Ο Βασίλης Καραμητσάνης μας μιλά για την επιτυχημένη πορεία του Animasyros!

Το Animasyros έρχεται για 12η χρονιά στις 18-22 Σεπτεμβρίου, πάντα συνεπές στο ραντεβού του με τους φίλους του animation. Πέντε μέρες γιορτής και κινηματογράφου περιμένουν όσους βρεθούν στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων. Το πρόγραμμα φέτος έχει στόχο να ξεπεράσει τις προσδοκίες κάθε σινεφίλ και να ανεβάσει τον πήχη της επόμενης χρονιάς ακόμα ψηλότερα. Τι έχει συμβεί όμως μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια επιτυχημένης πορείας του Φεστιβάλ και πόσο ανεπτυγμένη είναι τελικά στην χώρα μας η κουλτούρα των κινουμένων σχεδίων; Σε αυτά και σε άλλα πολλά μας απάντησε ο Βασίλης Καραμητσάνης, Πρόεδρος και συνιδρυτής του Animasyros.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα του Animasyros και κυρίως πώς προέκυψε η ιδέα ένα φεστιβάλ ταινιών animation να φιλοξενηθεί στο νησί της Σύρου;

Ένα από τα βασικά συστατικά της επιτυχίας του Animasyros ήταν η επιλογή της Σύρου ως τόπου διοργάνωσης. Είχαμε σκοπό να κάνουμε ένα φεστιβάλ για την τότε ανερχόμενη στην Ελλάδα και διεθνώς τέχνη του animation και η Σύρος ήταν από τους τόπους που συνδύαζαν δύο μοναδικά χαρακτηριστικά. Το ένα ήταν ότι είναι ένας ιδιαίτερα όμορφος προορισμός και το δεύτερο ότι έχει καλές πολιτισμικές υποδομές. Δεν είναι απλό αυτό στη χώρα εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το να βρεις δηλαδή επάρκεια στις πολιτισμικές υποδομές, διαμορφωμένο πολιτιστικό κοινό και μια όμορφη πόλη. Η Σύρος λοιπόν ανάμεσα σε 3-4 πόλεις που είχαμε διαλέξει στην Ελλάδα συγκέντρωνε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και επιπλέον όταν πήγαμε στην τότε δημοτική αρχή, ο τότε δήμαρχος χωρίς να ξέρει ακριβώς τι είναι αυτό που θέλαμε να κάνουμε, μας υποστήριξε πολύ. Από τότε, ο Δήμος μας παρέχει τους χώρους που πραγματοποιείται το φεστιβάλ, συμπεριλαμβανομένου του θεάτρου Απόλλων, αυτού του θεάτρου που είναι σαν ιταλικό θέατρο και είναι καταπληκτικά συντηρημένο. Δηλαδή, όλο αυτό το εγχείρημα άνθισε μέσα από την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας της Σύρου.

Το Animasyros διανύει φέτος την 12η του χρονιά. Τί έχει αλλάξει μέσα σε αυτά τα χρόνια για ένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ της Ελλάδας;

Έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα. Το πρώτο είναι ότι το Αnimasyros ξεκίνησε με μία ομάδα παραγωγής 7 ατόμων και τώρα φτάνει περίπου τα 90 μαζί με τους εθελοντές. Στο πρώτο Φεστιβάλ, είχαμε παίξει 70 ταινίες και τώρα δεχόμαστε 2.500 ταινίες, από τις οποίες πρέπει να επιλέξουμε 200-250. Ήμασταν ένα φεστιβάλ για μία τέχνη που δεν ήταν πολύ γνωστή στην Ελλάδα, μολονότι έχει καταπληκτικούς εκπροσώπους, και τώρα πια είναι μία τέχνη που είναι αρκετά γνωστή. Δηλαδή, όλοι οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον πολιτιστικό κλάδο, γνωρίζουν τι είναι το ελληνικό animation, μπορεί να γνωρίζουν και κάποια δείγματα, και σίγουρα γνωρίζουν το Animasyros. Η αλλαγή από την αφάνεια στην αναγνωρισημότητα ήταν ένα μεγάλο κέρδος για το Animasyros, αλλά κυρίως για τον κλάδο του animation. Σήμερα, είναι το μεγαλύτερο φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων στη χώρα και ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο. Συγκεντρώνει όλο το δυναμικό των κινουμένων σχεδίων μέσα σε 5 μέρες σε μία μεγάλη γιορτή.

