Ο Θανάσης Τριαρίδης μιλάει για το «περίσσιο παιδί».
Τι στάθηκε αφορμή να γράψεις «Το περίσσιο παιδί»;
Η ιστορία του «Περίσσιου Παιδιού» ξεκινάει για μένα από τα ταξίδια μου στην Αφρική – ταξίδεψα στην Αφρική αρκετές φορές το 2016 και το 2017 στο πλαίσιο της διαδικασίας της διακρατικής υιοθεσίας: μαζί με την γυναίκα μου υιοθετήσαμε την κόρη μας, την Αργκάνε, ένα κορίτσι από τα εγκαταλελειμμένα παιδιά της Αιθιοπίας. Έτσι, βρεθήκαμε στην καρδιά ενός άλλου κόσμου αφάνταστης φτώχειας και εξαθλίωσης: στην Αιθιοπία οι άνθρωποι έχουν κατά κεφαλήν εισόδημα ένα δολάριο την ημέρα (400 δολάρια τον χρόνο – το αντίστοιχο της Ελλάδας είναι 20.000), τα εγκαταλελειμμένα παιδιά ξεπερνούν τα 6.000.000, το AIDS ενδέχεται να φτάνει το 40% του ενεργού σεξουαλικά πληθυσμού. Ωστόσο η κύρια αιτία θανάτου στην Αντίς Αμπέμπα (και σε όλην την Υποσαχάρια Αφρική) είναι η δυσεντερία, καθώς δεν υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης στο τρεχούμενο νερό. Και όλα αυτά σε μια πανέμορφη ιστορική χώρα που δυστυχώς μαστίζεται από τον υπερπληθυσμό: Τα 10 εκατομμύρια του πληθυσμού της το 1973 σήμερα έχουν γίνει 108 εκατομμύρια – και το 2050 όλα δείχνουν πως θα έχουν ξεπεράσει τα 220 εκατομμύρια. Αυτή η στατιστική καμπύλη συνδυασμένη με την ακραία φτώχεια και ανέχεια είναι από μόνη της ένας αδιανόητος πόλεμος.
Γιατί επέλεξες να το μετουσιώσεις σε ένα δυστοπικό, παραβολικό παραμύθι;
Σε εκείνα τα ταξίδια στην Αιθιοπία τα βράδια στο προστατευμένο ξενοδοχείο μας πάσχιζα να σκεφτώ μια διανοητική διαδρομή που άφηνε εμένα (ή και εμάς) έξω από την ευθύνη για τον όλεθρο της εξαθλίωσης που αντίκριζα. Τη διαδρομή αυτή δεν την βρήκα. Με έπαιρναν στο τηλέφωνο από την Ελλάδα, διάφορες ομάδες μού ζητούσαν να παίξουν έργα μου, φίλοι και συνεργάτες μου έλεγαν νέα για παραστάσεις μου, ή για βιβλία μου και μου φαινόταν όλα τόσο μα τόσο ασήμαντα, αδειανά και ανόητα (αυτή είναι η σωστή λέξη: ανόητα, δηλαδή δίχως νόημα). Βρισκόμουν σε μια κατάσταση πνευματικής κατάρρευσης. Έτσι, άρχισα να γράφω ταυτόχρονα τα τρία ομόκεντρα κείμενα, το LEOPOLD, το FOOTBALL και το HIV – χρησιμοποιώντας τα ως δεκανίκια για να μπορέσω να ξανασταθώ πνευματικά. Τα έργα αυτής της Τριλογίας κουβαλάνε μια απερίγραπτη βία που ήθελα να στρέφεται ευθέως και αντιθεατρικά εναντίων των θεατών. Τότε, ως αντιστάθμισμα ένιωσα την ανάγκη να γράψω μια παραβολή, ένα παραμύθι: ήταν το «Περίσσιο Παιδί».
