Η Beatrice, ο ρατσισμός κι μια μέρα στον σταθμό της Ομόνοιας.
Στις 23 Ιανουαρίου ένας νεαρός άνδρας χτύπησε έναν μετανάστη μέσα στον ηλεκτρικό, στη διαδρομή προς Πειραιά, επειδή δεν του άρεσε ο τρόπος που τον κοίταξε. Μάλιστα, μια επιβάτης κατέγραψε το περιστατικό σε βίντεο στο οποίο φαίνεται αιμόφυρτο το θύμα της ρατσιστικής επίθεσης.
Πριν δύο εβδομάδες μια κοπέλα, η Beatrice ανέφερε ένα παρόμοιο περιστατικό -πάλι στον ηλεκτρικό και προσπάθησε μέσω των social media της να πληροφορήσει όσους επρόκειτο να χρησιμοποιήσουν τον ηλεκτρικό και να τους επιστήσει την προσοχή ώστε να μην πέσουν θύματα μιας ρατσιστικής επίθεσης. Τότε, με αφορμή την τοποθέτηση της ζήτησα από την Beatrice να μας μιλήσει για την ζωή της, τα περιστατικά ρατσιστικής βίας που έρχεται αντιμέτωπη και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει μια μαύρη γυναίκα στην Αθήνα.
Η Beatrice λοιπόν σπουδάζει κομμωτική στο ΙΕΚ Ηρακλείου, ενώ παράλληλα ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο. Αυτή είναι η ιστορία της.
Πριν μερικές μέρες μίλησες μέσω των social media για ένα ρατσιστικό επεισόδιο που διαδραματίστηκε στον ΗΣΑΠ. Θέλεις να περιγράψεις με λίγα λόγια τι συνέβη;
Βρισκόμουν στον σταθμό της Ομόνοιας όταν είδα έναν κύριο αλλοεθνή που αναγνώρισα λόγω της δουλειάς μου, να του επιτίθεται λεκτικά ένας νεαρός. Έτσι, όπως οπισθοδρομούσε για να αποφύγει τον νεαρό, είχε φτάσει στην κίτρινη γραμμή που υπάρχει πριν από τις ράγες… Έβλεπα πως δεν υποχωρούσε ο νεαρός και ότι ο κύριος δεν υπερασπιζόταν τον εαυτό του, οπότε πήγα να δω τι γίνεται. Ο νεαρός μιλούσε μόνο με απειλές και φάνηκε σαν να φοβήθηκε όταν πλησίασα εγώ. Η επίθεση συνεχίστηκε και αργότερα στο βαγόνι του επόμενου τρένου. Είχε ξεκάθαρα πρόβλημα και δεν ήξερε πώς να απευθυνθεί σε κάποιον που ήξερε όντως να απαντήσει. Εκεί, κατάλαβα πως δεν πρόκειται παρά για έναν νταή που πιθανόν να ήταν και βίαιος! Έλεγε στον κύριο ότι θα τον ακολουθήσει σπίτι του, ότι ήταν το θύμα του λες και ήταν προσωπική βεντέτα, ενώ ο άνδρας που δεχόταν την λεκτική επίθεση το μόνο που έλεγε ήταν «συγγνώμη, ενώ δεν έκανε τίποτα». Ήξερε που ακριβώς να επιτεθεί γιατί στο σταθμό της Ομόνοιας υπάρχουν πολλοί αστυνομικοί, οπότε στο μόνο μέρος που μπορούσε να κάνει την επίθεση του ήταν στο βαγόνι, πιστεύοντας πως κανείς δε θα πει τίποτα.
❝ Έχω δεχτεί διακρίσεις, τόσο για το ύψος και το σωματότυπο μου, όσο και το χρώμα του δέρματος μου. Σε αυτή την χώρα με το ζόρι θεωρούμαι γυναίκα. Είμαι μια plus-size σκουρόχρωμη γυναίκα και μόνο το plus-size για πολλούς είναι αποκρουστικό.❞
Ποιά ήταν η δική σου αντίδραση βλέποντας αυτην την μεταχείριση προς έναν συνάνθρωπο σου; Ο κόσμος που ήταν στον ΗΣΑΠ πήρε θέση;
Το θεώρησα απαράδεκτο και γενικά ποτέ δεν αντιδρώ σε μικρό συμπλοκές στα μέσα, γιατί έχω ακούσει πολλά ρατσιστικά και ηλίθια σχόλια που μετά από λίγο ξεθυμαίνουν, αλλά εδώ ήταν ξεκάθαρο ότι απειλούνταν η ζωή ενός ανθρώπου. Ακόμα και αυτός ο άνθρωπος να σου είχε κάνει κάτι, να σε είχε σκουντήξει λίγο παραπάνω ή ακόμα και να σε είχε κλέψει δεν άξιζε τέτοια αντιμετώπιση. Εξάλλου, αν είχε συμβεί όντως κατι θα μπορούσε να καλέσει την αστυνομία. Όσον αφορά τους ανθρώπους αλλά και τους σεκιουριταδες στο σταθμό και το τρένο ήταν όλοι απαράδεκτοι. Ήμουν 15′ στον συρμό από Ομόνοια μέχρι Ταύρο και δεν μίλησε κανείς. Μέχρι που κατάφερα να κάτσω ανάμεσα στις πόρτες στο σταθμό του Ταύρου, μήπως και κάποιος security έβλεπε αυτό που έγινε. Αντιθέτως, επειδή τόση ώρα φώναζα, μου είχε πέσει η μάσκα κάτω από την μύτη, η αντίδραση του εφημερεύοντα security σε όλα αυτά ήταν να φορέσω καλά την μάσκα μου. Ευτυχώς, βρέθηκαν δύο νέα παιδιά, ένα αγόρι και μια κοπέλα, που κατάφεραν ν’ αποσπάσουν για λίγο την προσοχή του θύτη, ώστε να καταφέρει να φύγει το θύμα.
