Αμείβονται οι γυναίκες χαμηλότερα όταν γίνονται μητέρες;
Τι είναι το motherhood penalty και πώς μπορεί να εξαλειφθεί.
Αν θέλεις να ανέβεις επαγγελματικά και είσαι αρκετές ώρες στο γραφείο, κάποιοι θα πουν ότι τα παιδιά σου σε χρειάζονται πιο πολύ στο σπίτι και μάλλον πρέπει να επανεξετάσεις τις προτεραιότητες σου, αν θες να είσαι καλή μητέρα. Άφησες την δουλειά σου για να μπορείς να αφιερώνεις χρόνο στα παιδιά σου και στο νοικοκυριό; Κάποιοι άλλοι θα βρουν να πουν ότι το να είσαι 24 ώρες το 24ωρο με τα παιδιά σου δεν είναι υγιές και ότι ίσως δεν αποτελείς πρότυπο για αυτά, μιας και «δεν φέρνεις λεφτά στο σπίτι».
Ό,τι και να κάνουν οι μαμάδες, πολλές φορές πρέπει να παλεύουν με τις τύψεις, τις ενοχές και το αίσθημα αμφισβήτησης του ίδιου τους του εαυτού. Πέραν όμως από τις κοινωνικές κυρώσεις, αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες μητέρες και μισθολογικές κυρώσεις; Αν ναι, αυτό θα εξηγούσε γιατί επιλέγουν να αφήσουν την εργασία τους ή να επιλέξουν θέσεις με λιγότερες ευθύνες;
Οι γυναίκες αμείβονται χαμηλότερα όταν γίνονται μητέρες.
Οι γυναίκες από την στιγμή που θα γεννήσουν πέρα από την κοινωνικές κυρώσεις φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν και μισθολογικές κυρώσεις. Αυτές είναι γνωστές ως η ποινή της μητρότητας (motherhood penalty). Η ποινή της μητρότητας ορίζεται η μείωση των αποδοχών των γυναικών σε σύγκριση με τις αποδοχές τους πριν από τον τοκετό.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), η μείωση των απολαβών μιας μητέρας ανέρχεται περίπου στο 7% ανά παιδί. Υπάρχουν επίσης κάποιες ενδείξεις για την ιδιαίτερη σημασία της πατρότητας (fatherhood premium): μια θετική σχέση μεταξύ του μισθού ενός άνδρα και του αριθμού των παιδιών που έχει.
Πώς εξηγείται η μείωση των αποδοχών για τις μητέρες;
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι πολλές μητέρες επιλέγουν να εργάζονται λιγότερες ώρες ή σε θέσεις με μικρότερες απολαβές που όμως είναι πιο φιλικές προς τα παιδιά ή και καθόλου, όταν τα παιδιά τους είναι πολύ μικρά.
Είναι σημαντικό, επίσης, να τονίσουμε ότι ο όγκος εργασιών που σχετίζονται με τη διαχείριση ενός νοικοκυριού και την ανατροφή των παιδιών είναι μεγάλος. Αυτού του είδους η εργασία υπάρχει. Κι αυτήν τη στιγμή, όχι μόνο στις προηγμένες βιομηχανικές χώρες, αλλά και σε όλο τον κόσμο, αυτή η δουλειά γίνεται δυσανάλογα από γυναίκες. Και μάλιστα δεν πληρώνεται.
Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας από το 2018, παγκοσμίως, οι γυναίκες εκτελούν το 76,2% των συνολικών ωρών απλήρωτης οικιακής εργασίας, τρεις φορές περισσότερες ώρες απ’ ό,τι οι άντρες. Στην Ασία και τον Ειρηνικό, αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 80%.
Γιατί οι μητέρες επιλέγουν θέσεις με λιγότερες ευθύνες και απολαβές ή ακόμα και το να μείνουν σπίτι;
Υπάρχουν σίγουρα πολλοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις μιας γυναίκας. Σύμφωνα με οικονομολόγους, δύο είναι οι πιο πιθανές εξηγήσεις -οι οποίες δεν είναι απαραίτητα αμοιβαία αποκλειόμενες. Η μία είναι κοινωνική, δηλαδή αφορά τα στερεότυπα που δυσκολεύουν τις μητέρες να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό. Σύμφωνα με αυτήν την εξήγηση, οι μητέρες μπορεί να διαπιστώσουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε μια δουλειά που απαιτεί σημαντικά ταξίδια ή πολλές ώρες, λόγω της αντίληψης ότι η μητέρα είναι ο κύριος φροντιστής ενός παιδιού.
Είναι ενδεικτικό ότι σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Δανία και την Αμερική οι περισσότεροι ενήλικες δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι οι γυναίκες με μικρά παιδιά δεν πρέπει να έχουν θέσεις πλήρους απασχόλησης.
Η άλλη είναι βιολογική και αναφέρεται στο ότι οι γυναίκες μπορεί να έχουν μεγαλύτερη προτίμηση στο να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τη φροντίδα των παιδιών. Ωστόσο, αυτό αποτελεί εικασία που δεν έχει αποδειχθεί.
Τι μπορεί να γίνει για να μειωθεί η διαφορά των αποδοχών που αντιμετωπίζουν οι μητέρες;
Ένα σημαντικό βήμα για την μείωση της διαφοράς στις αποδοχές μεταξύ των δύο φύλων είναι η πιο δίκαιη κατανομή των γονικών ευθυνών. Οι άδειες μητρότητας και πατρότητας μετ’ αποδοχών μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Με την αύξηση της συμμετοχής των πατέρων στη φροντίδα των παιδιών και με την εξάλειψη των φυλετικών στερεότυπων που αφορούν τη φροντίδα των παιδιών και τις οικιακές εργασίες είναι αναμενόμενο οι γυναίκες να διεκδικήσουν πιο υψηλά αμειβόμενες θέσεις και να μειώσουν τις αποκλίσεις στις μισθολογικές αποδοχές λόγω μητρότητας.
______________________
H Εύα Κώττα σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστων στο ΑΠΘ. Στην συνέχεια μετακόμισε για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα όπου και διαμένει τα τελευταία χρόνια. Μέσα στην καραντίνα δημιούργησε το The Abstract Girl ένα blog με σκοπό να στεγάσει τις απόψεις της, τα πράγματα που την εμπνέουν και όλα αυτά που την προβληματίζουν καθημερινά. Τα αγαπημένα της θέματα αφορούν την ισότητα, την αλληλοϋποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών.
Γιατί όμως The Abstract Girl? Γιατί οραματίζεται κορίτσια αφηρημένα, που δεν χωράνε σε καλούπια, δεν φέρουν ταμπέλες και δεν περιορίζονται στα στενά όρια που η πατριαρχία τους επιβάλλει, αντίθετα εκτείνονται από το μηδέν εώς το άπειρο, δημιουργούν, ονειρεύονται και ζουν με τους δικούς τους κανόνες.
