Οι Γυναίκες που Επιβίωσαν: Η μαρτυρία που συγκλόνισε.

Οι 500 περίπου σελίδες του Οι Γυναίκες που Επιβίωσαν του Kolker Robert, που κυκλοφόρησε τους τελευταίους μήνες του 2021 στη χώρα μας από τις εκδόσεις Ίκαρος αποτελούν μια συγκλονιστική μαρτυρία για την πολυσχιδή φύση της σχιζοφρένειας και το πως την βίωσε μια οικογένεια που 6 από τα μέλη της διαγνώστηκαν με αυτή. Την πραγματική ιστορία της 12μελούς αμερικάνικης οικογένειας Galvin την αφηγούνται κυρίως οι γυναίκειες φωνές της οικογένειας, οι δυο μικρότερες αδελφές και η μητέρα, στον Kolker Robert, συγγραφέα και δημοσιογράφο.

Μπορεί να φανταστεί κανείς ότι όταν έξι από τα παιδιά σου, ο ένας μετά τον άλλον, παρουσιάζουν μια εξαιρετικά ακραία βίαιη συμπεριφορά και το σπίτι σου μετατρέπεται ραγδαίως σε πεδίο μάχης, θα πρέπει να αρχίσεις να διερωτάσαι που θα καταλήξουν. Σιγά σιγά αρχιζόυν να αποτελούν κίνδυνο για την ίδια την οικογένεια αλλά και για όσους συσχετίζονται με τα επεισόδια ακραίας βίας να κλιμακώνονται όσο μεγαλώνουν. Σε αντίθεση με το μανιακό όραμα της μητέρας τους μιας ειδυλλιακής ευτυχισμένης πολυμελής οικογένειας, γίνεται αδύνατον να εξακολουθεί να υποκρίνεται πως όλα βαίνουν φυσιολογικά ώσπου εκρήγνυνται και οι πρώτες τραγωδίες.

Ακολουθώντας τα μονοπάτια που πήρε ο καθένας από τα αδέλφια που εμφάνισαν -λίγο μετά την εφηβεία τους- μια ανεξήγητη συμπεριφορά, ο Kolker αποτυπώνει με ενσυναίσθηση και σεβασμό τι σήμαινε για το κάθε μέλος της οικογένειας ξεχωριστά. Παράλληλα, όταν έρχεται η στιγμή που χρειάζεται να αποδώσει επιστημονικούς όρους, τους χρησιμοποιεί με μεγάλη ευχέρεια και προσφέρονται στον αναγνώστη σαν δώρο. Όχι μόνο αναλαμβάνει να εξηγήσει δεκαετίες ολόκληρες επιστημονικής πορείας για την πιο αχαρτογράφητη νόσο του ανθρώπινου νου, αλλά καταφέρνει να αναδείξει πόσο έχει συμβάλει κάθε οικογένεια, σαν την οικογένεια που πρωταγωνιστεί στην έρευνα, για την καλύτερη δυνατή θεραπεία όλων των υπόλοιπων ασθενών.

O Kolker Robert κατόρθωσε να αποδώσει την ιστορία της ζωής της οικογένειας Galvin με τη στιχουργία και την ψυχογράφηση ενός καλού μυθιστοριογράφου, δίνοντας χώρο ανάμεσα σε κάθε κεφάλαιο για την καταγραφή της παγκόσμιας επιστημονικής γνώσης για τη σχιζοφρένεια την εκάστοτε εποχή, μια ψυχική διαταραχή που διχάζει τους ειδικούς ως προς τη θεραπεία και χρειάστηκε να αφιερωθούν πολλές ώρες έρευνας και μελέτης για να φθάσουν στη σημερινή κατάκτηση. Το βιβλίο βασίζεται σε εκατοντάδες ώρες συνεντεύξεων των μελών της οικογένειας, φίλων και γνωστών, καθώς και τους ίδιους τους ερευνητές ή ειδικούς ψυχικής υγείας που έχουν συνεργαστεί με αυτή. Δεν απευθύνεται μόνο σε όσους έχουν ειδικό αναγνωστικό ενδιαφέρον’ είναι ένα διαμάντι και για όσους δεν έχουν διαβάσει ποτέ για την ψυχική διαταραχή της σχιζοφρένειας.

Η μια σελίδα ακολουθεί μανιωδώς την επόμενη, παρακολουθούμε πως ο καθένας ξεχωριστά, από τους γονείς ως την μικρότερη κόρη, προσπάθησαν να διαχειριστούν -όχι μόνο όσα συνέβησαν στην πορεία, αλλά και όλους τους παράγοντες που επηρέασαν τις αποφάσεις στη ζωή τους. Οι αδυναμίες των γονέων, τα τραύματα, η κακοποίηση, οι εγκλεισμοί, οι επιστημονικές οδηγίες που άλλαζαν αναλόγως σε ποιον απευθυνόντουσαν, τα φάρμακα, οι φαρμακευτικές κολοσσοί, η αφοσίωση των γιατρών, η απόρριψη, η απομόνωση, η κληρονομικότητα, το στίγμα, όλα όσα εξοστράκισαν την πορεία του καθένα. Ακόμα κι όταν προσπάθησαν να αναλαμβάνουν τον έλεγχο αυτών που τους συνέβησαν, καταλήγουν αβοήθητοι ως ψυχικά ασθενείς και απεγνωσμένοι όσοι τους νοιάζονται, μια πραγματικότητα που ζουν οι ψυχικά ασθενείς στην κοινωνία μέχρι και σήμερα.

