10 βιβλία για να διαβάσεις αυτό το καλοκαίρι!
ΦΙΡΝΤΑΟΥΣ, της EL-SAADAWI NAWAL
«Άσε με να μιλήσω και μη με διακόψεις. Δεν έχω χρόνο να σ’ ακούσω, στις έξι το απόγεμα θα έρθουν να με πάρουν. Αύριο το πρωί δε θα υπάρχω. Δε θα ‘μαι σε κανένα γνωστό μέρος. Το ταξίδι αυτό, σ’ έναν τόπο που κανείς πάνω σε τούτη τη γη δεν τον γνωρίζει -ταξίδι που δεν το έχουν κάνει ούτε βασιλιάδες, ούτε πρίγκιπες, ούτε κυβερνήτες, ούτε αστυνομικοί-, με γεμίζει περηφάνια. Πάντα αναζητούσα κάτι να με κάνει περήφανη, κάτι για να νιώσω πως είμαι ανώτερη, ανώτερη κυρίως απ’ τους βασιλιάδες, τους πρίγκιπες, τους κυβερνήτες. Έπαιρνα στα χέρια μου μια εφημερίδα, έβλεπα τις φωτογραφίες τους κι έφτυνα τα πρόσωπά τους. Το ‘ξερα ότι δεν έφτυνα παρά μόνο την εφημερίδα, που τη χρειαζόμουν για να στρώσω τα ντουλάπια της κουζίνας. Όμως το έκανα, κι ύστερα άφηνα το φτύμα εκεί που ήταν, να στεγνώσει».
Η γυναίκα αυτή είναι αληθινή, με σάρκα και οστά, ένα αδάμαστο γυναικείο πνεύμα εγκλωβισμένο στον κόσμο των αντρών. Aναζητώντας την ελευθερία και το σεβασμό, η Φιρντάους προσπαθεί να δραπετεύσει απ’ τη ζωή που της έχει επιβληθεί. Δούλα ως παιδί, δούλα ως σύζυγος, δούλα ως υπάλληλος, δούλα ως πόρνη, ελεύθερη μονάχα ως δολοφόνος. Το βράδυ πριν την εκτέλεσή της, η Φιρντάους αφηγείται την ιστορία της, σ’ ένα από τα πιο κλασικά και πολυμεταφρασμένα κείμενα της φεμινιστικής γραμματείας. Δεν είναι τα βάσανα της Φιρντάους που κάνουν την ιστορία της μια διαχρονική γυναικεία υπόθεση. Είναι η απλότητα του μηνύματός της: πως στον κόσμο της πατριαρχίας, καμιά γυναίκα δεν είναι ελεύθερη.
Έχουν πει: «Πολύ πριν το κίνημα #MeToo, υπήρξε η Φιρντάους». (Brittle Paper)
«Σαράντα χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, το βιβλίο αυτό παραμένει το ίδιο φρέσκο, δυνατό κι απαραίτητο». (The Guardian)
Δεν θέλω, λοιπόν, να χαρακτηρίσω τη Φιρντάους φεμινιστικό αφήγημα, γιατί μειώνω την αξία της. Δεν θέλω να πω πως η Αλ Σααντάουι γράφει για την απελευθέρωση των γυναικών, γιατί μοιάζει να αγνοώ τη μέγιστη συμβολή της στην απελευθέρωση του ανθρώπου. Η ιστορία της δείχνει ότι θα επιτευχθεί η ποθούμενη ισότητα, όταν ο καθένας από εμάς φθάσει στο σημείο να κερδίσει πρώτα τη γνώση του εαυτού του, κατόπιν να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του και στο τέλος να συναισθανθεί τη δική του θέση στον κόσμο αυτό. Η Φιρντάους έχοντας φθάσει στο πρόωρο τέλος της ζωής της έχει κερδίσει τα τρία αυτά επίπεδα της γνώσης. (Διώνη Δημητριάδου, bookpress.gr 17/05/2019).
