Συνέντευξη με τον Αύγουστο Κορτώ.

Κείμενο: Πέτρος Παππάς
Φωτογραφίες: Αρίστη Ζαφειράκογλου

Ο  Αύγουστος Κορτώ, ένας από τους πολυγραφότερους και πλέον πολυδιαβασμένους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς, πρόσφατα εξέδωσε ένα ακόμα έργο του, το “Επειδή είναι η καρδιά μου”. Ο Αύγουστος Κορτώ είναι ένας άνθρωπος, με μια σκληρά κατακτημένη ωριμότητα, ένας άνθρωπος που, από πολύ μικρός, κλήθηκε να παλέψει με πολλούς “δαίμονες”, έναντι των οποίων, τα τελευταία πολλά χρόνια, σημειώνει μόνο νίκες. Ο Πέτρος Χατζόπουλος, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Αύγουστου, έχει μια εξαιρετική και ιδιαίτερη ευφυΐα, έχει μια ολοκληρωμένη άποψη για την ζωή και τον κόσμο και ακούγοντάς τον κανείς να μιλά, κατανοεί, ότι δεν είναι απλά ένας συγγραφέας, αλλά ένα φαινόμενο με ονοματεπώνυμο.

Πώς πιστεύεις ότι έχει αλλάξει ο τρόπος που γράφεις τώρα, σε σχέση με τα πρώτα σου έργα, π.χ «Το τετράγωνο». Έχεις άλλες ανησυχίες, αγωνίες, ενδιαφέροντα, από τότε;

Θέλω να ελπίζω ότι, με τα χρόνια, έμαθα να γράφω και να διαχειρίζομαι τη θεματολογία μου, κάπως καλύτερα. Έχω μάθει κάποια “tricks of the trade”, ώστε να μην είμαι τόσο φλύαρος, όσο στα νεανικά μου βιβλία. Η αλήθεια είναι ότι έχει μετριαστεί κάπως η αγριότητα στα βιβλία μου, τόσο η ερωτική, όσο και γενικά. Στο παρελθόν, είχα πολλά ζητήματα, τα οποία δεν είχα ξεκαθαρίσει και “δουλέψει” με γιατρό ακόμη. Η ψυχοθεραπεία μου ήταν ακόμα στα σπάργανα, οπότε την πλήρωναν τα βιβλία μου και γινόταν το σκεύος, όλων των απωθημένων μου.

Το «Βιβλίο της Κατερίνας», έχει γίνει θεατρική παράσταση. Ποια είναι η αίσθηση, που σου αφήνει, όταν την βλέπεις; Είναι δύσκολο;  Πόσο πιστά αποδίδεται η μνήμη, που έχεις για την μητέρα σου;

Ο Γιώργος (Νανούρης) δούλεψε, με τρομερή ευφυΐα, ευαισθησία και μεγάλο σεβασμό, αλλά και αγάπη για το κείμενο. Τα κομμάτια του βιβλίου που διάλεξε και η δουλειά που έκανε στην σκηνοθεσία, είναι τρομερά λιτή και αποτελεσματική. Η Λένα (Παπαληγούρα) δίνει ένα ρεσιτάλ ερμηνείας και κυριολεκτικά “γίνεται κομμάτια” στη σκηνή. Η δε μουσική του Γιάννη, οι «εμμονικές» αρμονίες της κιθάρας είναι εκπληκτικές.  Για μένα ήταν μια δύσκολη εμπειρία, γιατί ξανάζησα ολόκληρες περιόδους της ζωής της Κατερίνας. Πραγματικά, το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό και χαίρομαι που το έργο έχει αγαπηθεί τόσο και έχει λάβει τόσο διθυραμβικές κριτικές, από τους θεατές.

