Cinematic Odyssey #25: Οι ταινίες της εβδομάδας!
Στις ταινίες της εβδομάδας το τρίπτυχο μας διαφέρει σε ύφος και θεματολογία, συνδέεται όμως στην εξερεύνηση της ανθρώπινης αποξένωσης, του μυστηρίου της ύπαρξης και της εύθραυστης φύσης της εμπιστοσύνης. Κάθε μία αναδεικνύει με τον δικό της τρόπο σκοτεινά τοπία της ψυχής, αποκαλύπτοντας κρυφές επιθυμίες, φόβους αλλά κυρίως την ατελή αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο που φαίνεται ακατανόητος.
______________________
Merci pour le chocolat (2000)
Μία από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του Κλοντ Σαμπρόλ (“Merci pour le chocolat”) μας εισάγει στον κόσμο της Μικαέλα, μιας κομψής, μυστηριώδους γυναίκας που ερμηνεύει συγκλονιστικά η Ιζαμπέλ Ιπέρ. Η Μικαέλα είναι η σύζυγος ενός διάσημου πιανίστα, του Αντρέ Πολόνσκι και μαζί ζουν έναν φαινομενικά τέλειο βίο μαζί με τον γιό του Αντρέ. Αναταραχή έρχεται να φέρει η Ζαν, μία νεαρή πιανίστρια που πρόσφατα έμαθε πως ίσως είναι κόρη του Αντρέ, λόγω ενός σφάλματος που προέκυψε στην κλινική που γεννήθηκε. Η εισβολή της Ζαν στο σπίτι του ζεύγος αποτελεί την αφορμή για την σταδιακή διάλυση του φιλικού προσωπείου της Μικαέλα, αποκαλύπτοντας μια βαθιά ψυχολογική διαταραχή και μια σειρά σκοτεινών μυστικών που καταλήγουν σε μια απρόσμενη κορύφωση.
Το Merci pour le chocolat είναι μια λεπτεπίλεπτη μελέτη της γυναικείας ψυχολογίας και των κοινωνικών προσωπείων που οι περισσότεροι ερχόμαστε αντιμέτωποι. Η φιλοσοφία της ταινίας επικεντρώνεται στις σχέσεις εξουσίας, εμπιστοσύνης και χειραγώγησης, καθώς η Μικαέλα εκπροσωπεί ένα αρχέτυπο «μάσκας» : μίας φαινομενικά καλοπροαίρετης γυναίκας που τα κίνητρα της είναι σκοτεινά. Ο Σαμπρόλ χρησιμοποιεί την υποβλητική ατμόσφαιρα για να εξετάσει την έννοια της οικογένειας ως τόπο υποσυνείδητων εντάσεων και συγκρούσεων. Με την σοκολάτα που φτιάχνει, η Μικαέλα εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη των γύρω της προκειμένου να τους «σερβίρει» κυριολεκτικά και μεταφορικά τον θάνατο της εμπιστοσύνης. Η ταινία αποτελεί μία αδιαμφισβήτητη υπενθύμιση του πώς οι σχέσεις μπορούν να αποδειχθούν όργανα καταστροφής.
______________________
The Captive (La Captive, 2000)
Βασισμένη στο έργο του Μαρσέλ Προυστ, “The Captive”, το πέμπτο μέρος ενός διάσημου μυθιστορήματος “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο” αυτή η ταινία της Σαντάλ Ακερμάν μας οδηγεί στον κλειστοφοβικό κόσμο του Σιμόν και της Άριαν. O Σιμόν είναι ένας καταπιεστικός και κτητικός νέος που ζει με την Άριαν και η σχέση τους είναι βαθιά κακοποιητική, καθώς ο Σιμόν την ελέγχει με τρόπο που αναδεικνύει την ανάγκη του να την κατέχει σωματικά και ψυχικά καθώς και να διεισδύει με κάθε τρόπο στον εσωτερικό της κόσμο. Παγιδευμένη σε αυτή την σχέση, η Άριαν γίνεται ολοένα πιο απόμακρη και μυστήρια απέναντι του, οδηγώντας σε μία δίνη ζήλιας και υποταγής.
Μέσω της ταινίας η Ακερμάν θίγει έναν συνηθισμένο μα όχι κοινώς αποδεκτό τρόπο αγάπης, αυτό της μορφής κατοχής. Η συμπεριφορά του Σιμόν δεν πηγάζει από ουσιαστικό ενδιαφέρον για την σύντροφο του ως άτομο, αλλά από την εμμονή και την ανάγκη του για έλεγχο και υπεροχή. Η ταινία προσεγγίζει την ελευθερία και τη βούληση μέσα από την πρισματική απεικόνιση της σχέσης τους, αποκαλύπτοντας πόσο εύκολα οι έννοιες της αγάπης και της χειραγώγησης μπορούν να μπλεχτούν. Το γεφύρωμα της μεταξύ τους απόστασης δεν πραγματοποιείται ποτέ, αντί αυτού, η αγάπη των δύο παραμένει μία αιχμαλωσία, με την προσπάθεια κατανόησης να γίνεται ένα θανάσιμο κενό.
______________________
Safe (1995)
Στο “Safe”, o Todd Haynes διηγείται την ιστορία της Κάρολ (Julianne Moore), μίας γυναίκας που κατοικεί στην Καλιφόρνια του ’80. Μία άγνωστη και μυστηριώδης ασθένεια προσβάλλει την γυναίκα αυτή και οι γιατροί αδυνατούν να την εξηγήσουν, ενώ τα συμπτώματα σταδιακά επιδεινώνονται. Η άγνοια και το μυστήριο γύρω από την αβεβαιότητα της ζωής της πνίγει την Κάρολ και καθιστά την ζωή της εφιάλτη, καθώς αισθάνεται ότι ο σύγχρονος κόσμος την “δηλητηριάζει”. Μετά από λίγο όμως αποσύρεται σε μία απομονωμένη κοινότητα θεραπείας, με την ελπίδα να βρει καταφύγιο. Βέβαια, η αναζήτηση της για ασφάλεια μέσω αυτής της φυγής αποδεικνύεται μία εξίσου ανασφαλής και αβέβαιη μορφή απομόνωσης.
Το Safe αποτελεί έναν εύστοχο και επίκαιρο σχολιασμό για την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου. Η μυστηριώδης ασθένεια είναι ένα συμβολικό φαινόμενο που προσβάλλει τους περισσότερους ανθρώπους, · πάσχουν από την ίδια τους την ύπαρξη σε έναν κόσμο που μοιάζει να τους αρνείται. Η αίσθηση της αποξένωσης είναι το βασικότερο αίσθημα της ταινίας, μιας και το περιβάλλον, παρόλο που παρουσιάζεται ως τέλειο, καταλήγει να αποπνέει μία ψυχρότητα . Μέσα από τη σιωπηλή της πάλη, η Κάρολ γίνεται το σύμβολο μιας ψυχής που πασχίζει να επιβιώσει, μέσα σε μία φαινομενική τελειότητα του περιβάλλοντος που μετατρέπεται σε παγίδα.
______________________
