Στο 4ο Little Islands Festival η τέχνη μετατράπηκε σε βίωμα με φόντο το αιγιακό τοπίο.
Καλοκαίρι χωρίς φεστιβάλ δε γίνεται, πόσο μάλλον χωρίς νησί κι εμείς βρήκαμε τον ιδανικό συνδυασμό για άλλη μια φορά στο Little Islands Festival, ένα φεστιβάλ οπτικοακουστικών τεχνών, που διοργανώθηκε για τέταρτη χρονιά στο νησί της Σικίνου μεταξύ 19 και 22 Αυγούστου.
Με κεντρική του θεματική την έννοια της Κοινότητας (Communality), επιχείρησε φέτος να παρουσιάσει στοιχεία της τοπικής παράδοσης μέσα από σύγχρονα ψηφιακά μέσα, αναδεικνύοντας την πολιτισμική ταυτότητα της Σικίνου αλλά και των Κυκλάδων εν γένει.
Performances, προβολές, εγκαταστάσεις και site specific έργα συνέθεσαν μεταξύ άλλων ένα εικαστικό τοπίο, με το οποίο οι θεατές καλούνταν να αλληλοεπιδράσουν δυναμικά, εμπλεκόμενοι ενεργά στη διαδικασία αποκωδικοποίησης και ερμηνείας των έργων.
Από την εναρκτήρια ημέρα του φεστιβάλ δε θα μπορούσαμε να μη σταθούμε στις Θύμησες Σικίνου, ένα ντοκιμαντέρ του Αλέξανδρου Ζήλου που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος καλλιτεχνικής φιλοξενίας και έρευνας Little Islands Festival-Residency 2022. Στα δεκαεννέα λεπτά διάρκειάς του, το έργο καταφέρνει να αποτυπώσει μέσα από αφηγήσεις, μαρτυρίες και ιδιωτικό οπτικοακουστικό υλικό την εικόνα της Σικίνου του παρελθόντος, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της.
Δεύτερος σταθμός της πρώτης μέρας το έργο με τίτλο The Haunted House της καλλιτεχνικής κολεκτίβας SatViz για τη δημιουργία του οποίου εργάστηκαν οι Τατιάνα Αμπεριάδου (αρχική ιδέα, animation), Δημήτρης Γεωργίου (προγραμματισμός), Βασίλης Ιωακειμίδης (sound design), Άννα Κατούλη (σχεδιασμών μοντέλων).
Πρόκειται για μία διαδραστική οπτικοακουστική εγκατάσταση “Guerilla”, όρος με τον οποίο εννοείται η αντάρτικη τέχνη, ένα κίνημα δηλαδή τέχνης του δρόμου, που δεν εστιάζει στο υλικό κομμάτι του έργου αλλά στην αιτία και το αποτέλεσμα. Με σαφή αναφορά στο θέμα του φεστιβάλ το έργο καλούσε τον θεατή να αλληλοεπιδράσει μαζί του, προσφέροντάς του τη δυνατότητα να το «ενεργοποιήσει» με το άγγιγμα ενός αισθητήρα. Συνθέτοντας μια αφήγηση με κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις, το έργο κατάφερε να αρθρώσει με ευαισθησία ένα εύστοχο σχόλιο πάνω στις προκλήσεις που οι σύγχρονες κοινότητες καλούνται να αντιμετωπίσουν σχετικά με ζητήματα συνύπαρξης και αλληλεγγύης.
Με το The Haunted House συνομιλούν τα έργαim|MATERIAL καιAnd if it’s not me? που αποτέλεσαν επίσης κομμάτι του φετινού Little Islands Festival.
Το im|MATERIAL είναι ένα έργο χαρτογραφικής προβολής (3D projection mapping), για τη δημιουργία του οποίου εργάστηκαν ο καθηγητής ψηφιακών μέσων του τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Α.Π.Θ Γιώργος Δρόσος (Yiorgos Drosos) και ο Βασίλης Ιωακειμίδης στο sound design, ενώ χρησιμοποιήθηκε επίσης υφή (texture) σε 3D model της Άννα Κατσούλη. Χωρίς σαφή αφηγηματικά στοιχεία αλλά με ξεκάθαρες πολιτικές αναφορές, το έργο προσφέρει στους αποδέκτες τους μια πολυαισθητηριακή εμπειρία αφύπνισης και αναστοχασμού σχετικά με τη δόμηση μιας πραγματικά ανθρώπινης κοινωνίας, μιας κοινότητας με όρους ελευθερίας και άμεσης δημοκρατίας.
