Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα. Πώς ορίζεις το «διαφορετικό»;

Κείμενο: Περσεφόνη Κυρατζόγλου

Η λέξη «διαφορετικός» μπορεί χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει μία κατάσταση, έναν άνθρωπο, ένα κοινωνικό φαινόμενο. Πολλές φορές, υπάρχει η τάση να δίνεται σ’ αυτή τη λέξη, μια αρνητική χροιά από την κοινωνία, με αποτέλεσμα να περιθωριοποιείται, να φυλακίζεται και να καταλήγει να μοιάζει με έναν άνθρωπο αόρατο, σαν ανεμιστήρα που αντί για λέξεις, βγάζει ένα βουητό, φυσάει όποιον τον πλησιάζει και μόνο πολύ λίγοι μπορούν να τον πλησιάζουν, για να δροσιστούν τους καλοκαιρινούς μήνες. Αρκεί, όμως, μια αλλαγή στην οπτική, ώστε το «διαφορετικό» να γίνει ξεχωριστό, μοναδικό, ή όχι και τόσο διαφορετικό από τα υπόλοιπα.

Μέσα από την οπτική της Ελένη Ευθυμίου, που αποτελεί τον ιθύνοντα νου της παράστασης, καθώς την σκηνοθετεί με αντισυμβατικό τρόπο, αλλά και την ενδύει μουσικά, φανερώνονται οι προσωπικές σκηνές καθημερινότητας, τα όνειρα, οι φόβοι, οι εφιάλτες, οι ανησυχίες και οι προσδοκίες ανθρώπων με αναπηρία, που αισθάνονται διαφορετικοί. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι τα άτομα αυτά δίνουν το παρόν και στη σκηνή, καθώς απαρτίζουν μαζί και με εθελοντές κάθε ηλικίας, την ομάδα «Εν Δυνάμει». Τα δικά τους λόγια, βγαλμένα μέσα από τη ψυχή, τα οποία πλαισίωναν κείμενα των Ξαβιέ Ντυρενζέ, Νικηφόρου Βρεττάκου, Τέλλου Φίλη και Τζ. Μ. Κουτσί, συνθέτουν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, προκαλώντας μας έντονες στιγμές συγκίνησης, αλλά και γέλιου. Ο παλμός ολόκληρης της ομάδας, κρατούσε καθ’ όλη τη διάρκεια, αφού ο λόγος, πεζός και ποιητικός, συγχρονιζόταν άρρηκτα με την κίνηση των ηθοποιών και στόχευαν στον παλμό της καρδιάς μας. Κάθε χαρακτήρας, ανάλογα και με τις δυνατότητές του, κατάφερε να ξεπεράσει εαυτόν. Η ταυτόχρονη προβολή ορισμένων βίντεο, σε συνδυασμό με τις βιωματικές ιστορίες και τους ευφάνταστους συμβολισμούς, έδιναν ένα χαρακτήρα ντοκιμαντέρ, καθώς η προσέγγιση του θέματος άγγιξε, επίσης, επιστημονικά και ιστορικά πεδία. Στοιχεία, που ηλέκτριζαν την ατμόσφαιρα από την αρχή έως το τέλος, αποτέλεσαν τα τραγούδια και τη μουσική, καθώς η μελωδικότητα, αλλά και ο τρόπος εκτέλεσης τους από όλα τα μέλη της ομάδας ανεξαιρέτως, κατάφεραν να αγγίξουν τις πιο βαθιές πτυχές της ψυχής μας. Όλα αυτά, όμως, ήρθε και τα απογείωσε ένα εκρηκτικό φινάλε, όπου κάθε χαρακτήρας, μέσα από μία προσευχή, εξέφραζε τις πιο κρυφές του επιθυμίες.

Εν κατακλείδι, η ομάδα «Εν δυνάμει», με καλλιτεχνική διευθύντρια την Ελένη Δημοπούλου, προκάλεσε ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων, που πλημμύρισε το κοινό, σπάζοντας τα κοινωνικά στερεότυπα και χαρίζοντάς μας ένα θέαμα, άνευ προηγουμένου. Βγαίνοντας, λοιπόν, από την θεατρική αίθουσα, συνειδητοποίησα ότι δεν είχα καταλάβει το «διαφορετικό» της παράστασης. Έτσι, ο άνθρωπος ανεμιστήρας με το χοντρό άκαμπτο σίδερο για σώμα, μια προπέλα για πρόσωπο, ένα κουμπί στη θέση της καρδιάς και στο μυαλό αέρα, δεν έμοιαζε τόσο παράξενος και διαφορετικός από όλους εμάς.

*Η παράσταση συμμετέχει στο 60^ο Φεστιβάλ Αθηνών και θα παιχτεί στις 11 και 12 Ιουλίου 2015, στο κτίριο Έ, στην Πειραιώς 260.

**Πληροφορίες Παράστασης
Συντελεστές
Η τελική σύνθεση δεν αποτελεί προϋπάρχουσα θεατρική δραματουργία, αλλά προέκυψε μέσα από τις πρόβες από τα μέλη της ομάδας.

Η τελική σύνθεση και επιμέλεια έγινε από την Ελένη Ευθυμίου.

Σκηνοθεσία-Μουσική: Ελένη Ευθυμίου
Σκηνικά-Κοστούμια: Ελισάβετ Αντάπαση
Φωτισμοί: Richard Anthony
Βίντεο: Δημήτρης Ζάχος
Οργάνωση Παραγωγής-Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Δημοπούλου
Φωτογραφίες πρώτων παραστάσεων: Ομάδα Light 16
Φωτογραφίες παραστάσεων στην Αθήνα (συνοδεύουν τη δημοσίευση): Αθηνά Λιάσκου

Παίζουν: Κλειώ Αντωνοπούλου, Βάσω Ασίκογλου, Μαρία Δαχλύθρα, Ελευθερία Δρακουλίδου, Μαργαρίτα Καϊναδά, Δημήτρης Καλαγκάνης, Κίμων Καλαγκάνης, Άννα Καλίντσεβα, Αναστασία Καρυοφύλλη, Ευαγγελίνα Καρυοφύλλη, Μαρία Κολτσίδα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Γιώτα Κουϊτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, Παρμενίων Κυριακούλης, Ευτέρπη Κώστα, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Μέξης, Αγγελική Μούσιου, Θάνος Νανάσης, Μιχάλης Ντολόπουλος, Βασίλης Πέτρου.

Στην παράσταση ακούγονται κείμενα των Ξαβιέ Ντυρενζέ, Νικηφόρου Βρεττάκου, Τέλλου Φίλη, Τζ. Μ. Κουτσί.

Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά