Η Doris Derby κι ένα λεύκωμα για το κίνημα του αμερικάνικου νότου.

Τέλη Αυγούστου 1963. Ακριβώς μετά τη δολοφονία του Medgar Evers και την πορεία προς την Ουάσινγκτον, η φωτογράφος και δασκάλα Doris Derby πήγε στην πολιτεία του Μισισίπι. Εκεί, για τα επόμενα εννιά χρόνια περιδιάβαινε την πόλη Τζάκσον και τις αγροτικές περιοχές της πολιτείας καταγράφοντας με τον φακό της το Κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα (Civil Rights Movement) στον αμερικανικό Νότο. Ως συνέχεια αυτού, πριν από λίγες ημέρες, εξέδωσε το A Civil Rights Journey. Ένα λεύκωμα με περισσότερες από 110 φωτογραφίες από το πλούσιο αρχείο της.

Σε ένα κλίμα ακραίων ανισοτήτων, εχθρότητας και βίας, η Derby «αιχμαλώτισε» τον καθημερινό αγώνα των μαύρων για επιβίωση και την αυξανόμενη πολιτική δράση τους για ένα καλύτερο μέλλον. Το λεύκωμα παρουσιάζει ένα πλούσιο πανόραμα ανθρώπων και τοποθεσιών, που κατείχαν θέσεις-κλειδιά για το κίνημα. Όπως αυτό, δηλαδή, ξεκίνησε τότε στην πολιτεία του Μισισίπι, αλλά και στις Τζόρτζια, Νότια Καρολίνα και Λουιζιάνα, όπου αυτή εργαζόταν.

Στις φωτογραφίες φιγουράρουν διεθνώς αναγνωρισμένα πρόσωπα σαν τους Muhammed Ali, Jesse Jackson και James Brown, πλάι σε σημαντικές ακτιβίστριες όπως οι Alice Walker και Fannie Lou Hammer. Ως επί το πλείστον, όμως, ο φακός της εστιάζει σε κολίγους. Πιστούς που πηγαίνουν να εκκλησιαστούν και σπουδαστές που, παρά την ακραία φτώχεια και τις διακρίσεις, γίνονται ακτιβιστές, διαδηλωτές και ψηφοφόροι. Η Derby αποτύπωσε, επίσης, μεγάλης σημασίας γεγονότα, όπως την κηδεία του Martin Luther King Jr. και το National Democratic Convention του 1968.

Παράλληλα, φωτογράφισε και συναντήσεις στις αγροτικές κολεκτίβες ή διάφορα εκλογικά κέντρα στις κομητείες. Δεν κατέγραψε απλώς το κίνημα, αλλά συνέβαλλε σε αυτό όπως και στην ανάπτυξη του Mississippi Head Start. Ένα δημόσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα Head Start and Freedom Schools ήταν ιδιαίτερης σημασίας για τα αγροτόπαιδα, αφού η εργασία στα χωράφια συχνά μετρίαζε τις πιθανότητες για σπουδές.

Οι φωτογραφίες στο λεύκωμα είναι ιδιαίτερης, φυσικά, σημασίας. Ειδικότερα, αν ειδωθούν υπό το φως του έντονου πολιτικού κλίματος στο σήμερα. «Το τώρα είναι συνέχιση του τότε. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι επανάληψη αυτού που είδαμε τότε, όπως η καταστολή ψηφοφόρων και η κτηνωδία της αστυνομίας», προειδοποιεί η Doris Derby. «Είναι τέτοιες οι συνθήκες που χρειάζεται οι νέοι να συνεχίσουν αυτό που έγινε γιατί οποιαδήποτε στιγμή η ιστορία μπορεί να πισωγυρίσει».

Σήμερα, στα 82 της, η Doris Derby είναι συνταξιούχος καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στην Τζόρτζια.

Το λεύκωμα A Civil Rights Journey της Doris Derby είναι διαθέσιμο για αγορά εδώ.