Έχεις πει, σε παλιότερη συνέντευξη σου, αν θυμάμαι καλά, ότι το θέατρο δεν είναι συνήθως μια από τις επιλογές σου. Πώς ένας άνθρωπος-καλλιτέχνης, όπως εσύ, που είναι, εκτός από συγγραφέας, και ικανός μουσικός και σκηνοθέτης, δεν εκφράζεται βλέποντας θέατρο;

Είχα πολύ έντονη κινηματογραφική παιδεία και ίσως, ακόμα ως παιδάκι, δεν είχα την ευκαιρία να εκτεθώ σε “καλό θέατρο” και έτσι πάντοτε ήμουν οπαδός της κινηματογραφικής αφήγησης. Υπάρχουν πάρα πολλοί συγγραφείς, τους οποίους διάβαζα και εξακολουθώ να διαβάζω, άλλα πάντα έμενα στο επίπεδο της ανάγνωσης. Φοβόμουν να πάω να δω έργα, που αγαπώ, για παράδειγμα του Μπέκετ, του Ζενέ, του Σάρτ η του Στρίνμπεργκ, που είναι ο αγαπημένος μου, πάνω στην σκηνή. Φοβόμουν ότι αυτό που αγάπησα, θα είναι διαφορετικό πάνω στην σκηνή.  Ωστόσο, από τις πρώτες απόπειρες που έκανα ο ίδιος να γράψω θεατρικά έργα, κατάλαβα ότι πραγματικά μου λείπει το ταλέντο που χρειάζεται για να δημιουργήσεις ένα θεατρικό κείμενο, ακόμα και ένα θεατρικό μονόλογο, που να λειτουργεί δραματουργικά. Έχω όλα τα κακά και όλα τα καλά του πεζογράφου, γι’ αυτό δεν θα μπορούσα ούτε να διασκευάσω, ούτε να γράψω ένα πρωτότυπο θεατρικό, που να αξίζει τον κόπο.

Το να βλέπεις τώρα θέατρο, σου αρέσει, πλέον, μετά από αυτά;

Η αλήθεια είναι ότι είμαι τόσο σπιτόγατος, αν εξαιρέσεις το να βγω για φαγητό με φίλους, που και πάλι προτιμώ να πάω σε σπίτι να φάω. Δεν έχω κάποια ανθρωποφοβία, απλά δεν θέλω να εγκαταλείψω την οικογενειακή εστία. Ακόμα και σε ότι αφορά το σινεμά, πιστεύω, πώς μας έχουν “διαφθείρει” τόσο οι Αμερικανικές σειρές που βλέπουμε, που με τα χρόνια έχω γίνει τρομερά αυστηρός και τεμπέλης. Έτσι, γίνεται αντικείμενο συζητήσεων βδομάδων, το να πάμε να δούμε κάποια ταινία στο σινεμά. Να σκεφτείς, έχουμε να πάμε σινεμά ένα χρόνο!

Έχεις έντονη παρουσία στα social media. Θεωρείς ότι έχουμε απολέσει το μέτρο, στον χρόνο που καταναλώνουμε εκεί ή απλά πρέπει να δούμε τον κόσμο, με νέους όρους, και τα social media, ως έναν αναπόσπαστο κομμάτι του;

Ανέκαθεν, οι άνθρωποι μπορούσαν να βρουν τρόπο να χαζολογήσουν, καθώς η καθημερινότητα είναι γεμάτη άγχη και προκλήσεις. Χρειάζεται κάποια φευγαλέα εκτόνωση απ’ όλα αυτά. Στην προκειμένη περίπτωση, ούτως ή άλλως, και πριν τα social media περνούσαμε ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου μας, στον υπολογιστή και στο internet. Το internet είναι ένα από τα θαύματα του ανθρώπινου πολιτισμού, ένα από τα κυριότερα επιτεύγματά του. Πραγματικά, είναι φοβερός ο θησαυρός γνώσεων που μας παρέχεται. Για παράδειγμα, η wikipedia… εγώ μπορώ να περάσω ώρες στην wikipedia, να ξεκινήσω να διαβάζω ένα άρθρο για την Βόρεια Κορέα και να καταλήξω να διαβάζω κάτι για το Big Bang, καταλαβαίνοντας, φυσικά, το ένα εκατοστό απ’ όσα διαβάζω γι’ αυτό (γέλια).