______________________

Για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό να στηρίζουμε τις ελληνικές ταινίες, τις ταινίες που μελετούν την ελληνική γλώσσα ή τις ταινίες που προέρχονται από Έλληνες ακόμα και αν είναι Έλληνες του εξωτερικού.
______________________

Πόσες ταινίες μπορούμε να βρούμε στο φετινό πρόγραμμα προβολών;

Σχεδόν 250 σε τέσσερα διαγωνιστικά τμήματα: επίσημο μικρού μήκους, σπουδαστικό μικρού μήκους, τηλεοπτικές & κατά παραγγελία ταινίες και τέλος μεγάλου μήκους ταινίες. Οι τρεις πρώτες διαγωνίζονται ενώπιον διαφορετικών κριτικών επιτροπών για τα βραβεία του Φεστιβάλ, ενώ οι μεγάλου μήκους ταινίες, κρίνονται από τον τελικό αποδέκτη κάθε ταινίας, που είναι το κοινό. Φέτος, έχουμε την χαρά και την τιμή εκτός από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που κάθε χρόνο απονέμει το βραβείο ελληνόφωνης ταινίας, να έχουμε και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Αθήνα η οποία απονέμει το βραβείο ευρωπαϊκές αξίες #ThisIsEU. Ένα βραβείο που τιμά το ευρύ φάσμα αξιών που εκπροσωπεί η Ευρωπαϊκή Ένωση: διαφορετικότητα, πολυμορφία, αλληλεγγύη, ενότητα, πολυγλωσσία, σεβασμός στα γυναικεία δικαιώματα, σεβασμός στα έμφυλλα δικαιώματα κ.τ.λ.

Με τί κριτήριο επιλέγονται οι ταινίες που θα προβληθούν τελικά;

Όταν δεχόμαστε 2.500 ταινίες μέσα από την ηλεκτρονική οδό και κοντά στις 500 με άλλους τρόπους, πρέπει να έχουμε έναν οργανωμένο και αδιάβλητο τρόπο που επιλέγουμε. Έτσι, έχουμε τους chief programmers και μετά έχουμε τους sub programmers, ανθρώπους δηλαδή που είναι viewers που βλέπουν αυτές τις ταινίες, τις βαθμολογούν με ηλεκτρονικό τρόπο και βγάζουν την short list. Από την short list επιλέγονται οι ταινίες με βάση πολλά κριτήρια που δεν είναι μόνο τα απολύτως αντικειμενικά, αλλά βασίζονται και σε μία στρατηγική του Φεστιβάλ να ανταπεξέλθει στον διεθνή ανταγωνισμό που είναι οξύτατος, αλλά και να προωθήσει την τοπική παραγωγή. Για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό να στηρίζουμε τις ελληνικές ταινίες, τις ταινίες που μελετούν την ελληνική γλώσσα ή τις ταινίες που προέρχονται από Έλληνες ακόμα και αν είναι Έλληνες του εξωτερικού.

Πόσο εξοικειωμένη είναι η χώρα μας με την κουλτούρα των ταινιών animation;

