Ρένος Χαραλαμπίδης: “Ποτέ δεν ξέρεις αν η σημερινή σου αποτυχία, είναι η αυριανή σου νίκη”

Βίντεο/Φωτογραφίες: Βασίλης Χριστοδούλου

Η ταινία Φτηνά Τσιγάρα επαναπροβάλεται απόψε στον θερινό κινηματογράφο Απόλλων. Λίγο καιρό πριν, βρεθήκαμε στην Αθήνα και μιλήσαμε για την ταινία που κατέρριψε το νόμο της αγοράς και κατάφερε κυριολεκτικά να αναστηθεί μέσα από το διαδίκτυο, τη ρομαντική ματιά γύρω από την τέχνη και την κοινωνία και την ανάγκη να γυρίσει κανείς στην αρχή, για να επαναπροσδιορίσει παρόν και μέλλον.

Η λέξη-κλειδί.

Αυθορμητισμός. Μια κινηματογραφική στιγμή μου, χωρίς καμία αυτολογοκρισία. Μια ταινία που βγήκε στη μεγάλη οθόνη, περνώντας από το στενό μονοπάτι του αυθορμητισμού και του ρομάντζου.

Δε θα μπορούσα να βρω δυο λέξεις για να περιγράψω τα «Φθηνά τσιγάρα»”, μιας και δεν εντάσσεται σε κάποιο είδος και ίσως αυτό να είναι τόσο το πρόβλημά της, όσο και ο άσσος στο μανίκι. Είναι σαν κάτι παράξενα τροπικά πουλιά, που μια φορά στη ζωή σου τυχαία, σε ένα ταξίδι, περνούν από μπροστά σου φευγαλέα και μετά χάνονται.

Από το σινεμά, στην οθόνη του υπολογιστή.

Η λέξη “αδικήθηκε” είναι βαριά, αλλά η ταινία δεν έτυχε της προσοχής, ούτε του κοινού, ούτε των κριτικών, τη χρονιά κυκλοφορίας της, το 2001. Και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που δε συνέχισα αυτό το είδος κινηματογράφου. Πήρα ένα μήνυμα τότε, πως αυτό που είχαμε φτιάξει δεν ενδιέφερε κανέναν. Πολύ πικρό μεν, αλλά θυμάμαι το οξύμωρο της τότε κατάστασης που μου περιέγραφαν πώς οι λίγοι θεατές, στο τέλος της προβολής, χειροκροτούσαν. Μεσολάβησε το VHS στο βίντεοκλαμπ της γειτονιάς, για να φτάσουμε στα περισσότερα από 300.000 κλικ του youtube. Τελικά, στη ζωή πρέπει να περιμένεις, πριν θρηνήσεις μια αποτυχία σου. Ποτέ δεν ξέρεις αν η σημερινή σου αποτυχία, είναι η αυριανή σου νίκη!

“Φτηνά τσιγάρα”, αλλού.

Η Θεσσαλονίκη είναι η ιδανική πόλη για να συναντηθούν δυο άγνωστοι. Γιατί από την κατασκευή της, τηρεί τις προδιαγραφές των τυχαίων συναντήσεων. Η Αθήνα δεν έχει ένα κέντρο. Δεν είναι μόνο η πλατεία Συντάγματος. Ενώ η πλατεία Αριστοτέλους; Κομβικό σημείο συνάντησης, ακόμη και για ανθρώπους που θα βρεθούν μια μέρα στην πόλη και όπως θα έλεγε και ο Χάμφρει Μπόγκαρτ, κάποτε θα πουν “θα έχουμε για πάντα τη Θεσσαλονίκη”. Με αυτή τη σκέψη, παρουσιάζει ενδιαφέρον η ιδέα να γυρνούσα ρομαντικές ιστορίες “τυχαιότητας” σε διάφορες άλλες ελληνικές πόλεις, όπως η Αλεξανδρούπολη, ή και μικρότερες. Θα ήθελα ακόμη να δώσω ελεύθερα τους διαλόγους της ταινίας και να γυριστούν μικρού μήκους σε κωμοπόλεις, από τον Έβρο έως την Κρήτη. “Κάνε τα φθηνά τσιγάρα στην πόλη σου”

Μια συγκινητική ανάμνηση.

Στη ταινία “4 μαύρα κουστούμια”, το 2010, θέλοντας να γυρίσω μια σκηνή με γλέντι γάμου, κάλεσα ανθρώπους μέσω facebook. Τότε, εμφανίστηκε κι ένα ζευγάρι νιόπαντρο, το οποίο ήρθε και με βρήκε για να μου πει πως γνωρίστηκαν, φλέρταραν και πυροδότησαν τον έρωτά τους, βλέποντας τα “Φτηνά τσιγάρα”. Και μάλιστα, η κοπέλα ήταν έγκυος στο “παιδί των φτηνών τσιγάρων”.

Σκέψεις, όνειρα για το σινεμά και επιθυμητές συνεργασίες.

