And the Oscar goes to…
Έχουν υπάρξει πάνω από 10 χιλιάδες υποψηφιότητες από την πρώτη απονομή των Oscars το 1929. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πόσες από αυτές αφορούσαν γυναίκα;
Μπορεί το 1929 να μοιάζει μακρινό αλλά η μάχη για την ισότητα των φύλων στο Χόλυγουντ καλά κρατεί. Υπάρχουν τα βραβεία που αφορούν αποκλειστικά είτε το ένα είτε το άλλο φύλο (όπως Α’ Γυναικείος/Αντρικός Ρόλος) και έτσι οι γυναίκες μπορούν σε αυτές τις κατηγορίες να διεκδικούν επί ίσοις όροις το χρυσό αγαλματίδιο. Όμως, στα βραβεία όπου δεν υπάρχει διαχωρισμός των φύλων όπως Φωτογραφίας και Σκηνοθεσίας ακόμα κυριαρχούν οι άνδρες.
Αν αφαιρέσουμε τις υποψηφιότητες που δόθηκαν σε άντρες, αυτές που δόθηκαν σε άντρες και γυναίκες ως μέρος μιας ομάδας, και αυτές που είναι ανοιχτές μόνο για γυναίκες τότε η ανισότητα στα Όσκαρ γίνεται ξεκάθαρη. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 14%. Συγκεκριμένα, το βραβείο σκηνοθεσίας το οποίο έχει το μεγαλύτερο κύρος και είναι ανοιχτό και στα δύο φύλα μέχρι και πέρυσι είχε συγκεντρώσει 449 υποψηφιότητες από τις οποίες μόλις οι 5 αφορούσαν γυναίκα.
Μετά από 92 χρόνια, για πρώτη φορά είναι υποψήφια για Όσκαρ Σκηνοθεσίας μία γυναίκα με καταγωγή από την Ασία. Επίσης είναι η πρώτη χρονιά που όχι μία αλλά δύο γυναίκες διεκδικούν το πολυπόθητο βραβείο. Oι Έμεραλντ Φενέλ και Κλόι Ζάο βρίσκονται υποψήφιες για τη σκηνοθεσία των ταινιών «Promising Young Woman» και «Nomadland». H Κλόι Ζάο σπάει ακόμα ένα ρεκόρ αφού είναι υποψήφια ατομικά για τα περισσότερα Οσκαρ που διεκδίκησε ποτέ γυναίκα σε μια απονομή, συνολικά τέσσερα (Ταινία, Σενάριο, Σκηνοθεσία, Μοντάζ).
Φέτος μάλιστα έχουμε και ένα ευρύτερο ρεκόρ: 70 γυναίκες συγκέντρωσαν 76 συνολικά υποψηφιότητες σε όλες τις κατηγορίες. Το 32.3% των υποψηφίων είναι γυναίκες (συνολικά σε όλες τις κατηγορίες) και αυτό το ρεκόρ από μόνο του λέει πολλά για τις προηγούμενες χρονιές.
Ναι, φέτος είναι μια καλή χρονιά για τις γυναίκες στα Όσκαρ, τόσο καλή που θεωρούμε ότι το 32.3% είναι μια άξια εκπροσώπηση. Για να μας επαναφέρω στην πραγματικότητα, την τελευταία φορά που κοίταξα το ποσοστό των γυναικών στον πλανήτη είναι 49.6% άρα ο δρόμος είναι μακρύς ακόμα. Επομένως πριν αναλωθούμε στο τι φορέθηκε στο κόκκινο χαλί και ποιος έκφερε τον πιο συγκινητικό λόγο ας σκεφτούμε και κάποια επιπλέον δεδομένα.
Στοιχείο 1: Μεταξύ 2007 και 2016 στις ταινίες με τις μεγαλύτερες εισπράξεις το 25.9% των γυναικείων χαρακτήρων ήταν ελαφρά ντυμένο (συγκριτικά με το 5.7% των ανδρών) ενώ ένα πρόσθετο 25.6% ήταν μερικώς ή τελείως γυμνό (συγκριτικά με το 9.2% των ανδρών). Επομένως συνολικά το 51% του χρόνου που έβλεπες έναν γυναικείο χαρακτήρα ήταν χωρίς λίγα ή καθόλου ρούχα.
Στοιχείο 2: Το 2017, από τις 100 ταινίες με τις μεγαλύτερες εισπράξεις μόλις το 24% είχε γυναίκες στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Το νούμερο αυτό αυξήθηκε το 2018 σε 31% αν και αυτό μπορεί να οφείλεται στο κίνημα #MeToo το οποίο είχε πάρει τότε τεράστιες διαστάσεις και προβολή από τα μέσα.
Στοιχείο 3: Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Geena Davis για τα φύλα στα μέσα ενημέρωσης, στις ταινίες για κάθε 2.3 άντρες σε μια σκηνή αντιστοιχεί μια γυναίκα.
Στοιχείο 4: Από τις 30 ταινίες της Disney που εξετάστηκαν το 2016, στις 22 από αυτές οι διάλογοι κατά πλειοψηφία πραγματοποιούνταν από τους αρσενικούς χαρακτήρες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ταινία Μουλάν στην οποία ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας ανήκει σε γυναίκα και όμως ο Μουσου ο δράκος έχει 50% περισσότερες ατάκες από την ίδια την Μουλάν.
Στοιχείο 5: Στην ταινία Wonder Woman, που βγήκε στις αίθουσες το 2017, υπήρξαν πολλά σχόλια ότι αποτελούσε τον προάγγελο της αλλαγής για τις γυναίκες στο Hollywood επειδή η πρωταγωνίστρια ήταν γυναίκα και επίσης την σκηνοθεσία είχε αναλάβει επίσης γυναίκα (Patty Jenkins). Μπορεί να μοιάζει με πρόοδο αλλά αν κοιτάξεις τα μικρά γράμματα θα δεις ότι γράφτηκε από 4 άντρες ενώ τη παραγωγή ανέλαβαν 11 άντρες και μόλις 2 γυναίκες.
H Εύα Κώττα σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστων στο ΑΠΘ. Στην συνέχεια μετακόμισε για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα όπου και διαμένει τα τελευταία χρόνια. Μέσα στην καραντίνα δημιούργησε το The Abstract Girl ένα blog με σκοπό να στεγάσει τις απόψεις της, τα πράγματα που την εμπνέουν και όλα αυτά που την προβληματίζουν καθημερινά. Τα αγαπημένα της θέματα αφορούν την ισότητα, την αλληλοϋποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών.
Γιατί όμως The Abstract Girl? Γιατί οραματίζεται κορίτσια αφηρημένα, που δεν χωράνε σε καλούπια, δεν φέρουν ταμπέλες και δεν περιορίζονται στα στενά όρια που η πατριαρχία τους επιβάλλει, αντίθετα εκτείνονται από το μηδέν εώς το άπειρο, δημιουργούν, ονειρεύονται και ζουν με τους δικούς τους κανόνες.
