Μια βιβλιο-πρόταση για το κλείσιμο του καλοκαιριού σου!

Σε κάθε εξόρμηση στη θάλασσα, όταν το μόνο που θες είναι να λιώσεις σε μια ξαπλώστρα, ένα αντηλιακό δεν μπορεί να λείπει από την τσάντα σου, όπως και μια πετσέτα. Τι άλλο δεν μπορεί να λείπει; Ένα καλό βιβλίο. Αν δεν ξέρεις τί να πρωτοδιαβάσεις, σου έχω μια πρόταση. Την «Αφηγήτρια Ταινιών» του Έρναν Ριβέρα Λετελιέρ, που την διάβασα απνευστί, ρουφώντας και την τελευταία λέξη του συγγραφέα (που παρεμπιπτόντως είναι δυο φορές τιμημένος με το Βραβείο Εθνικού Βιβλίου Χιλής).

Η «Αφηγήτρια Ταινιών» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες σε μετάφραση της Λένας Φραγκοπούλου. Πρόκειται για ένα βιβλίο που μόλις οι 90 σελίδες του αρκούν για να σε μεταφέρουν σε έναν διαφορετικό κόσμο από αυτόν που έχεις συνηθίσει. Η ιστορία του εξελίσσεται σε ένα νιτρόχωρι Χιλιανών εργατών που βρίσκεται σε άκραιες καταστάσεις φτώχειας. Οι εργάτες βρίσκουν τη μοναδική πηγή ψυχαγωγίας τους σε ένα μικρό κορίτσι. Η ηρωίδα του «Αφηγήτρια Ταινιών» αναλαμβάνει να μεταφέρει όσα παρακολουθεί στον κινηματογράφο στους δικούς της, ανακαλύπτοντας ένα πηγαίο ταλέντο που την κάνει δημοφιλή.

Θα έλεγα πως αν μπορούσες να εισχωρήσεις μέσα στην Ιστορία για να απαντήσεις στο ερώτημα «Πώς μια οικογένεια να ζει σε ένα τέτοιο χωριό με τέτοιες συνθήκες εκείνη την εποχή;», αυτό το βιβλίο θα ήταν η απάντηση.

Καθώς, σε πρώτο επίπεδο, ο  συγγραφέας φαίνεται να αφηγείται την ιστορία της μικρής κοπέλας, σε δεύτερο επίπεδο αποκαλύπτει τη δυναμική της οικογένειας, το ρόλο της γυναίκας και του άντρα ενδοοικογενειακά, αλλά και στην μικρή κοινότητα του νιτροχωριού, τις αντιξοότητες, σε ένα πολύπλοκο συναισθηματικό φάσμα.

Η γραφή του Έρναν Ριβέρα Λετελιέρ παραμένει απλή, γάργαρη, χωρίς να στερείται το συγκινησιακό υπόβαθρο που επιβάλλουν οι καταστάσεις και χωρίς να μειώνει τη βαρύτητα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία. Το επίμετρο του Πάμπλο Νερούδα συμπληρώνει ακόμα πιο ευδιάκριτα και καθηλωτικά όλα εκείνα τα στοιχεία που χάρη στην αφήγηση παραλείπονται, αλλά είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψιν για να κατανοήσει κανείς πλήρως τους χαρακτήρες του βιβλίου.

Ο συγγραφέας, ωστόσο, μέσω του βιβλίου του, δεν εστιάζει μόνο στο να φωτογραφίσει την εργατική τάξη της πατρίδας του ή τη σεξουαλική κακοποίηση ή την ηθική ακεραιότητα των προσώπων, αλλά καταφέρνει προπαντός να τιμήσει την τέχνη της αφήγησης. Δοξάζει τα ισχυρά θεμέλια της παράδοσης της προφορικής αφήγησης, μιας παράδοσης που συναντάται σε όλους τους λαούς από την αρχαιότητα και θίγει πως η προφορική αφήγηση μπορεί να σπάσει τα δεσμά του κινηματογράφου και της εικόνας που απλώς καθοδηγεί.

Στο τέλος, η κοριτσίστικη φωνή αντηχεί στο κεφάλι του αναγνώστη και ενώ όλα καταρρέουν, είναι το μόνο που απομένει. Θα το απολαύσεις!

Η εικόνα εξωφύλλου είναι από την παράσταση «Η σινε-παρμένη» του Θανάση Χαλκιά, που βασίστηκε στην νουβέλα «Η αφηγήτρια ταινιών» του Ερνάν ­Ριβέρα Λετελιέρ και παρουσιάστηκε σε 3 θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.