Αυτός είναι ο μεγαλοφυϊής εικονοπλάστης Robert Wilson!
Στην -σχεδόν- 50 χρόνια καλλιτεχνική του πορεία, ο Wilson κατάφερε να καθορίσει μια νέα οπτική για το θέατρο, γεμάτη ποίηση και φαντασία. Κάθε του έργο πλημμυρίζεται από έντονες αντιθέσεις φωτός και σκοταδιού, ενώ χαρακτηρίζεται για την φαντασμαγορικές πλασματικές του εικόνες. Στον κόσμο του Wilson, ο χρόνος και ο χώρος έχουν συχνά ακραία διαφορετικές διαστάσεις από αυτές που γνωρίζουμε. Η αργή κίνηση, η καθαρότητα, η αυστηρή έμφαση στην κίνηση του σώματος και η παραμυθένια παραμόρφωση της ανθρώπινης φιγούρας είναι επίσης καθοριστικοί παράγοντες για την αίσθηση του παρανοϊκού συν εντυπωσιακού θεάματος που δημιουργεί κάθε φορά.
“What we, from whom Surrealism was born, dreamed would come after us and go beyond us”, ο εκπρόσωπος του σουρεαλισμού André Breton σχολιάζει για τη δουλειά του Wilson.
Ξεκίνησε από την αρχιτεκτονική και τις καλές τέχνες, γρήγορα όμως προσανατολίστηκε στην τέχνη της χορογραφίας και, στην πορεία, στην δημιουργία θεατρικών παραστάσεων πειραματικού και αρκετά σωματο-κεντρικού θεάματος. Η φήμη του εξαπλώθηκε παγκασμίως το 1976 με το έργο «Αϊνστάιν στην ακρογιαλιά», που παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ της Αβινιόν. Στην Ελλάδα έφτασε πρώτη φορά το 1995, με το έργο «Περσεφόνη», που παρουσιάστηκε στο αρχαίο στάδιο των Δελφών.
Με μια βαθύτερη ματιά, το πραγματικό μέσο έκφρασης που χρησιμοποιεί – ή καλύτερα δεν χρησιμοποιεί – είναι οι λέξεις, αυτά τα «κοινωνικά τεχνάσματα» που καταλήγουν ως ασαφή και αόριστα μουγγρίσματα, όταν πρέπει να μεταφέρουν πραγματικά μηνύματα. Για να τονίσει αυτή του την στάση απέναντι στην προφορική γλώσσα, συνηθίζει να δίνει χώρο στον θεατή ώστε να παρατηρήσει την σημασία της. Έτσι, δίνει έμφαση στην σιωπή, όπως ο John Cage, αφήνοντας την περιγραφή των εμπειριών που θέλει να απεικονίσει στον «ήχο» των υπολοίπων μέσων έκφρασης, όπως είναι η χειρονομίες και οι κινήσεις του σώματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο του Deafman Glance, ένα έργο χωρίς προφορικό λόγο.
“Words for Bob are like tacks on the kitchen floor in the dark of night and you’re barefoot. So Bob clears a path he can walk through words without getting hurt. Bob changes the values and shapes of words. In some sense they take on more meaning; in some cases, less.” Tom Waits, έπειτα από την συνεργασία του με τον Robert Wilson.
Στο ιστορικό των συνεργασιών του θα βρεις τα μεγαλύτερα ονόματα του σύγχρονου θεάτρου και της τέχνης. Φυσικά, έχει παρουσιάσει έργα του στις σημαντικότες όπερες, θέατρα και φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Δουλεύοντας αρεκτά με το πνεύμα και το σώμα, ξεκίνησε τη δική του πειραματική σχολή θεάτρου, το 1968. Το ανήσυχο, δημιουργικό του ταμπεραμέντο δεν περιορίζεται στην αυστηρότητα της θεατρικής σκηνής, αλλά ξεδιπλώνεται με εξίσου καθολική επιτυχία σε όλες τις μορφές τέχνης, όπως είναι η γλυπτική, το σχέδιο και το design επίπλων. Αυτή η καλλιτεχνική του πλευρά έχει παρουσιαστεί κατά καιρούς στο Centre Georges Pompidou του Παρισιού, στο Museum of Fine Arts της Βοστώνης, στο Guggenheim Museum του Μπιλμπάο και σε άλλους φορείς τέχνης παγκοσμίως.
“I’ m not interesting in politics or religion. I think they divide men. Arts can unite people. In a very unique way.”
Στα 78 του χρόνια, ο Robert Wilson συνεχίζει την αχαλίνωτη εξερεύνηση των καλλιτεχνικών του ορίων. Μαζί του, εμείς, σαν θεατές, ονειρευόμαστε αχόρταγα με μάτια ορθάνοιχτα στραμμένα στην σκηνή του και στις αινιγματικές θεατρικές του αφηγήσεις. Το «Οθέλλος» προβλέπεται μια μοναδική εγκεφαλική εμπειρία. Σημείωσέ το.
Ακολουθούν μερικά από τα αγαπημένα μας – και χαρακτηριστικά – αποσπάσματα σχετικά με τη δουλειά του.
Κολάζ αποσπασμάτων από διάφορες παραστάσεις του, συμπεριλαμβανομένου της παράστασης «Οδύσσεια», από την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού, το 2012.
Όταν η Marina Abramović του ζήτησε να σκηνοθετήσει την κηδεία της:
Απόσπασμα από την ομιλία του στη σειρά Iconic Artist Talk, ξανά. Αυτή τη φορά, μας συστήνει στην οικογένεια του Μπρεχτ και του Χάινερ Μίλερ.
Σχετικά με την έκθεση Videoportraits στη Slovak National Gallery. Τα πορτραίτα του Wilson αντιπροσωπεύουν την μετατροπή του κλασσικού πορτραίτου μέσω της τεχνολογίας. Σημαντική υποσημείωση, η Lady Gaga και ο Brad Pitt συμμετέχουν στη σειρά των πορτραίτων.
Για το κλείσιμο, μερικές εικόνες από τη ριζοσπαστική μεταφορά του θεατρικού έργου «Ρινόκερος» του Ιονέσκο από τον Robert Wilson, το 2014.