Υπάρχουν στις μέρες μας «περίσσια παιδιά»;
Φυσικά και υπάρχουν. Μιλούμε για τα εκατομμύρια των εγκαταλελειμμένων παιδιών της Αφρικής: στην Αιθιοπία, στην Νιγηρία, στην Κένυα, στην Ουγκάντα, στο Κονγκό, σε ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική. Δεν έχουμε ακριβή στοιχεία για τον αριθμό αυτών των παιδιών – ωστόσο μόνο σε επίπεδο Αφρικής πρέπει να ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια, δηλαδή δυο φορές τον πληθυσμό της Ελλάδας. Τι συμβαίνει με τα παιδιά αυτά: στην συντριπτική τους προκύπτουν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες – κι όπως ίσως ξέρετε, στις εξαθλιωμένες οικονομικά χώρες η πορνεία όλων των ειδών αποτελεί για τις περισσότερες γυναίκες έναν βασικό δρόμο επιβίωσης. Η νοσοκομειακή έκτρωση έχει δυσβάσταχτο κόστος και οι πρακτικές μέθοδοι ηθελημένης αποβολής μπορούν να καταστρέψουν το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. Έτσι ως ασφαλέστερος δρόμος της απελπισίας μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης επιλέγεται η γέννα και η άμεση εγκατάλειψη του μωρού. Τα ανεπιθύμητα νεογέννητα εγκαταλείπονται λίγες ώρες μετά τη γέννησή τους είτε σε μια ερημική περιοχή, οπότε και πεθαίνουν αβοήθητα σε λίγες ώρες, είτε σε κάποια κατοικημένη περιοχή, οπότε και στοιβιάζονται σε άθλια ορφανοτροφεία. Από αυτά περίπου τα μισά θα πεθάνουν από δυσεντερία τους πρώτους μήνες της ζωής τους, και τα υπόλοιπα απλώς σωρεύονται σε αδιανόητα άθλιες συνθήκες ζωής μέχρι να γίνουν έξι ή οχτώ χρονών οπότε και θα βγουν στους δρόμους για να ανακυκλώσουν την απελπισία που τα έφερε στον κόσμο. Αυτά είναι τα περίσσια παιδιά του κόσμου μας. Και βέβαια δεν υπάρχουν μόνον στην Αφρική.
Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν η μεταφορά του έργου επί σκηνής;
Οι παραστάσεις των έργων μου ανεβαίνουν αποκλειστικά από ανθρώπους ή ομάδες που διάβασαν το κάθε έργο στην σελίδα μου στο Ίντερνετ και αποφάσισαν να το ανεβάσουν αναλαμβάνοντας οι ίδιοι (εκτός από την σκυλίσια δουλειά) το δυσβάσταχτο κόστος της παράστασης. Σε ό,τι με αφορά, δεν υπάρχει άλλη οδός από αυτή ώστε να γίνουν τα κείμενά μου παράσταση: ως γνωστόν, δεν υποβάλλω έργα μου σε κρατικούς φορείς, κρατικά θέατρα ή φεστιβάλ που μπορούν να χρηματοδοτήσουν μία παράσταση (οπότε αυτόματα θα βρισκόταν μια αφθονία διαθέσιμων συντελεστών να δουλέψουν σε αυτά). Στην περίπτωση του «Περίσσιου Παιδιού» την συνάντηση την προκάλεσα εγώ. Και χρωστώ ευγνωμοσύνη στην Ομάδα Ich Bebe (που δημιουργήθηκε από μαθητές μου: τους ηθοποιούς Αντιγόνη Σταυροπούλου, Χριστίνα Παπατριανταφύλλου, Γιάννη Βερβενιώτη και τον συνθέτη Χρήστο Διαμαντή) καθώς και σε όλους όσους δούλεψαν εθελοντικά για να υπάρξει η παράσταση.
Τι θέλεις να μείνει στους θεατές μετά το κλείσιμο της αυλαίας;
Η αγωνία – κάτι από την δική μου αγωνία και την αγωνία των παιδιών.
Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι με το πέρασμα των χρόνων θάβουν όλο και περισσότερο το συναίσθημα τους;
Πιστεύω πως οι άνθρωποι εκχωρούμε το συναίσθημά μας σε έναν συναινετικό κανόνα. Αυτό είναι χειρότερο από το θάψιμο – είναι αυτοενταφιασμός.