Η σχέση σου με το facebook;

Το facebook, για μένα, ήταν αρχικά μια ευχάριστη ψυχαγωγία, αλλά στην πορεία μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω υπέροχους ανθρώπους και φίλους και μου έδωσε και το απρόσμενο δώρο, να μπορώ να μιλάω με τους αναγνώστες. Ο συγγραφέας κάνει μια πολύ μοναχική δουλειά… μέχρι τώρα υπήρχαν μόνο η παρουσιάσεις των βιβλίων, οι κριτικές ή  αν κάποιος σε πετύχαινε στον δρόμο. Τώρα, ο άνθρωπος που μου κάνει την χαρά και την τιμή να διαβάσει το βιβλίο μου, μπορεί την ίδια μέρα να μου πει, πώς του φάνηκε, τί του άρεσε και τί δεν του άρεσε. Είναι εκπληκτικό, ότι ακόμα και τα ειδησεογραφικά και τηλεοπτικά δίκτυα, “κρέμονται” από το twitter και το facebook. Όλα τα breaking news, από μια συγκέντρωση πολιτικού ενδιαφέροντος, μέχρι μια οργανωμένη πράξη αλληλοβοήθειας, κάποτε χρειάζονταν δελτία τύπου, αφίσες, τηλέφωνα. Τώρα, πια, αυτό μπορεί να γίνει με  ένα event στο facebooκ.

Πώς βλέπεις την πολιτική κατάσταση στη χώρα; Θα διακινδύνευες μια πρόβλεψη για το που θα πάει το πράγμα; Έχεις κανένα σενάριο για το μέλλον της Ελλάδας στο μυαλό σου;

Πραγματικά, οι Έλληνες πρέπει να πάρουν μια ανάσα στην καθημερινότητα τους και αυτό περνάει μέσα από τον βιοπορισμό και ο βιοπορισμός περνάει μέσα από την εθνική οικονομία.  Γιατί, όσο εξευτελίζεται η εργασία και εξευτελίζεται ο εργαζόμενος, τόσο θα υπάρχει διάχυτος θυμός και διάχυτο μίσος, και αυτό είναι απολύτως ανθρώπινο. Νέοι άνθρωποι, με σπουδές, με προϋπηρεσία, αναγκάζονται να δουλέψουν με 500 ευρώ τον μήνα, σε δουλειές 8ώρου και βάλε, εξοντωτικές. Αν δεν υφεθεί η οικονομική δυσπραγία, δύσκολα θα απαλλαχθούμε και από την επιστροφή στη συντήρηση, όπως αυτή εκφράζεται πολιτικά και από τους Ανεξάρτητους Έλληνες ή την σημερινή Νέα Δημοκρατία, για να μην μιλήσω για την Χρυσή Αυγή.  Ο Έλληνας πρέπει να πάρει μια ανάσα, να φάει το ψωμί του με λιγότερες θυσίες, αλλιώς η οργή του θα εξακολουθήσει να δηλητηριάζει την καθημερινότητα μας, σε βαθμό αυτοκαταστροφής.

Πλέον, παντρεμένος με τον σύντροφο σου. Πέρα από τα νομικά δικαιώματα που παράγει ο γάμος, αλλάζει τη δυναμική της σχέσης, η ιδέα της «δέσμευσης»; Πώς το βιώνεις;

Για μένα, η δέσμευση ήταν πάντα δεδομένη και δεν είχε ποτέ αρνητική χροιά. Τα δεσμά της αγάπης ήταν, για μένα, πάντοτε ευπρόσδεκτα, είτε με έδεναν με έναν φίλο, είτε με δένουν με τον άντρα μου. Είναι πολύ σημαντικό, για μένα, το γεγονός, σε συμβολική διάσταση. Γιατί, καλώς ή κακώς, μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε τη ζωή, μέσα από τους συμβολισμούς. Είναι σημαντικό για μένα, το ότι η πολιτεία της Νέας Υόρκης και, κατ’ επέκταση, οι περισσότερες, πλέον, πολιτείες της Αμερικής αναγνωρίζουν τα 11 χρόνια συνύπαρξής μας με τον Τάσο, όχι απλά ως ένα απλό “γκομενιλίκι”. Δυστυχώς, στα μάτια του ελληνικού κράτους, λόγω της ανισότητας με την οποία αντιμετωπιζόμαστε και της άρνησης, του να μας παραχωρήσει θεμελιώδη δικαιώματα, είμαστε απλά “ζευγάρι”.

