“Mια σκηνική εμπειρία” 13 + 1 στιγμές του ελληνικού θεάτρου.
Αλεξάνδρα Αϊδίνη, ηθοποιός
“Ένα μικρό επιφώνημα αναστάτωσης. Ένας συντονισμένος χορός, ηχηρών εισπνοών, που το ακολουθεί ένα σύντομο κράτημα ανάσας. Πρόκειται για μια διακριτική αντίδραση των θεατών, που, με διαφορετική ένταση, επαληθεύεται, σχεδόν κάθε φορά, κάπου εκεί στην καμπή της ιστορίας της παράστασης. Η «Μεγάλη Χίμαιρα». Ανακοινώνεται μια συγκεκριμένη πληροφορία, που ανατρέπει την πορεία των ηρώων που αναπαριστούμε. Πολύτιμη και πολυπόθητη, για τον ηθοποιό, αυτή η στιγμή. Οποιαδήποτε “παιγμένη” αντίδρασή του, μοιάζει μικρή και αστεία, μπροστά σε εκείνη των θεατών που έχουν γίνει, πλέον, συμμέτοχοι της ιστορίας. Μόνο να αφουγκραστεί και να αντανακλάσει με φροντίδα, μπορεί αυτό το συναίσθημα. Και ενώ συνεχίζει να χτίζεται “το δράμα”, αυτός ο συντονισμός χαρίζει τόση δύναμη και ευτυχία. Όταν υποψιάζεσαι ότι τα σύνορα, μεταξύ σκηνής και πλατείας, άνοιξαν και κατοικούμε όλοι, σε έναν τόπο κοινό, που λέγεται «θέατρο». Εκεί, που οι ηθοποιοί απλά λένε την ιστορία και νιώθουν οι θεατές. Και σε αυτό, έχουν πάντα εκείνοι, πιο πολύ ταλέντο”
Μιχάλης Βαλάσογλου, ηθοποιός
“Gόλfω Director’s Cut, καλοκαίρι, η περιοδεία τελειώνει στην Ηφαιστία, στο αρχαίο θέατρο στη Λήμνο. Φτάνουμε καμιά βδομάδα νωρίτερα και απ’ το πρωί γυρίζουμε το νησί, όπου πάμε χαζεύουμε από την ομορφιά. Δυο μέρες πριν από μας παίζει η Λαζαρίδου τη Γυναίκα της Ζάκυθος, κανονίζουμε να πάμε για να έχουμε και μια εικόνα του θεάτρου τη νύχτα τι και πώς. Κανά μισάωρο αφού έχει ξεκινήσει η παράσταση κι έχουν πάρει χώρο τ’ αφτιά και τα μάτια μας, κάνω μία πάνω να δω τον ουρανό. Πίσσα σκοτάδι, απ’ αυτό που άμα κοιτάξεις για πολύ σού τρυπάει τις κόρες, ο θόλος, αστέρια αμέτρητα, αναρωτιέσαι αν τα κοιτάς ή σε κοιτάνε, εμείς στην κορυφή αυτού του ξερόλοφου πίσω από το ακρωτήρι, ολόγυρα ένας κύκλος δέντρα, μπροστά τα βοσκοτόπια, δεξιά κι αριστερά η θάλασσα σε άλλο τόνο σκοταδιού, που σπάει μόνο απ’ τον διάδρομο που φτιάχνει το φεγγάρι, μαγεία, τα τριζόνια ασταμάτητα κι ένα λεπτό αεράκι στη χάση και στη φέξη να σου φέρνει τη θάλασσα και εκείνη τη μυρωδιά από το νοτισμένο χώμα που το πρωί πατούσαν τα κοπάδια. Ξαναγύρισα μπροστά, θεατής. Σ’ αυτήν την ανοιχτωσιά θα μας έβλεπε κι εμάς ο κόσμος μεθαύριο. Πώς αντιπαλεύεις αυτό το θαύμα;
Τη νύχτα που παίξαμε σταμάτησα ν’ ανησυχώ. Έπιασαν κάτι άνεμοι σαν σε καράβι μεσοπέλαγα, να λυσσομανάει, αέρας για απαγορευτικό. Όποιος ήταν στα παρασκήνια κρατούσε το σκηνικό μη φύγει, ποια αντίβαρα και ποια στηρίγματα, κοιτιόμασταν. Μας πήρε και μας σήκωσε και πήγε πετώντας η παράσταση”.