Έχεις πει ότι «Στην μάταιη και περαστική ζωή μας έχουμε να προσδοκούμε την ένωση των δακρύων.» Πώς το πετυχαίνουμε αυτό;
Δεν έχω καθαρή απάντηση στο μυαλό μου. Νομίζω ωστόσο πως, πρώτα από όλα, έχουμε να σκεφτούμε. Ίσως, για να γίνω κάπως πιο συγκεκριμένος, μπορούμε να σκεφτούμε την έννοια της ζωής από την αρχή. Να σκεφτούμε τη ζωή γυμνή – δίχως τα ρούχα που της φοράνε οι νομοτέλειες. Τι είναι, ποιος την ορίζει, γιατί συμβαίνει, τι λογής αξία κουβαλάει. Κι έπειτα να σκεφτούμε σε πιο κέλυφος μπορούμε να μεταφέρουμε ότι κατανοούμε ως «ζωή”». Έζησα και ζω μια ζωή γεμάτη με αναλώσιμα υλικά αγαθά, ξοδεύω όσο ρεύμα θέλω και όσο νερό θέλω, τρώω ότι θέλω και παράγω καθημερινά αρκετά κιλά από σκουπίδια. Και ξαφνικά, όπως σας είπα και πρωτύτερα, κατανοείς πως ζεις με ανθρώπους βυθισμένους σε μια ανεπανάληπτη δυστυχία. Θέλω να σκεφτώ ένα πνευματικό νήμα που να συνδέει την απελπισία τους με την ζωή μου εδώ. Ή ακόμη περισσότερο, ένα νήμα που να συνδέει τους ανθρώπους εκεί με εμάς εδώ. Μια τέτοια νοηματοδοσία ίσως αξίζει να την ζητήσουμε μέσα στον μάταιο χρόνο μας.
Μετά το Θέατρο Αυλαία, ποια είναι τα σχέδια σου;
Σε ό,τι αφορά το «Περίσσιο Παιδί» θα ταξιδέψει στην Κύπρο, στο Αγρίνιο και θα επιστρέψει στην Αθήνα. Και από το φθινόπωρο του 2020 θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψει σε όσο το δυνατόν περισσότερες πόλεις γίνεται. Παράλληλα, θα παίζονται και διάφορα άλλα έργα μου – ανάμεσά τους και η Τριλογία LEOPOLD-FOOTBALL-HIV. Είναι μεγάλη τιμή που παίζονται αυτά τα έργα πάντοτε από αυτοδιαχειριζόμενες ομάδες που κάνουν τις παραστάσεις χάνοντας, δίχως καμία χρηματοδότηση από κανέναν, μόνο και μόνο επειδή αγαπάνε τα κείμενα και εκφράζονται μέσα από αυτά.
______________________
«Το Περίσσιο Παιδί» του Θανάση Τριαρίδη
20-21 Ιανουαρίου & 16-17 Φεβρουαρίου 2020 στο Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης
Επιμέλεια Κίνησης: Πασχαλιά Ακριτίδου
Πρωτότυπη Μουσική: Χρήστος Διαμαντής
Επιμέλεια Ήχου: Βασίλης Φαλάρας
Ενδυματολογία: Μαρία Κοντοδήμα
Βίντεο–Φωτογραφίες: Ίριδα Κατσούλα
Αφίσα: Νικόδημος Τριαρίδης
Παίζουν: Γιάννης Βερβενιώτης, Χριστίνα Παπατριανταφύλλου, Αντιγόνη Σταυροπούλου
Ακούγεται η φωνή του Γιώργου Κιμούλη
*Το βιβλίο Το περίσσιο παιδί κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg
Ευχαριστούμε τον κ. Γιάννη Μαμάη για την υποστήριξή του
Πληροφορίες
Στη σελίδα του Θεάτρου ΑΥΛΑΙΑ: www.avlaiatheater.gr
Θέατρο Αυλαία (Πλατεία ΧΑΝΘ / Τσιμισκή)
Τηλέφωνο: 2310 230013
Παραστάσεις: 20-21 Ιανουαρίου και 16-17 Φεβρουαρίου 2020
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Δευτέρα, Τρίτη, στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00
Διάρκεια: 50 λεπτά
Εισιτήρια: 12€ γενική είσοδος, 10€ φοιτητικό, ανέργων, 65+, 8€ ατέλεια
Προπώληση: Ταμείο θεάτρου Αυλαία και Ticketservices.gr, tickets.public.gr & στα καταστήματα Public