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΩΜΑ.
Η ΣΕΙΟΜΠΟ ΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΚΑΤΩ, του László Krasznahorkai
Από το Κιότο στη Βενετία, από το Παρίσι στην Αθήνα, και, ακόμη, περνώντας από τη Γρανάδα και τη Γενεύη, ο Λάσλο Κρασναχορκάι μας παρασύρει σε ένα γοητευτικό ταξίδι μέσα από δεκαεπτά αφηγήσεις, που αποτελούν παραλλαγές και στοχασμούς γύρω από την τέχνη και τη δημιουργία, αλλά και την αναζήτηση του ιερού.
Με τη βοήθεια ενός τουρίστα, που χάνεται στα δαιδαλώδη δρομάκια της Βενετίας και ανακαλύπτει θαμπωμένος ένα άγνωστο έργο της Σχολής του Σαν Ρόκο, ενός ηθοποιού του θεάτρου Νο, ο οποίος ενσαρκώνει τη θεά Σέιομπο, ενός φύλακα του Μουσείου του Λούβρου, που τον συνδέει ένας σχεδόν ερωτικός δεσμός με την Αφροδίτη της Μήλου, ή, ακόμα, ενός αρχιτέκτονα παθιασμένου με τη μουσική μπαρόκ, ο οποίος με αδέξιο τρόπο προσπαθεί να μεταδώσει τον ενθουσιασμό του σε κάποιους γέροντες χωρικούς, ο συγγραφέας μάς κάνει να μοιραστούμε μαζί του τη δύναμη της καλλιτεχνικής εμπειρίας σε όλη την πολυπλοκότητά της. Ξεδιπλώνοντας μια μεγαλειώδη πρόζα, που με τον ρυθμό της μας προσκαλεί σε στοχαστικές αναζητήσεις, ο Κρασναχορκάι, διαδοχικά ιερατικός, ειρωνικός, και πάντα βαθιά καλλιεργημένος, καταπιάνεται με τον ρόλο του καλλιτέχνη, αλλά και του θεατή, και ερευνά τη συγκίνηση που προκαλεί η μεγάλη τέχνη στον καθένα από εμάς.
Έχουν πει: «Με απρόσμενο τρόπο, η σειρά των κεφαλαίων της Σέιομπο -φωτεινά και κάποιες φορές εκτυφλωτικά, όπως εκείνο που είναι αφιερωμένο σε μια επίσκεψη στην Ακρόπολη με τον ήλιο κατακούτελα, που μας κάνει να συναντήσουμε τα θαύματα του ορατού μας κόσμου (αγάλματα, πίνακες, μάσκες, μνημεία)- ολοκληρώνεται με σελίδες απίστευτης, σχεδόν αβάσταχτης, έντασης με μια κραυγή στο σκοτάδι». (Le Nouveau Magazine Litteraire)
«Η αβάσταχτη ομορφιά της τέχνης. Ένας ύμνος στην αισθητική έκσταση. Ο μακροπερίοδος χαρακτηριστικός λόγος του Κρασναχορκάι δεν δυσκολεύει τον αναγνώστη και συμβολίζει με τον τρόπο του τη βαθιά εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του ωραίου που καθοδηγεί το κείμενο και μας καθιστά πιο ισχυρούς». (Le Monde)
«Τον χαρακτηρίζουν αυστηρό και δυσπρόσιτο. Ο μεγάλος Ούγγρος συγγραφέας με τη Σέιομπο αποδεικνύει ότι η ριζοσπαστικότητά του δεν τον εμποδίζει να παρακολουθεί τον κόσμο γύρω του. Ένα σαγηνευτικό μυθιστόρημα για τη δύναμη της τέχνης με ύφος αισθητικού μανιφέστου». (Lire)
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ.
Η ΘΕΣΗ 7Α, του Sebastian Fitzek
Σας κρατήσαμε την 7Α. Την πιο επικίνδυνη θέση στο αεροπλάνο.