Ανδρέας Κωνσταντίνου, ηθοποιός
“Καλοκαίρι 2012, Επίδαυρος, πρεμιέρα του «Αμφιτρύωνα» του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή. Η παράσταση τελειώνει, περίπου 9.000 θεατές ξεσπάνε σε χειροκροτήματα κι εμείς τρέχουμε μέσα στο σκοτάδι, προς αυτούς που είναι φωτισμένοι, για να υποκλιθούμε”.
Ηλιάνα Μαυρομάτη, ηθοποιός
“Ξεκινώντας να μιλήσω για μια σκηνική μου εμπειρία, δυσκολεύτηκα να εντοπίσω αυτήν τη “μια”. Στο μυαλό μου, είναι όλες οι στιγμές, που έχω βρεθεί επί σκηνής, σαν μια. Μεγάλη, έντονη, διαρκής και πολύχρωμη. Φωτεινή και σκοτεινή. Η αναδρομή, που χρειάστηκε να κάνω, για να στείλω αυτό το μήνυμα, ακούγοντας μουσική, γράφοντας και σβήνοντας, με έφερε στο εξής συμπέρασμα: το θέατρο είναι αέρας. Η σκηνική εμπειρία δε μπορεί να μου ανήκει, για να την καταγράψω σαν κάτι δικό μου. Είναι αέρας, που δημιουργεί χώρο, κάθε στιγμή που βρισκόμαστε μαζί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, φωτιστές, τεχνικοί, ταμίες, βοηθοί και κοινό. Δεν καταγράφεται. Μυστήριο. Χαίρε Διόνυσε. Εις υγείαν.
Μακάριοι όσοι το δημιουργούν, όσοι το παρακολουθούν και όσοι δεν το ‘χουν, ακόμα, ανακαλύψει…”.
Άρης Μπαλής, ηθοποιός
“5 Ιουλίου 2014, στο αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. «Ελένη», του Ευριπίδη. Πρώτη “επιδαύρια” παράσταση, για τους περισσότερους από εμάς.
Αδυνατώ να βρω τις κατάλληλες λέξεις, ώστε να αντικειμενοποιήσω, έστω και λίγο, αυτή την εμπειρία. Ίσως, είναι το αίσθημα της τεράστιας δύναμης, που εκλύει το Συλλογικό; Το αίσθημα του “ουσιαστικά Μαζί”, που δύναται να “παράξει” γεγονότα, σχεδόν ονειρικά; Δεν ξέρω. Σίγουρα ήταν ένα ανεκτίμητο δώρο”.
Κωνσταντίνος Μπιμπής, ηθοποιός
“Καλοκαίρι 2013.Μάραθος Ικαρίας. «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο». Όλα κι όλα μας τα φώτα, δύο μεγάλοι φακοί, να ακολουθούν τα πρόσωπά μας. Πίσω απ’το φακό, που ακολουθεί εμένα, ένα κορίτσι, που αγαπούσα πολύ. Κι ακόμη. Πάνω στη σκηνή, οι σύντροφοι μου, ο Κώστας και η Αθηνά. Κάτω απ’τη σκηνή, ανοιχτές ψυχές, Ικαριώτισσες. Κατάνυξη και μυσταγωγία και μια ασφάλεια, αδιόρατη και κοφτερή. Σκηνική ευτυχία”.
Αλέξανδρος Μπουρδούμης, ηθοποιός
“Καλοκαίρι 96’, Επίδαυρος… «Άλκηστις»-Ευριπίδη (χορός). Θέατρο Τέχνης. Σκηνοθεσία, Γιώργος Λαζάνης, δευτεροετής, στη δραματική σχολή… Πρεμιέρα, ο γκιώνης, που σκούζει. Το τιτίβισμα του κοινού, πριν την έναρξη του έργου. Ο θίασος, που “ζεσταίνει” τις φωνές του και “κρυώνει” από τρακ… Είσοδος στην ορχήστρα. 1ο στάσιμο: «γιατί σιωπή, μες στο παλάτι και μες στου Άδμητου το σπίτι», αναφωνεί ο κορυφαίος και βαδίζοντας, τον ακολουθούμε, ώσπου ξαφνικά, πέφτω φαρδύς-πλατύς και σκάω σαν καρπούζι… Το κοινό χειροκροτεί τη γκάφα μου κι εγώ αναρωτιέμαι, ακόμα και σήμερα, αν θα τα καταφέρω, να σταθώ με τα δυο μου πόδια στη σκηνή… Να παίρνω μέρος, σ’αυτή τη γιορτή, κάθε χρόνο…”.