Αν με ρωτούσατε πριν 5 ή 10 χρόνια θα σας έλεγα σχεδόν καθόλου. Σήμερα, είναι τέτοιο το άλμα, ιδίως μέσα στην κρίση, όχι μόνο της ποιότητας της δημιουργίας, γιατί αυτή προϋπήρχε και ήταν και σε πολύ καλό επίπεδο, αλλά και του κοινού, που έχει ωριμάσει πάρα πολύ. Οι δράσεις που κάνουμε έχουν πια πολύ μεγάλη αποδοχή, πολύ περισσότερο από ότι φανταζόταν κάποιος για ένα τέτοιο κομμάτι του κινηματογράφου. Φανταστείτε το animation είναι 5-6 % της παγκόσμιας κινηματογραφικής παραγωγής, παρόλο που τα έσοδα στο box office φτάνουν το 50%, κυρίως βέβαια από τις μεγάλες αμερικάνικες ταινίες κινουμένων σχεδίων. Ξέρετε το animation έχει ένα πράγμα που είναι δόλωμα, αλλά ήταν και παγίδα για πολλά χρόνια, καθώς για πολύ κόσμο υπήρχε το στερεότυπο ότι ήταν μόνο για παιδιά. Αυτό όμως ήταν και θέλγητρο για να έρχεται όλη η οικογένεια να βλέπει μία ταινία που απολαμβάνει το παιδί. Το ξεκίνημα έγινε με τον «Μπομπ Σφουγγαράκη» που άρχισε να πραγματεύεται ενήλικες αξίες μέσα από ένα παιδικό αφήγημα και όχι με τον κλασικό «νια-νια» τρόπο που μας είχαν συνηθίσει τα παιδικά κινούμενα σχέδια. Μετά βγήκε το «Ψάχνοντας τον Νέμο» και διάφορες άλλες ταινίες με την στόχευση να μην είναι μόνο παιδική, αλλά στο να διασκεδάσει όλη η οικογένεια και αυτό δεν ήταν μόνο στις αμερικάνικες mainstream ταινίες των μεγάλων studio, των «Βig 4» όπως λέμε, αλλά και στις μικρότερες παραγωγές όπως είναι η ελληνική.

Πώς προέκυψε η δική σας ενασχόληση με τον κόσμο του animation;

Εγώ είμαι δικηγόρος και βιοπορίζομαι από αυτό, η ανάμιξη μου με το Animasyros παραμένει εθελοντική. Από το ξεκίνημα μου ασχολούμουν με τον κινηματογράφο. Έχω σπουδάσει Θεσσαλονίκη, ήμουν χρόνια εθελοντής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μετά αμειβόμενος κ.τ.λ. Άρα, είχα επαφή σχεδόν από τα πολύ νεανικά μου χρόνια με τον κινηματογράφο, είναι από τις τέχνες που αγαπώ ιδιαίτερα, κατέληξα όμως στο animation τα τελευταία χρόνια γιατί, όπως σας είπα, ήταν μια μορφή τέχνης πολύ ανερχόμενη. Είχαμε διαβλέψει το ότι αυτό το πράγμα θα πηγαίνει ολοένα και καλύτερα, απλά δεν είχαμε φανταστεί ότι η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια θα διακρίνεται τόσο πολύ και αυτό θα δημιουργεί ένα buzz για την χώρα πολύ σημαντικό. Σε αυτό βοήθησε το γεγονός ότι οι μισές ενήλικες ταινίες animation πραγματεύονται την κρίση ή πράγματα παρεπόμενα της κρίσης. Η κρίση ήταν μία sexy θεματολογία και επειδή στην Ελλάδα, ευτυχώς, έχουμε δημοκρατία, οι μισές ταινίες κατέκριναν τη χώρα. Αυτό είναι κάτι που κυρίως στον Δυτικό κόσμο κερδίζει πολύ την εύνοια του κοινού και των κριτικών.

Εκτός από τις προβολές κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ, μικροί και μεγάλοι έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε δημιουργικά workshops και να παρακολουθήσουν παράλληλα events. Τί να περιμένουμε φέτος;

Κάθε χρόνο, από την πρώτη κιόλας χρονιά, είχαμε εστιάσει πολύ στην οπτικοακουστική εκπαίδευση. Έτσι, κάνουμε εφαρμοσμένα εργαστήρια κινουμένων σχεδίων, που τα πρώτα χρόνια απευθύνονταν μόνο σε παιδιά και ενήλικες. Σήμερα πια, έχουμε καλύψει μία πολύ πιο ευρεία γκάμα κοινωνικών ομάδων. Έχουμε εργαστήρια για άτομα με αναπηρίες, άρα τα άτομα με αναπηρίες της Σύρου έχουν την ευκαιρία μέσα από το animation αφενός να φτιάξουν τη δική τους ταινία με την καθοδήγηση εξιδεικευμένων εκπαιδευτικών και αφετέρου να δουν το τελικό αποτέλεσμα να προβάλλεται στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ. Αντιστοίχως, έχουμε εργαστήρια για άτομα τρίτης ηλικίας. Ακόμα, όλο τον χρόνο κάνουμε δράσεις με προβολές ταινιών κινουμένων σχεδίων και εργαστήρια σε όλη την Ελλάδα αλλά και εκτός. Φέτος πήγαμε στην Αμερική, στην Κύπρο και στην Αίγυπτο. Προσπαθούμε να απασχολούμε το κοινό με την αξία του ελληνικού και του διεθνούς animation όλο τον χρόνο.