Πόσο συχνά γίνεσαι μάρτυρας τέτοιων περιστατικών και πόσο συχνά είσαι η αποδέκτρια ενός ρατσιστικού σχολίου;
Αποδεκτηρια όχι συχνά, γιατί -ευτυχώς- μεγάλωσα σε μια περιοχή που ήμουν καλά με τους γείτονες μου, όμως έξω από αυτή τη «φούσκα» έχω ακούσει πολλά.
Και τώρα, ας προσπαθήσουμε να βάλουμε και τον σεξισμό στην κουβέντα μας. Με βάση τις δικές σου εμπειρίες, τι σημαίνει να είσαι μια μαύρη γυναίκα στην Ελλάδα; Έχεις νιώσει διακρίσεις εξαιτίας του δικού σου φύλου σε συνδυασμό με το χρώμα σου;
Έχω δεχτεί διακρίσεις, τόσο για το ύψος και το σωματότυπο μου, όσο και το χρώμα του δέρματος μου. Σε αυτή την χώρα με το ζόρι θεωρούμαι γυναίκα. Είμαι μια plus-size σκουρόχρωμη γυναίκα και μόνο το plus-size για πολλούς είναι αποκρουστικό. Όποτε, σε αυτήν την ερώτηση η απάντηση μου είναι «ναι» και όλοι μπορούν να καταλάβουν τι εννοώ με αυτό.
Σε σχέση με μια λευκή γυναίκα στην Ελλάδα, νιώθεις οτι οι μαύρες γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες, ή ακόμα ότι τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί για αυτές είναι ακόμα πιο αυστηρά;
Ναι, οι μαύρες γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες από τις λευκές και αυτό μπορείς να το καταλάβεις και από την αρχή του φεμινιστικού κινήματος. Ένα κίνημα που ξεκίνησε με σκοπό να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των λευκών γυναικών ως προς το δικαίωμα της ψήφου, γιατί μέχρι τότε οι σκουρόχρωμες γυναίκες δεν θεωρούνταν καν άνθρωποι -πόσο μάλλον γυναίκες.
Το κίνημα metoo ήρθε στην Ελλάδα πριν από έναν χρόνο με την εξομολόγηση της Σοφίας Μπεκατώρου. Πόσο σε άγγιξε αυτό το κύμα ανθρώπων που βγήκαν και μοιράστηκαν τις ιστορίες τους; Ένιωσες οτι οι μαύρες γυναίκες και γενικά οι μειονότητες συμπεριλήφθηκαν στο κίνημα αυτό, ένιωσες ότι οι ιστορίες σας ήταν το ίδιο εύκολο να ακουστούν;
Όχι και θα θελα να αναρωτηθείς για πόσες σκουρόχρωμες γυναίκες έχεις ακούσει το όνομα τους στις ειδήσεις; Περίεργο, αλλά δεν νιώθω κάτι και θεωρώ πως θα συνεχίσω να μην νιώθω κάτι, γιατί ναι, χαίρομαι που διεκδικούν το δίκιο τους και εκθέτουν αυτούς τους ανθρώπους. Κοιτάξτε όμως πόσοι άνθρωποι βγήκαν και είπαν τις ιστορίες τους αλλά δεν τους άκουσε κανείς και πέρα από αυτό, φανταστείτε πόσες ιστορίες υπάρχουν και έχουν μείνει στη σιωπή. Οπότε, αρνούμαι να νιώσω το οτιδήποτε μέχρι να ακουστούν όλες οι φωνές και να γίνει κάτι ώστε αυτές οι φωνές να πάρουν τη βοήθεια που χρειάζονται.
Τι θα να πεις σε οποιονδήποτε διαβάζει αυτες τις γραμμες;
Να προσέχετε παιδιά, ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Ακόμα και το να πηγαίνετε σε μαθήματα αυτοάμυνας. Δυστυχώς, ως άνθρωποι έχουμε συνηθίσει να κοιτάμε τις ζωές μας και να κάνουμε τα στραβά μάτια, εκτός και αν κάτι μας επηρεάζει άμεσα. Η συμπόνια για τον συνάνθρωπο δεν υπάρχει πλέον. Να προσέχετε.
______________________
H Εύα Κώττα σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστων στο ΑΠΘ. Στην συνέχεια μετακόμισε για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα όπου και διαμένει τα τελευταία χρόνια. Μέσα στην καραντίνα δημιούργησε το The Abstract Girl ένα blog με σκοπό να στεγάσει τις απόψεις της, τα πράγματα που την εμπνέουν και όλα αυτά που την προβληματίζουν καθημερινά. Τα αγαπημένα της θέματα αφορούν την ισότητα, την αλληλοϋποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών.
Γιατί όμως The Abstract Girl? Γιατί οραματίζεται κορίτσια αφηρημένα, που δεν χωράνε σε καλούπια, δεν φέρουν ταμπέλες και δεν περιορίζονται στα στενά όρια που η πατριαρχία τους επιβάλλει, αντίθετα εκτείνονται από το μηδέν εώς το άπειρο, δημιουργούν, ονειρεύονται και ζουν με τους δικούς τους κανόνες.