Θεωρείς ότι θα υπάρξει σύντομα νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα, που θα καλύπτει τα ομόφυλα ζευγάρια;

Για μένα, όλο το νταβαντούρι, που γίνεται και η κωλυσιεργία των πολιτικών, έχει ως μόνο κριτήριο το πιθανό πολιτικό κόστος, που μεταφράζεται σε ψήφους, στις βουλευτικές εκλογές. Κάποια στιγμή, μετά από 10 χρόνια το πολύ, θα μας φαίνεται εξίσου γραφική, όλη αυτή η ολιγωρία της πολιτείας, όσο οι λαοσυνάξεις του Χριστόδουλου για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Το κράτος πρέπει να αποφασίσει υπεύθυνα, να διευθετήσει το ζήτημα. Είναι κάτι, που δεν αφορά την Εκκλησία και δεν αφορά το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας, που φοβάται, αρνείται να καταλάβει, συνομωσιολογεί και καταστροφολογεί. Εδώ έχουμε ανθρώπους, οι οποίοι είναι συνεπείς απέναντι στις υποχρεώσεις τους στο κράτος, πληρώνουν τους ίδιους φόρους, τα ίδια ασφάλιστρα και ωστόσο, πέρυσι, που έπρεπε να νοσηλευτώ για 5 ημέρες στο Γενικό Κρατικό,  αν είχε χρειαστεί νοσηλεία μου σε μονάδα εντατικής θεραπείας, ο Τάσος δεν μπορούσε να με επισκεφτεί ούτε για 10 λεπτά, γιατί δεν εθεωρείτο, ούτε και θεωρείται ακόμα, μέλος της οικογένειας μου. Αυτά είναι πράγματα αδιανόητα και πρέπει να παύσουν και θα παύσουν να υφίστανται! Αυτό που θα μείνει, είναι ότι θα γελάμε με την γραφικότητα των αρνητών.

Σου λείπει καθόλου η Θεσσαλονίκη; Θα μπορούσες να ξαναζήσεις εδώ;

Είναι πανέμορφη η Θεσσαλονίκη! Η δουλεία μου, όμως, και όλοι μου οι φίλοι, πλέον, είναι στην Αθήνα. Η αλήθεια είναι ότι έχω “φωλιάσει” στα Εξάρχεια. Είμαι σαν τα γατιά (γελάει), αν με αφήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα σ’ ένα μέρος, δεν αντέχω τις αλλαγές. Είμαι ακριβώς όπως η γάτα.. άμα της μετακινήσεις έναν καναπέ, “φρικάρει” (γέλια).

Μετά την εμπειρία της παραμονής σου στην Αμερική, θεωρείς ότι, τελικά, όλος ο κόσμος είναι ίδιος ή ζούμε διαφορετικά εδώ στην Ελλάδα; Πώς;

Μακάρι να μπορούσαμε να είχαμε μερικές, από της νοοτροπίες της liberal Αμερικής και μακάρι η Αμερική να μπορούσε να απολαμβάνει μερικές δικές μας ελευθερίες. Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της συντηρητικής Αμερικής, είτε μιλάμε για την έκτρωση, είτε μιλάμε για την οπλοχρησία. Πόσα θύματα πρέπει να θρηνήσουν ακόμα η Η.Π.Α, για να πάψει να έχει η αλητεία του Tea Party, του N.R.A ή των Ρεπουμπλικάνων, που υποστηρίζουν ότι ο άλλος δικαιούται να έχει οπλοστάσιο, με πρόφαση το 2 άρθρο του Συντάγματος. Είναι μια κοινωνία, με μεγάλες ανισότητες. Δεν είναι μια ουτοπία, σε καμία περίπτωση.

Ποια είναι τα μελλοντικά συγγραφικά σου σχέδια; Έχεις κάποια ιδέα, που να γυρίζει έντονα στο μυαλό σού;

Είμαι σαν τους ανθρώπους που κάνουν χειροτεχνίες. Σαν τις γυναίκες, που κάποτε κεντούσαν. Πάντα έχω κάτι που δουλεύω, άλλοτε μου βγαίνει, άλλοτε όχι. Αν δεν μου βγει, θα το ξηλώσω, θα δω αν μπορεί να ξαναπιαστεί, αλλιώς θα ξεκινήσω να φτιάχνω κάτι άλλο.

Ζητάω πάντα από τον κόσμο, να μου βαθμολογήσει την προσωπική, επαγγελματική και ερωτική του ζωή, με άριστα το 10; Τί θα έβαζες σε κάθε τομέα;

Δεν είμαι μεμψίμοιρος, θα έβαζα σε όλα 10!