Τα τελευταία χρόνια έχετε εισάγει στο Φεστιβάλ και την ενότητα της Αγοράς. Μιλήστε μας λίγο για αυτό.

Ο πρώτος πυλώνας του Φεστιβάλ είναι οι προβολές, ο δεύτερος τα εργαστήρια με διάφορα κοινά, γενικά και ειδικά, και ο τρίτος πυλώνας για τα τελευταία χρόνια είναι η Αγορά. Εδώ και πέντε χρόνια, προσκαλούμε τους καλύτερους δημιουργούς με έργα εν εξελίξει και τα παρουσιάζουμε μπροστά σε υποψήφιους χρηματοδότες, παραγωγούς και συνδημιουργούς με διπλό στόχο. Αφενός να κάνουμε την πατρίδα μας ένα από τα κέντρα που προσελκύει τα δημιουργικά ρεύματα του animation παγκοσμίως και αφετέρου να εξάγουμε το ελληνικό ταλέντο το οποίο υπάρχει σε περίσσεια.

Τί είναι αυτό που κάνει τους εθελοντές του Animasyros να επιστρέφουν κάθε χρόνο με μεγαλύτερη χαρά και ανυπομονησία;

Το Animasyros δεν είναι απλά μία σειρά προβολών, είναι ένα κλασικό φεστιβάλ με όλη την σημασία του όρου. Στην χώρα μας πολλά events που ονομάζονται φεστιβάλ δεν είναι. Το δικό μας πατάει πάνω στην πεπατημένη συνταγή των διεθνώς καταξιωμένων Φεστιβάλ animation. Οι εθελοντές είναι βασικό συστατικό, ακόμα κι εμείς, οι επικεφαλής του Φεστιβάλ, δηλαδή εγώ και η Μαρία Ανεστοπούλου, είμαστε εθελοντές. Οι εθελοντές, λοιπόν, είναι κομμάτι της ταυτότητας του Φεστιβάλ και, αν θέλετε, επειδή η κοινωνία της Σύρου έχει και μία κουλτούρα εθελοντική, όλο αυτό έχει λειτουργήσει πάρα πολύ καλά. Όταν βρίσκεται ένας εθελοντής στο Animasyros πρώτον, έχει την ευκαιρία να περάσει από πολλά διαφορετικά πόστα και όλο αυτό είναι διασκεδαστικό. Δεν μοιάζει με τον καταναγκαστικό εθελοντισμό, που ναι μεν έχεις την ευκαιρία να δεις μία ταινία, αλλά είσαι όλη την ημέρα να τσεκάρεις εισιτήρια. Αντίθετα, κάνεις πολλά πράγματα και μάλιστα με κυκλικό σύστημα.

Δεύτερον, έχουμε καταφέρει τα τελευταία χρόνια μέσα από πολύ ιδιαίτερες συνεργασίες να κάνουμε πράγματα που κανείς δεν μπορεί να τα δει όλα μαζί ακόμα και στην Αθήνα. Για παράδειγμα, φέτος ξεκινάμε την πρώτη μέρα με μία υπαίθρια προβολή στον Φοίνικα της Σύρου. Τη δεύτερη μέρα, που είναι η επίσημη έναρξη του Φεστιβάλ, έχουμε την σύμπραξη με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Φέτος παρουσιάζουμε «Το αηδόνι του αυτοκράτορα», το best seller της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που στεγάζεται στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Είναι μία όπερα της Λένας Πλάτωνος, όπου όλες οι σκηνικές κατασκευές και οι φωτισμοί είναι πρωτότυπο animation της Ειρήνης Βιαννέλη μίας νέας ανερχόμενης Ελληνίδας animator. Αντίστοιχα, έχουμε μία σύμπραξη με την Ελευσίνα 2021, πολιτισμική πρωτεύουσα της Ευρώπης, όπου, για πρώτη χρονιά, απευθυνόμαστε σε όλους τους δημιουργούς animation της Ευρώπης και φτιάχνουμε έναν πρωτότυπο διαγωνισμό, όπου καλούνται να φτιάξουν το οπτικοακουστικό αφήγημα της Ελευσίνας, το οποίο θα είναι και η μαγιά του επικοινωνιακού υλικού της για το 2021.