Γιώργος Νανούρης, ηθοποιός–σκηνοθέτης
“Η πρώτη φορά, που έπαθα αυτό που λέμε “σεντόνι”. Ήμουν στη σκηνή του θεάτρου «Λαμπέτη», πριν πολλά χρόνια και εντελώς ξαφνικά, δεν είχα ιδέα τι έπρεπε να πω. Ξέχασα τα πάντα! Ο πανικός ήταν απίστευτος και νόμιζα ότι όλο αυτό διαρκεί αιώνες και πως όλοι το έχουν καταλάβει! Μετά από λίγο, θυμήθηκα και προχώρησα κανονικά. Δεν είχε κρατήσει, παρά ελάχιστα δευτερόλεπτα και δεν κατάλαβε κανείς τίποτα. Εγώ, όμως, έπαθα τρομερό σοκ και από τότε – παρόλο που, ευτυχώς, δε μου έχει ξανασυμβεί ποτέ – είναι ένας, απ’ τους μεγάλους μου φόβους”.
Γιώργος Παπαγεωργίου, ηθοποιός
“Επίδαυρος, καλοκαίρι, «Λυσιστράτη», σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Η ιδέα είναι ότι εγώ και η Αλεξάνδρα Αιδίνη ξεκινάμε ως θεατές της παράστασης, που με αφορμή ένα κινητό που χτυπάει, αρχίζουμε να τσακωνόμαστε, ως ένα ζευγάρι νέων, που μαλώνει και καταλήγει να καβγαδίζει μέσα στο θέατρο. Λίγο πριν την πρεμιέρα, παίρνουμε μαζί με την Αλεξάνδρα θέση, ανάμεσα από τους θεατές. Το στομάχι μου είναι τόσο σφιγμένο, που κοντεύω να κάνω εμετό. Η Αλεξάνδρα μου κρατάει το χέρι. Τα φώτα κλείνουν. Η παράσταση αρχίζει και ακριβώς μετά από 2 λεπτά, βάζω το κινητό να χτυπήσει και αρχίζουμε την σκηνή. “Σςςς”.. “κλείστο ρε!”.. οι πρώτες αντιδράσεις ακούγονται. Μετά από λίγο, καθώς αρχίζουμε να μαλώνουμε με την Αλεξάνδρα και η παράσταση (και καλά) διακόπτεται, τα πρώτα “σςςς” και “ου”, μετατρέπονται σε δυνατές φωνές. Εμείς συνεχίζουμε τον καβγά, ενώ πλέον με βρίζουν όλοι (είναι γεμάτο το θέατρο, οπότε υπολόγισε περίπου 10000 άτομα). “Άσε την κοπέλα ήσυχη ρε”, “αίσχος”, “κοίτα ένα μάγκα” και άλλα τέτοια, ενώ άλλοι φωνάζουν την αστυνομία. “Το πείραμα πέτυχε” σκέφτομαι και καθώς αποχωρούμε, μπαίνουμε μέσα στη σκηνή και συνεχίζουμε τον καβγά εκεί. “Ρε συ, ηθοποιοί είναι” ακούω και νιώθω ευδαιμονία”.
Όμηρος Πουλάκης, ηθοποιός
“Είναι ποτέ δυνατόν; Να κατορθώσει, να περιγραφεί μια σκηνική εμπειρία; Προσοχή, όχι μια σκηνική ιστορία, μια σειρά γεγονότων, που έλαβε χώρα κάποτε. Μια σκηνική εμπειρία, η οποία μπορεί να είναι, απλώς, ένα δευτερόλεπτο. Κάτι αστραπιαίο και φευγαλέο, μέσα στην ροή μιας παράστασης. Είναι ποτέ δυνατόν; Και μάλιστα, σε πενήντα λέξεις; Που, λογικά, μόλις θα τελείωσαν…”.
Μιχάλης Συριόπουλος, ηθοποιός
“Θα σας πω κάτι, που μου συνέβη στον «Βυσσινόκηπο», της Πειραματικής Σκηνής, όταν αγόραζα το κτήμα ως «Λοπάχιν», μεθυσμένος, κλαμένος, ”δαρμένος” και ξαπλωμένος στο χαλί, πρόσφερα σαμπάνια στους υπόλοιπους ήρωες του έργου, οι οποίοι δεν έπιναν, αλλά και στο κοινό. Μια φορά, λοιπόν, ένας θεατής, επίσης κλαμένος, σηκώθηκε, μου πήρε τη σαμπάνια και ήπιε. Μετά από λίγο καιρό, τον συνάντησα στην τράπεζα. Δεν χαιρετηθήκαμε, δε μιλήσαμε, αλλά καταλάβαμε ότι μοιραστήκαμε μια σαμπάνια, η οποία μέσα είχε νερό! Άγιο Θέατρο!”.