Η οικογένεια που έζησε 50 χρόνια σχιζοφρένειας και άλλαξε ό,τι γνωρίζουμε για αυτή.

Οι γυναίκες που -τελικά- επιβίωσαν, κατά κάποιο τρόπο, συμβολίζουν ότι η κρυμμένη υπερδύναμη της οικογένειας ήταν οι ίδιες. Αν και παραδόξως η μητέρα της οικογένειας ήταν εκείνη που υπέστη την πιο σκληρή κριτική από όλους μέχρι και το τέλος της ζωής της ακόμα και από τις δυο μικρές κόρες της που μεγάλωσαν σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον από το οποίο δεν μπορούσαν να ξεφύγουν. Από τις πολλαπλές εγκυμοσύνες ως και την κάποτε επιστημονική πεποίθηση ότι μόνο η ίδια ευθύνεται για τη ψυχική διαταραχή που προκλήθηκε στα παιδιά της, η μητέρα της οικογένειας ήταν ο μοναδικός δέκτης πρωτίστως της κοινωνικής κριτικής και μετέπειτα της κριτικής των παιδιών της, αλλά και η μοναδική που είχε οποιοδήποτε άμεσο ρόλο στην ανατροφή των παιδιών της και στην τελική απόλυτη φροντίδα των πιο ευάλωτων γιων. Ένας ρόλος που η κοινωνία θεωρεί αμετάκλητα συνδεδεμένο με τη γυναικεία φύση και αναδεικνύεται μέσα από το έργο πως μπορεί τελικά να αποφέρει διπλό κοινωνικό στίγμα για τις γυναίκες της οικογένειας.

Όχι μόνο επιβίωσαν, παρόλα αυτά, αλλά οι δυο μικρότερες αδελφές παραδίδουν μαθήματα ζωής. Μέσω της ψυχοθεραπείας και της απόστασης που πήραν από την οικογένεια, συγκλονίζουν με τη δύναμη της θέλησης που απέκτησαν, ώστε να επιστρέψουν για να βοηθήσουν τους αδελφούς τους και τη μητέρα τους, αλλά και να συμβάλλουν -κυρίως- στο μεγάλο αυτό εγχείρημα: να καταγραφούν όσα έζησαν με αυτοδιάθεση και αποστομωτική ειλικρίνεια. Αποδεικνύεται τελικά ότι η ψυχοθεραπεία και η διαχείριση όσων ζούμε, ακόμα και όταν έχουμε υποστεί τα χειρότερα που μπορούμε να φανταστούμε, μπορεί να εξελιχθεί σε δύναμη και να αποκτήσουμε τον έλεγχο σε όλα όσα μας συμβαίνουν ανεξέλεγκτα. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο μήνυμα αυτού του βιβλίου.

Οι Galvins έγιναν μία από τις πρώτες οικογένειες που μελετήθηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας και ο Kolker καταφέρνει να αναδείξει πόσο σημαντική ήταν η συνεισφορά μιας τέτοιας οικογένειας με το ίδιο γενετικό υλικό να πάσχει από την ίδια ψυχική διαταραχή για την έρευνα της νόσου. Όχι μόνο μπόρεσε να συναντηθεί ακόμα και με τους ίδιους επιστήμονες που ήταν πίσω από τις πιο σημαντικές έρευνες του αιώνα και να συγκεντρώσει στοιχεία ολοκληρωμένα στο έργο του, αλλά και να συνδέσει συνειδητά την «κληρονομιά» της οικογένειας Galvin που ανιδιοτελώς συμμετείχε σε αυτές. Χαρακτηριστικά ο συγγραφέας αναφέρει: «Οι πιθανότητες να υπάρχει έστω μια οικογένεια σαν αυτή, πολύ περισσότερο να παραμείνει αλώβητη για αρκετά μεγάλο διάστημα, ώστε να την ανακαλύψει κάποιος, είναι ανυπολόγιστα μικρές».

Στην Αμερική κυκλοφόρησε λίγο μετά το πρώτο lockdown εξαιτίας της πανδημίας και αμέσως γνώρισε τεράστια επιτυχία, κατακτώντας την κορυφή της λίστας των ευπώλητων των New York Times, ενώ ήταν ανάμεσα στα 10 καλύτερα βιβλία της χρονιάς στην Washington Post, στην Wall Street Journal και πρώτο στη λίστα του People.

______________________

Περισσότερες Πληροφορίες