Τα όνειρά μου για το σινεμά είναι τόσα πολλά, που με πνίγουν. Δεν ξέρω τι να πρωτοκάνω! Από ντοκιμαντέρ, εκπομπές για τον κινηματογράφο και κάπως μαγικά – να σαν τον παλιατζή, που τώρα περνάει από έξω – να ξεσκαρτάρω την αποθήκη του ελληνικού κινηματογράφου. Απολαμβάνω τον βουβό ελληνικό κινηματογράφο. Είναι λίγο άτεχνος και “πρωτόλειος”, αλλά στα 46 μου χρόνια, νιώθω την ανάγκη να κάνω μια ανακεφαλαίωση, να γυρίσω κάπως στην αρχή. Να μελετήσουμε από τη βάση, το 1906, το πρώτο πλάνο που τραβήχτηκε, για να μπορέσουμε να βρούμε την ορθή μας πορεία. Είμαστε το παρελθόν μας και το παρόν μας κατοικεί σε αυτά που περάσαμε, άρα μην το προσπερνάμε. Θα ήθελα να συνεργαστώ με τον Φίλιππο Τσίτο. Μου αρέσουν οι ταινίες του. Μαγικός ο “‘άδικος κόσμος”. Εκτιμώ τους Έλληνες κινηματογραφιστές της γενιάς μου και η εξέλιξη είναι φοβερή, αλλά ο Φίλιππος νιώθω πως μου ταιριάζει.

Τι ήχο έχει η Θεσσαλονίκη και τι η Αθήνα;

Η Θεσσαλονίκη είναι τα Ξύλινα Σπαθιά και η Αθήνα ένας μόνιμος βόμβος. Περπατώντας τώρα το φθινόπωρο, ακούω διασκευές πάνω στα έργα Erik Satie. Με τον ήχο αυτόν στα ακουστικά μου, προσπαθώ να λύσω το γρίφο της αναρχίας και του ασυνάρτητου τρόπου, που χτίζονται οι ελληνικές πόλεις.

Η επιλογή της τοποθεσίας για τα γυρίσματα των “φθηνών τσιγάρων” και οι σημερινές περιπλανήσεις – ανακαλύψεις.

Το ’99, το κέντρο της Αθήνας ήταν ταμπού. Κανείς δεν ήθελε γυρίσματα εκεί, γιατί το θεωρούσαν πολύ άσχημο. Θέλησα να αντιστρέψω αυτή την αίσθηση. Σα να δίνεις ένα τρυφερό χάδι στο μάγουλο μιας άσχημης γυναίκας και να δείχνεις στους άλλους την περίεργη ομορφιά της. Αν υπάρχουν κρυμμένα μυστικά; Το μυστικό είναι ένα και κατά βάθος το ξέρουμε όλοι. Σημασία έχει το βλέμμα και όχι το σημείο. Τώρα τελευταία, ανακαλύπτω την “τουριστική” Αθήνα. Όλα αυτά που λέμε “έλα μωρέ τώρα, τουρίστας είμαι για να πάω;” Για παράδειγμα, το Ζάππειο, το καφέ του εθνικού κήπου, τα καφενεία γύρω από το Καλλιμάρμαρο. Χαζεύω τα μαγνητάκια που πουλάνε στην Πλάκα και λέω ότι θα πάω σε όλα τα μέρη της πόλης που δείχνουν.

Φθηνά Τσιγάρα, ετών 15.

Κατά έναν παράξενο τρόπο, τη δεκαετία του ’90, δεν έγιναν ελληνικές νεανικές ταινίες και άρα δεν υπάρχει μια να την εκπροσωπήσει. Γυρίστηκαν πολλές τηλεοπτικές σειρές, με φοβερή απήχηση, αλλά σήμερα η ένταση έχει χαμηλώσει. Προς μεγάλη μου χαρά, ωστόσο, τα “φτηνά τσιγάρα”, μπαίνοντας στη δεύτερη δεκαετία τους, αντέχουν και γιγαντώνονται. Μια καλλιτεχνική ποιητική ματιά, πάνω σε μια τυχαία συνάντηση. Νεανικός, ρομαντικός, όχι μικροπολιτικός, όχι μίζερος κινηματογράφος.

Θερινό Απόλλων – Apollon Open Air Cinema
Σαρανταπόρου 4, 54640

Παρασκευή 31/5 | Έναρξη: 21:00

2000 | Διάρκεια: 87′
Ελληνική ταινία
Σκηνοθεσία: Ρένος Χαραλαμπίδης
Με τους: Ρένος Χαραλαμπίδης, Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους, Μιχάλης Ιατρόπουλος, Κώστας Τσάκωνας, Άλκης Παναγιωτίδης, Μάνος Βακούσης, Τάκης Σπυριδάκης

Είσοδος Ελεύθερη

**Ευχαριστούμε το Barrett για τη φιλοξενία.
Πρωτογένους 11, Αθήνα