Ο διαπρεπής ψυχίατρος Ματς Κρούγκερ αναγκάζεται να υπερβεί τη φοβία του για τα αεροπλάνα, όταν η ετοιμόγεννη κόρη του Νέλε του ζητά να ταξιδέψει από την Αργεντινή στη Γερμανία.
Έχοντας παρακολουθήσει ένα σεμινάριο αντιμετώπισης της αεροφοβίας, ο Ματς επιβιβάζεται στην υπερατλαντική πτήση Μπουένος Άιρες-Βερολίνο. Σύντομα, όμως, θα διαπιστώσει ότι προετοιμάστηκε για τους λάθος φόβους: Αυτό που τον περιμένει δεν είναι ούτε αναταράξεις, ούτε βλάβη στον κινητήρα, ούτε κάποια τρομοκρατική απειλή. Ένα τηλεφώνημα από κάποιον άγνωστο του αποκαλύπτει ότι στην ίδια πτήση βρίσκεται ένας παλιός ασθενής του. Ένας ασθενής με βίαιες, δολοφονικές φαντασιώσεις τον οποίο καλείται τώρα να υποκινήσει να πράξει το αδιανόητο· να οδηγήσει στον θάνατο τους εξακόσιους επιβάτες της πτήσης καθώς και τον ίδιο, αλλιώς η Νέλε θα βρει τραγικό θάνατο… Ανθρώπινος νους, ένα όπλο που δεν μπορεί να ανιχνευθεί από κανέναν έλεγχο στον κόσμο!
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ.
ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ, της Bennett Brit
Οι “Μητέρες” είναι ένα μυθιστόρημα για τον νεανικό έρωτα και για ένα μεγάλο μυστικό σε μια μικρή κοινότητα. Το σαγηνευτικό μυθιστόρημα της Μπριτ Μπένετ διαδραματίζεται σε μια επαρχιακή πόλη της Νότιας Καλιφόρνιας και είναι μια συγκινητική ιστορία για την κοινότητα, τον έρωτα και τη φιλοδοξία. Είναι η τελευταία χρονιά στο σχολείο για τη Νάντια Τέρνερ, μια όμορφη, ατίθαση δεκαεφτάχρονη Αφροαμερικανίδα, που έχει μόλις χάσει τη μητέρα της. Βυθισμένη στη θλίψη της, αρχίζει να βγαίνει με τον Λουκ, τον νεαρό γιο του πάστορα της τοπικής εκκλησίας. Είναι νέοι· δεν πρόκειται για μια ιδιαίτερα σοβαρή σχέση.
Η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, όμως, που θα προκύψει από αυτό το εφηβικό ειδύλλιο, και η συγκάλυψη με την έκτρωση που θα ακολουθήσει, θα επηρεάζει για πολύ καιρό τη ζωή τους. Η Νάντια εγκαταλείπει τη μικρή, κλειστή θρησκευτική κοινότητα, στους κόλπους της οποίας μεγάλωσε. Κρύβει την αλήθεια από όλους, ακόμα και από την Όμπρεϊ, την καλύτερή της φίλη, και τα χρόνια κυλούν γρήγορα. Η Νάντια, ο Λουκ και η Όμπρεϊ, ενήλικοι πια, εξακολουθούν να ταλανίζονται από τις συνέπειες των επιλογών της εφηβείας τους και από το επίμονο, βασανιστικό ερώτημα: Τι θα είχε συμβεί, αν είχαν πράξει διαφορετικά; Αν είχαν πάρει έναν άλλο δρόμο από αυτόν που τελικά ακολούθησαν;
Οι “Μητέρες” είναι ένα βιβλίο για τον ρόλο που παίζει η κοινότητα στον καθορισμό της πορείας ενός νέου ανθρώπου, και για το τι σημαίνει για έναν Αφροαμερικανό να εκπληρώνει τις προσδοκίες του περιβάλλοντός του στη σημερινή Αμερική.