Το And if it’s not me?, ένα έργο επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality) του Γιώργου Δρόσου, οι αποδέκτες του καλούνταν να ανακαλύψουν μέσα από τη σάρωση ενός QR code, ποια έκφρασή τους θα ενεργοποιούσε τη φωτογραφική μηχανή του κινητού τους τηλεφώνου, για να δουν τελικά το πρόσωπό τους να καλύπτεται από μια μάσκα οξυγόνου με το μήνυμα “I can’t breathe”. Το έργο αποτελεί ένα εύστοχο σχόλιο όχι μόνο στην επίδρασή που η συχνή χρήση των εφαρμογών AR επιφέρει στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα αλλά και στα συστήματα παρακολούθησης και καταπίεσης με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι στις σύγχρονες κοινωνίες. Τελικά, τι ρόλο παίζουμε εμείς μέσα σε όλο αυτό;
Άλλη μία διαδραστική εγκατάσταση που τράβηξε την προσοχή μας το πρώτο βράδυ ήταν εκείνη με τίτλο “You through me” της Καλλιόπης Ιούμπα, για τη συμμετοχή στην οποία δύο θεατές καλούνταν κάθε φορά να μπουν κυριολεκτικά ο ένας στη θέση του άλλου. Μέσω της χρήσης Γυαλιών Εικονικής Πραγματικότητας (Virtual Rality Headsets) οι συμμετέχοντες στην εγκατάσταση είχαν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν οπτική και να δουν τον κόσμο ο ένας μέσα από τα μάτια του άλλου με τρόπο που υπερέβαινε τα όρια της γλώσσας.
Θίγοντας με εφευρετικό τρόπο ζητήματα συμβίωσης, ενσυναίσθησης και αλληλεπίδρασης, το έργο συνομιλούσε ουσιωδώς με τη θεματική του φεστιβάλ, ενώ συνοδευόταν από ένα QR με οδηγίες που καθιστούσαν την αναπαραγωγή του δυνατή από κάθε ενδιαφερόμενο, μένοντας έτσι ανοιχτό στην κοινότητα.
Η δεύτερη ημέρα ξεκίνησε με το δημιουργικό εργαστήρι Stop Motion, Ελάτε να μάθουμε animation! διάρκειας δύο ημερών, στο οποίο οι μικροί μας φίλοι είχαν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με ποικίλες τεχνικές κινούμενου σχεδίου υπό την καθοδήγηση της Σοφίας Αβραμίδου και να εξερευνήσουν τα όρια της φαντασίας τους με φόντο το παλιό σπίτι στην πλατεία του οικισμού της χώρας.
Ένα εξαιρετικά καλοδουλεμένο animation με τίτλο «Ταξίδι στη Σελήνη» αποτέλεσε το προϊόν του εργαστηρίου και προβλήθηκε την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ, κλείνοντας τη διοργάνωση με εικόνες γεμάτες χρώματα και φαντασία.
Από το φεστιβάλ δεν έλειψε και η ανάδειξη της φοιτητικής και νεανικής δημιουργίας στον τομέα των ψηφιακών μέσων, μέσω της προβολής μιας σειράς ταινιών που προέκυψαν από τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στον χώρο της Λότζια.
Η βραδιά συνεχίστηκε με την προβολή μιας σειράς ταινιών μικρού μήκους από την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Αυστρία που έθιξαν με τρόπο συγκινητικό, εύστοχο και συχνά χιουμοριστικό ζητήματα έρωτα, ενηλικίωσης, προσωπικής ολοκλήρωσης, πίστης και διαφορετικότητας.
Από τις ταινίες μικρού μήκους που είδαμε φέτος στο Little Islands Festival αγαπήσαμε ιδιαίτερα τις ελληνικές συμμετοχές Μη με Λησμόνει (σενάριο-σκηνοθεσία Σελήνη Παπαγεωργίου), Στο Αεροδρόμιο (σενάριο-σκηνοθεσία Μιχάλης Μαθιουδάκης)και Γενέθλια (σενάριο-σκηνοθεσία Δημήτρης Κατσιμίρης), γι’ αυτό και αποφασίσαμε να τους αφιερώσουμε μια πιο ενδελεχή ανάλυση σε ξεχωριστό άρθρο. Μείνετε συντονισμένοι!
Ακολούθησε το Καφέ Σασμάν, ένα βουβό animation που δημιουργήθηκε με την τεχνική του stop motion από την Κάτια Ανδριανάκου, για να συνοδεύσει το ομότιτλο ορχηστρικό κομμάτι που η ίδια συνέθεσε για τον πρώτο της προσωπικό δίσκο «Ταινία που έμελλε». Όπως μαρτυρά και ο τίτλος του – έξυπνη σύμπτυξη των όρων καφέ-αμάν και καφέ-σαντάν – το κομμάτι συνδυάζει επιρροές από Ανατολή και Δύση και ζωντανή εκτέλεσή του συνόδευσε την προβολή του animation, ταξιδεύοντάς μας σε έναν κόσμο γεμάτο φαντασία, λυρική διάθεση και ερωτισμό.
