρονα σαγηνευτικό και εφιαλτικό, όπως ακριβώς η ίδια η ζωή.
______________________
Blue Velvet (1986)
![](https://beater.gr/wp-content/uploads/2025/01/blue-velvet-1986-david-lynch-beater-gr.jpg)
Στην ταινία “Blue Velvet” ένα κομμένο ανθρώπινο αυτί είναι από τα πρώτα πλάνα που αντικρίζουμε. Με αφορμή αυτό το παράξενο εύρημα, ο νεαρός Jeffrey Beaumont (Kyle MacLachlan) αποφασίζει να ερευνήσει την προέλευσή του και έτσι εισέρχεται σε μυστηριώδη κόσμο γεμάτο μυστικά. Η εξερεύνηση αυτή τον οδηγεί στην Dorothy Vallens (Isabella Rossellini), μία μυστηριώδη τραγουδίστρια που κακοποιείται από τον εγκληματία Frank Booth (Dennis Hopper). Όσο πιο βαθιά βυθίζεται ο Jeffrey σε αυτή την υπόγεια πραγματικότητα, τόσο πιο ασαφή καθίσταται τα όρια μεταξύ καλού και κακού, μεταξύ ασφάλειας και απειλής. Το “Blue Velvet” είναι μια ανατριχιαστική βουτιά στην καρδιά του κακού, διαλύοντας τις προσδοκίες και τις ψευδαισθήσεις για το τι θεωρείται “κανονικό” και “ασφαλές”. Μέσω αυτής της ιστορίας ο Lynch ανατέμνει την ψυχή της μικροαστικής Αμερικής, φανερώνοντας ποια είναι η αλήθεια πίσω από την βιτρίνα της «τέλειας» ζωής των προαστίων.
Η ταινία αυτή, αποκαλύπτει ότι το σύμπαν γύρω μας ποτέ δεν είναι αυτό που φαίνεται, συνυφαίνοντας με μαεστρία τη βία, τη διαστροφή και τον έρωτα σε ένα σκοτεινό, αδιόρατο χορό. Με προσεγμένο και αισθητικά ευχάριστο τρόπο, ο Lynch εκμεταλλεύεται την αντίθεση ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι, ανάμεσα στην γαλήνη του μπλε ουρανού και την αποσάθρωση που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια. Όπως το μπλε βελούδο που είναι τόσο απαλό στην αφή αλλά κρύβει μια ασύλληπτη ένταση, έτσι και η ταινία αυτή μας φέρνει αντιμέτωπους με τις σκοτεινές γωνίες του ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα μας παρασέρνει με τη μαγευτική της ομορφιά.
______________________
Lost Highway (1997)
![](https://beater.gr/wp-content/uploads/2025/01/lost-highway-1997-david-lynch-beater-gr.jpg)
H ιστορία αυτή “Lost Highway” την φορά ξεκινά με έναν σαξοφωνίστα, τον Fred Madison (Bill Pullman) να κατηγορείται για την δολοφονία της γυναίκας του, της Renee (Patricia Arquette). Χωρίς να προλάβουμε να αποσαφηνίσουμε αν ο Fred είναι πράγματι ο δολοφόνος της ή όχι, βλέπουμε τον Fred να μεταμορφώνεται σε έναν νεαρό και γοητευτικό μηχανικό αυτοκινήτων, τον Pete Dayton (Balthazar Getty). Έτσι λοιπόν αναδιοργανώνεται η αφήγηση και εισάγεται ένας φαύλος κύκλων εγκλημάτων, παθών και παράνοιας. Το τώρα, το παρελθόν και η φαντασία μπλέκονται, δίνοντας στο κοινό τον χώρο να χαθεί στον “χαμένο αυτοκινητόδρομο” της ανθρώπινης ψυχής.
Το Lost Highway αποτελεί μία υπαρξιακή μελέτη, καθώς ο κόσμος που δημιουργεί ο Lynch γίνεται ένα αέναο παιχνίδι της ταυτότητας. Το εγώ φαίνεται εύθραστο, ρευστό, χωρίς εδραιωμένη μορφή, καθώς είναι από ότι φαίνεται στην φύση του ανθρώπου να ανακατασκευάζει την πραγματικότητα όταν γίνεται αφόρητη και να ανασχηματίζεται και ο ίδιος. Ο αυτοκινητόδρομος που βλέπουμε σε κρίσιμες στιγμές της ταινίας, ίσως είναι μία μεταφορά για την ίδια την ζωή: Ένας σκοτεινός, αέναος δρόμος, με σπάνια ευθείες διαδρομές, με στροφές, που καταλήγει σε αλλόκοτα και μυστηριώδη τοπία. Αυτά τα τοπία, παρότι φαντάζουν εφιαλτικά, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ψυχής. Είναι τα αποτυπώματα των σκοτεινών μας επιθυμιών, των αδιευκρίνιστων φόβων και των ανεξήγητων αμφιβολιών που μας κατατρώγουν από μέσα.
______________________
Inland Empire (2006)
![](https://beater.gr/wp-content/uploads/2025/01/inland-empire-2006-david-lynch-beater-gr.jpg)
Σε μία από τις ίσως πιο δύσκολες ως προς την εξήγηση ταινίες του David Lynch “Inland Empire“, η ηθοποιός Nikki Grace (Laura Dern) επιδιώκει να επιστρέψει στην καριέρα της. Έτσι αποφασίζει να συμμετάσχει σε μία ταινία που όμως είναι βέβαιη η αποτυχία της. Καθώς ο ρόλος της Nikki αρχίζει να θολώνει τα όρια μεταξύ αλήθειας και φαντασίας, ο Lynch εκμεταλλεύεται αυτή την αβεβαιότητα και δημιουργεί για ακόμη μία φορά έναν κολασμένο κόσμο με ανατριχιαστικές εικόνες και σκοτεινές αφηγήσεις. Εικόνες συνθλίβονται η μία πάνω από την άλλη, προκαλώντας στο κοινό την αίσθηση της αταξίας και σταδιακά θρυμματίζεται το συνειδητό.
Ο Lynch δεν ακολουθεί γραμμική πορεία αφήγησης, αλλά αφορμάται της αντισυμβατικής του φύσης και παρουσιάζει ένα σύμπαν πολλαπλών πραγματικοτήτων, όπου το κάθε «εγώ» καταρρέει, και η ζωή δεν είναι παρά μια ατέρμονη ανακύκλωση αναπαραστάσεων και συναισθημάτων. Αυτό το έργο αποτελεί ένα παράδειγμα της απόλυτης αποδόμησης του συμβατικού κινηματογράφου, καθώς ο Lynch αποδέχεται την αταξία ως μία απόλυτη αλήθεια της ανθρώπινης ψυχής. Το Inland Empire μας καλεί να αντιληφθούμε ότι η ζωή μας δεν είναι μια καθαρή γραμμή, αλλά ένα πλέγμα από παραμορφωμένες εικόνες και αντιφάσεις. Έτσι λοιπόν, μέσα από την ταινία ακολουθούμε το αχαρτογράφητο χάος του υποσυνείδητου, αναγνωρίζοντας ότι η απάντηση δεν βρίσκεται στο τέλος της διαδρομής, αλλά στη διαρκή ανατροπή της ίδιας της πορείας.
______________________