Εύα Σιμάτου, ηθοποιός
“Η πιο πρόσφατη σκηνική μου εμπειρία, ήταν η «Αυτοκρατορία», έργο του Γιώργου Βέλτσου, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Μιχαήλ Μαρμαρινού. Μία παραγωγή του ΚΘΒΕ, που παίχτηκε στο γυάλινο φουαγιέ Μ2, του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ως «Βαβυλώνα», παρέμενα καθισμένη, καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, σε ένα υπερυψωμένο βάθρο, με τέτοιο τρόπο, ώστε να ανοίγω ενεργειακά τόσο προς το κοινό, όσο και προς την θάλασσα του Θερμαϊκού, που εκτεινόταν μπροστά μας, ενώ ταυτόχρονα, συνδιαλεγόμουν και με τους άλλους ηθοποιούς. Μετά από εμπνευσμένη επιλογή του Μ. Μαρμαρινού, η παράσταση ολοκληρωνόταν, με τη δύση του ηλίου, συμβολίζοντας τη δύση της Αυτοκρατορίας, τη δύση της Δύσης. Είχα, λοιπόν, το προνόμιο να παίζω σε μια υπέροχη παράσταση και παράλληλα, να συμμετέχω οργανικά σε ένα φυσικό φαινόμενο, διαρκώς μεταβαλλόμενο και ανεπανάληπτο. Τις στιγμές σιωπής της παράστασης, μπορούσε κανείς να νιώσει μια μαγική αποφόρτιση, ένα συναίσθημα, που δε θα ξεχάσω ποτέ μου”.
Δημήτρης Τάρλοου, ηθοποιός–σκηνοθέτης
“1994. Θέατρο «Εμπρός», «Αμερικάνικος Βούβαλος». Τελευταία σκηνή. Μπαίνω βρεγμένος, γλιστράει η μπότα μου. Όλος ο αγκώνας περνάει, μέσα από το αληθινό τζάμι της πόρτας. Ο Κέντρος, με χτυπά όπως πρέπει, με το ψεύτικο σίδερο στο κεφάλι. Πέφτω και λέω την ατάκα μου, “τρέχει αίμα τ’αφτί μου”. Αίφνης ακούω ένα θεατή, “καλέ ποιό αφτί του, από το μανίκι του τρέχει το αίμα!” Ράμματα στο Ιπποκράτειο και πάλι στο θέατρο, για βραδινή παράσταση. Υπέροχα χρόνια…”
Γιώργος Χρανιώτης, ηθοποιός–τραγουδιστής
“Ήταν πριν από αρκετά χρόνια. Ήμασταν στο θέατρο «Χυτήριο» και παίζαμε το «Βachelor Party», μια παράσταση, σε κείμενο του Γ. Μπακόλα και σε σκηνοθεσία του Ν. Καραγεώργου. Η υπόθεση ήταν η άσχημη κατάληξη, που έπαιρνε το «Βαchelor Party», που είχα διοργανώσει προς τιμήν ενός συμμαθητή μου. Ήμασταν όλοι οι άντρες-συμμαθητές (Πλιώνης, Κάππας, Νάστος, Ιωαννίδης, Σιδεράς, Χρανιώτης) στην σκηνή ,προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε το γεγονός, ότι η πόρνη (Σολωμού), που είχαμε καλέσει στο σπίτι, είχε πεθάνει στα χέρια μας. Εκεί που οι τόνοι, λοιπόν, έχουν ανέβει επικίνδυνα κι εμείς ουρλιάζουμε, προσπαθώντας να βρούμε λύση, έξω απ το θέατρο, στην Ιερά Οδό, ακούμε την σειρήνα ενός περιπολικού ή πυροσβεστικού οχήματος, που όσο πλησίαζε, δυνάμωνε σταδιακά κι η ένταση της. Σωπάσαμε όλοι και φρικαρισμένοι, αλλά μουγκοί, κοιταζόμασταν με τρόμο, μέχρι που ο ήχος της σειρήνας άρχιζε να εξαφανίζεται. Ήταν, ίσως, ο πιο ισχυρός συντονισμός, που έχω βιώσει σκηνικά, αφού 6 ηθοποιοί εκμεταλλεύτηκαν ένα εξωτερικό ερέθισμα και το έκαναν θεατρική πράξη. Σπουδαία στιγμή!”