Έχουν πει: «Το μυθιστόρημα της Μπριτ Μπένετ αποτυπώνει τέλεια τους περιορισμούς που επιβάλλει μια επαρχιακή πόλη, όπου οι πάντες χώνουν τη μύτη τους στις υποθέσεις των άλλων και τίποτα δεν παραμένει κρυφό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ασφυκτικής ατμόσφαιρας αποτελεί το άγρυπνο βλέμμα των Μητέρων της κοινότητας, που παρεμβαίνουν στην αφήγηση σαν χορός αρχαίας τραγωδίας, με μονίμως επικριτική διάθεση. Μέσα από τα λόγια κάθε σχεδόν χαρακτήρα του μυθιστορήματος, εκπέμπονται απίστευτα ισχυρά μηνύματα περί ενοχής και ντροπής, καθώς και για το τι συμβαίνει όταν οι μαύρες γυναίκες αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της κοινότητας.» (Reni Eddo-Lodge, The Guardian)
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ.
Ο ΓΑΛΑΤΑΣ, της Anna Burns
Σε μια ανώνυμη πόλη με κατοίκους χωρίς ονόματα, σε μια κοινωνία που τη σκεπάζει η σκιά της βίας και η τρομοκρατία διαποτίζει κάθε ορατή και αθέατη πτυχή του δημόσιου βίου, ένα δεκαοχτάχρονο κορίτσι προσπαθεί να κρατήσει την προσωπική του ελευθερία. Ώσπου, ο επονομαζόμενος «Γαλατάς», ένας από τους ηγέτες ισχυρής παραστρατιωτικής οργάνωσης, γίνεται η σκιά της. Με ποιο σκοπό την πλησιάζει; Οι διαδόσεις θεριεύουν, ενώ οι προκαταλήψεις δοκιμάζουν τις αντοχές της κοινότητας.
Με απαράμιλλη υφολογική δεξιοτεχνία, η Anna Burns αποτυπώνει την ανασφάλεια, την πίστη και την ελπίδα του ατόμου σε κοινωνίες που αρνούνται πεισματικά να κάνουν αυτοκριτική. Παραδίδει έτσι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, πού δικαίως τιμήθηκε με το Βραβείο Booker. Οι κριτικοί είδαν στην Burns μια συγγραφέα του διαμετρήματος ενός Μπέκετ κι ενός Στερν.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις GUTENBERG.
Η ΑΦΗΓΗΤΡΙΑ ΤΑΙΝΙΩΝ, του Rivera-Letelier Hernan
Σ’ ένα μικρό χωριό στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι δουλεύουν στα ορυχεία του νίτρου, ένα χαρισματικό κορίτσι αποκτά απρόσμενα το ρόλο της αφηγήτριας ταινιών. Οι άνθρωποι προτιμούν να ακούν εκείνη να αφηγείται και να ζωντανεύει μπροστά τους τις ταινίες παρά να τις βλέπουν στο σινεμά του οικισμού, και στριμώχνονται στο σπίτι της για να παρακολουθήσουν τις αυτοσχέδιες παραστάσεις της. Μέσα από την πορεία της μικρής αφηγήτριας, μεταφερόμαστε στο άνυδρο τοπίο της πάμπας, όπου η ζωή είναι σκληρή και απογυμνωμένη από κάθε κίνητρο να τη ζήσεις.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ.
Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΙΝΑ ΜΠΛΟΥΜ, του Heinrich Boell
1974, Κολωνία. Η Καταρίνα Μπλουμ μια νεαρή γυναίκα, που εργάζεται ως οικιακή βοηθός στο σπίτι ενός δικηγόρου, ζει ήσυχα ώσπου ένα τυχαίο γεγονός ανατρέπει την καθημερινότητά της, διαταράσσει την ισορροπία της και την οδηγεί στο έγκλημα. Έγκλημα εκδίκησης, έγκλημα τιμής. Όλα αρχίζουν όταν σ’ ένα αποκριάτικο πάρτι η Καταρίνα γνωρίζεται με τον Λούντβιχ, και στη συνέχεια περνά τη νύχτα μαζί του. Πρόκειται για μια εφήμερη γνωριμία. Η Καταρίνα δεν γνωρίζει ότι η Αστυνομία καταζητεί τον Λούντβιχ, αλλά το επόμενο πρωί οι αστυνομικοί εισβάλλουν σπίτι της μαζί με τους γραφιάδες των σκανδαλοθηρικών εφημερίδων. Η Καταρίνα βοηθάει τον Λούντβιχ να διαφύγει και στη συνέχεια τη συλλαμβάνουν, την ανακρίνουν, τη φωτογραφίζουν – τη σέρνουν στη λάσπη.
Καθώς η ιστορία της νεαρής γυναίκας ξετυλίγεται, αποκαλύπτεται ένα πανόραμα ανθρώπινων σχέσεων και κινήτρων, η κοινωνική πραγματικότητα ως ένας λαβύρινθος ανάμεσα στην αλήθεια και την επινόηση.
Έχουν πει: «Είναι τέτοια η δύναμη των πεποιθήσεων του Μπελ, τέτοια η διαύγεια της οπτικής του και η ακρίβεια της απαλλαγμένης από συναισθηματισμούς πρόζας του, ώστε σε λίγες μόνο σελίδες μάς δίνει την αδιάψευστη αλλά πικρή γεύση της αλήθειας που θα καίει για καιρό τον ουρανίσκο μας.» (Sunday Times)
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
ΓΙΑ ΤΗ ΓΡΑΦΗ, του Τσαρλς Μπουκόφσκι
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο μαγικό και όμορφο από τις αράδες που σχηματίζονται πάνω στο χαρτί. Μόνο αυτό υπάρχει. Μόνο αυτό υπήρχε πάντα».
Eπιστολές που ο Τσαρλς Μπουκόβσκι γράφει από τη νεαρή του ηλικία το 1945 και έως το 1993, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, και απευθύνει σε εκδότες, επιμελητές, φίλους και συναδέλφους του συγγραφείς. Ασυμβίβαστος απέναντι στους παραλογισμούς της ζωής και της τέχνης, μιλά με ανελέητη ειλικρίνεια για τον μόχθο της γραφής.
Ένα βιβλίο αιχμηρό, οδυνηρό, αλλά και συχνά ξεκαρδιστικό· ένας απολαυστικός συνδυασμός του χαρακτηριστικού κυνισμού του Μπουκόβσκι με το συγγραφικό του χάρισμα, που τον ανέδειξε σε σημαντικό συγγραφέα του εικοστού αιώνα, και με το πάθος του, που τον έχει αναγάγει σε σύμβολο αντικομφορμισμού. Πρόκειται για τον Μπουκόβσκι στα καλύτερά του: είναι ευφυής και πνευματώδης, βαθιά συγκινητικός και ανυποχώρητος στις απόψεις του.
«Δεν ξέρω ακριβώς πώς δουλεύει. Εννοώ πως τώρα δε γράφω και πολύ καλύτερα απ’ ό,τι έγραφα πριν από δεκαετίες, τότε που πεινούσα του θανατά σε κάτι μικρά δωμάτια και στα παγκάκια του πάρκου και στα φτηνά μοτέλ, τότε που παραλίγο να χάσω τη ζωή μου στα εργοστάσια ή στο ταχυδρομείο. Η αντοχή παίζει κάποιον ρόλο: έχω επιβιώσει σε αντίθεση με πολλούς από τους εκδότες που με απέρριψαν… Αν υπάρχει κάποια διαφορά στη γραφή μου, είναι ότι τώρα πια διασκεδάζω περισσότερο όταν γράφω».
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.