Ποιο μέρος της Σύρου πρέπει να επισκεφτούν οπωσδήποτε όσοι βρεθούν στο Animasyros;

Είναι πολλά και πρέπει σίγουρα να έρθει κανείς πολλές μέρες. Θα πω αυτά που ξεχωρίζω εγώ προσωπικά. Ξεκινώντας από την Ερμούπολη, που είναι πρωτεύουσα του νησιού και πρωτεύουσα των Κυκλάδων και του Νοτίου Αιγαίου, θα έλεγα ότι όλη η πλατεία του Δημαρχείου με το νεοκλασικό τεράστιο Δημαρχείο του Τσίλερ είναι κάτι που κόβει την ανάσα. Άμα μπεις μέσα στο κτίριο και στρίψεις δεξιά στο ανατολικό αίθριο εκεί που μαζεύονται οι δικηγόροι, γιατί στεγάζονται και τα δικαστήρια εκεί, αν κοιτάξεις επάνω θα δεις τον ΑnimaSpyro που είναι η μασκότ μας. Το κυκλαδικό ειδώλιο, δηλαδή, με τα γυαλιά Woody Allen που σχεδίασαν πριν πολλά χρόνια ο Πέτρος Χριστούλιας και ο Κώστας Πέτρου. Ένα άλλο μέρος που ξεχωρίζω ιδιαίτερα είναι η Ποσειδωνία, που είναι το παλιό αριστοκρατικό θέρετρο που πήγαιναν οι πλούσιοι, καθώς η Ερμούπολη ήταν το πιο πλούσιο μέρος στην Ελλάδα στα μέσα του 19ου αιώνα και για αυτό υπάρχουν εκεί οι ωραιότερες βίλες που ανήκουν στο λεγόμενο εκλεκτικιστικό κίνημα. Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος που ήταν εύπορος έπαιρνε τον καλύτερο αρχιτέκτονα από το εξωτερικό και του έλεγε «θέλω να φτιάξω ένα σπίτι τούρτα». Τότε μπορεί να ήταν τούρτα, σήμερα είναι κάτι απολύτως ατμοσφαιρικά κτίρια, τα οποία σε μαγεύουν. Ένα τρίτο μέρος, βεβαίως, είναι η Άνω Σύρος, που είναι εντελώς σε αντίστιξη με την Ερμούπολη. Ορθόδοξη και νεοκλασική η Ερμούπολη, μεσαιωνική και καθολική η Άνω Σύρος. Έχει ένα κεντρικό δρόμο που ονομάζεται πιάτσα όπου έπαιξε και ο Βαμβακάρης για πρώτη φορά τα τραγούδια του όπου έχεις ακόμα την αίσθηση ότι είσαι στην Ελλάδα του 1960 με έναν πολύ ωραίο τρόπο με ανθρώπους πολύ ζεστούς και ιδιαίτερους.

Τι ελπίζετε για το μέλλον του Φεστιβάλ;

Όταν ξεκινήσαμε δεν φανταζόμασταν ότι θα φτάσουμε ως εδώ. Άρα δεν ξέρω που μπορεί να φτάσει όλο αυτό και μπορεί να μην είναι προς τα πάνω, όπως είναι μέχρι τώρα η πορεία του Φεστιβάλ, θα μπορούσε να είναι και προς τα κάτω. Θα ήθελα λοιπόν, σε 10 χρόνια από σήμερα την σκυτάλη να την έχει πάρει η νεότερη γενιά, κάτι που έχει ξεκινήσει ήδη σαν διαδικασία, και θα ήθελα βοηθούσης και της κατάστασης της χώρα μας, να γίνει πραγματικά ένα από τα επίκεντρα του παγκόσμιου animation με αναφορά στη Σύρο και με την υποστήριξη του Animasyros και της τοπικής κοινωνίας.

______________________

Animasyros 12 Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων
18 – 22 Σεπτεμβρίου 2019
Ερμούπολη / Άνω Σύρος / Ποσειδωνία / Φοίνικας, Σύρος
#animasyros12

Για το αναλυτικό πρόγραμμα του φεστιβάλ επισκεφτείτε την επίσημη ιστοσελίδα του Animasyros: http://www.animasyros.gr/schedulegr.html