Την Κάτια Ανδριανάκου στο ακορντεόν συνόδευσαν σε μια εμφάνιση έκπληξη η Αφροδίτη Μπόμπορα, επίσης στο ακορντεόν, και η Φωτεινή Ρεντζή στο τουμπερλέκι από τις γνωστές και αγαπημένες Αναφανδόν.Πιστές στην έννοια της κοινότητας, που αποτελεί άλλωστε κεντρικό σημείο αναφοράς στη ρεμπέτικη και λαϊκή μουσική με την οποία ασχολούνται, έμαθαν για το φεστιβάλ σε μια από τις περιπλανήσεις τους στο Αιγαίο και ενεπλάκησαν πρόθυμα στο πρόγραμμά του, ώστε να το ενισχύσουν.
Την παρουσίαση του Καφέ Σασμάν διαδέχτηκε η προβολή μιας σειράς διακεκριμένων ταινιών animation για όλες τις ηλικίες στην κεντρική πλατεία της Σικίνου, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το The Animation Project, ένα φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Πάφο της Κύπρου από το Kimonos Art Center.
Από την 3η ημέρα του φεστιβάλ δε θα μπορούσαμε να μη σταθούμε στην περφορμανς συνοδευόμενη από ζωντανά landscapes με τίτλο Ο Μηχανικός Άνθρωπος l The Mechanical Man του Luca Maria Baldini που έλαβε χώρα στο παλιό σχολείο. Η προβολή της ταινίας L‘uomo meccanico του 1921 σε σκηνοθεσία Andrѐ Deed, συνοδεύτηκε από τις σύγχρονες ηχητικές προσεγγίσεις του Baldin, συνθέτοντας ένα οπτικοακουστικό έργο-αναφορά στη δυναμική ελέγχου τεχνολογικών εργαλείων πάνω στον άνθρωπο και στη δυνατότητα απελευθέρωσής του από αυτές μέσα από την καταστροφή τους.
Η τελευταία μέρα έκλεισε με το Ταξίδι του Άσκαυλου, ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη διερεύνηση της ιστορίας της αρχαίας ελληνικής γκάιντας, που παρουσιάζει τις ρίζες του οργάνου αλλά και την πρόσφατη αναβίωσή του, παρασέρνοντάς μας σε ένα ταξίδι στις μουσικές, τα ήθη και τα έθιμα του Αιγαίου.
Μία από τις συμμετοχές-έκπληξη του φετινού Little Islands Festival αποτέλεσε η ηχητική εγκατάσταση Νόιζις, του Βασίλη Ιωακειμίδη. Το έργο προέκυψε από τον συνδυασμό συνθετικών και φυσικών ήχων που ο καλλιτέχνης ηχογράφησε σε διάφορα σημεία της χώρας και συνοδευόταν από μία κάμερα που επηρέαζε τα ηχοτοπία μέσω color tracking, εμπλέκοντας τους θεατές σε μια παιγνιώδη συνθήκη αλληλεπίδρασης με το έργο ακόμη και αν αυτό δε γινόταν εξαρχής αντιληπτό από τους ίδιους.
Τελευταίος μας σταθμός στο φετινό Little Islands Festival δε θα μπορούσε να είναι άλλος από το έργο ESC (Escape Scan Connect), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος καλλιτεχνικής φιλοξενίας και έρευνας Little Islands Festival-Residency 2022 από το καλλιτεχνικό δίδυμο των DNA (Ντονατέλα Νίκα, Αριστοτέλης Ζόγας) και θα παραμείνει στο νησί ακόμη και μετά τη λήξη του φεστιβάλ.
Μέσω μιας σειράς QR codes που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του νησιού, οι επισκέπτες του καλούνται να εμπλακούν σε ένα «κυνήγι θησαυρού», που σκοπό έχει να αποκαλύψει ήθη, έθιμα και ιστορίες της Σικίνου του παρελθόντος. Έξυπνα γραφικά παιχνίδια και ηχητικές μαρτυρίες κατοίκων του τόπου συνθέτουν ένα υβριδικό, in situ έργο που δημιουργεί γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, το παγκόσμιο και το τοπικό, φέρνοντας την παράδοση στο σήμερα και προσφέροντας παράλληλα τη δυνατότητα μιας νέας ανάγνωσής της.
Για άλλη μία φορά το Little Islands Festival κατάφερε μέσα από μίαπλούσια παρουσίαση οπτικοακουστικώνέργων να συνδέσει τη σύγχρονη ψηφιακή πραγματικότητα με το χθες, προσφέροντας στους επισκέπτες του μια μοναδική πολυαισθητηριακή εμπειρία. Μία από τις πιο δυνατές πολιτιστικές προτάσεις του Αιγαίου, στα τέσσερα χρόνια παρουσίας του έχει καταφέρει να θέσει ψηλά τον πήχη στον τομέα της ψηφιακής τέχνης, εξελισσόμενο σταδιακά όχι μόνο σε διοργάνωση-θεσμό του καλοκαιριού αλλά και σε κεντρικό σημείο συνάντησης των οπτικοακουστικών τεχνών στη χώρα.