ΠΕΡΙ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΤΑΦΩΝ, του Ερνέστο Σάμπατο
Το μυθιστόρημα του Ερνέστο Σάμπατο “Περί Ηρώων και Τάφων” είναι το δεύτερο μιας τριλογίας που συνοψίζει το σύνολο του μυθιστορηματικού του έργου, εκτός από τα δύο δοκιμιογραφικά του έργα που αναφέρονται στο βιογραφικό και εργογραφικό σημείωμα.
Το πρώτο μυθιστόρημα αυτής της τριλογίας είναι ήδη γνωστό στην Ελλάδα από το 1982 (Το Τούνελ, Αστέρι) και σχετίζεται με τα δύο επόμενα της τριλογίας μόνο ως προς την γενική μεταφυσική και υπαρξιακή προβληματική του, εξειδικευμένη στην περίπτωση του ρόλου που παίζουν οι τυφλοί στη ζωή των ηρώων τους, αλλά και στις ψυχώσεις του ίδιου του συγγραφέα, υποψιάζομαι.
Τα επόμενα δύο όμως μυθιστορήματα της τριλογίας (το παρόν και Αβαδδών ο εξολοθρευτής που θα ακολουθήσει αυτήν εδώ την έκδοση) είναι οργανικά, θα λεγα, δεμένα μεταξύ τους, τόσο θεματολογικά, όσο και μέσω των συνεχών αναφορών του τρίτου μυθιστορήματος σε πρόσωπα και πράγματα του δεύτερου, χωρίς την ανάγνωση του οποίου θα είναι αδύνατη η ολοκληρωμένη κατανόηση του Αβαδδών “Εξολοθρευτή”- όμως και αυτού του τελευταίου η ανάγνωση θα φωτίσει εκ των υστέρων τα “σκοτεινά” γεγονότα και πρόσωπα που κυριαρχούν στο “Περί Ηρώων και Τάφων”.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Η ΕΚΤΡΩΣΗ, του Ρίτσαρντ Μπρότιγκαν
Μια αλλόκοτη βιβλιοθήκη όπου ο καθένας μπορεί να τοποθετήσει στα ράφια της οτιδήποτε έχει γράψει και έχει μορφή βιβλίου. Ένας φιλικός βιβλιοθηκάριος πάντοτε έτοιμος να υποδεχτεί τους συγγραφείς, να καταχωρήσει τα βιβλία τους και να τους προσφέρει καφέ και μπισκότα όποτε χρειαστεί. Πίσω από τη λειτουργία της βιβλιοθήκης, ένα ίδρυμα για το οποίο δεν γνωρίζουμε το παραμικρό, παρά μόνο ότι εξασφαλίζει την τροφή στον ίδιο και στον μποέμ συνεργάτη του που εμφανίζεται μία φορά τον χρόνο. Η προσθήκη της Βάιντα στη ζωή τους, με το σώμα μοντέλου του Πλέιμπόι, θα ανατρέψει την μονότονη καθημερινότητα.
Η έκτρωση είναι ένα ιστορικό ρομάντσο βγαλμένο από τη γνώριμη αχαλίνωτη φαντασία του Μπρότιγκαν, γεμάτο χιούμορ και χρώματα.
Έχουν πει: «Ένα βιβλίο σαν αυτό που προσεύχεσαι να είναι κάθε βιβλίο που αγοράζεις.» (New York Times)
«Σε αφήνει με το χαμόγελο εκείνο που ζωγραφίζεται στο πρόσωπό σου όταν έχεις φάει μπόλικο παγωτό μία πολύ ζεστή μέρα.» (Rolling Stone)
«Το μυαλό του Μπρότιγκαν είναι απλώς τόσο απελευθερωμένο στην απύθμενη ικανότητά του να αναπαράγει την αχαλίνωτη φαντασία ενός μικρού παιδιού.» (The Guardian)
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΥΠΝΙΟ.
