Άλκις Κούρκουλος: “Για να αλλάξουμε πρέπει να παιδευτούμε”

Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης

Η στιβαρή φωνή και το γνήσιο χαμόγελο κάτω από το γκρίζο του μουστάκι, είναι μόνο δύο από τα στοιχεία που γεμίζουν την άδεια αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, λίγο πριν την έναρξη της παράστασης. Ο Αλκις Κούρκουλος με μια δυνατή χειραψία και ένα βλέμα γεμάτο φως, μας καλωσορίζει και ξεναγεί στο φορμαλιστικό σύμπαν του Ταρτούφου και των λοιπών απατεώνων.

Από την Γαλλία του 17ου αιώνα στην Ελλάδα του 21ου.

Ο Ταρτούφος του Μολιέρου, είναι ένα (αρχικά τρίπρακτο) έργο, γραμμένο το 1664, το οποίο λογοκρίθηκε, με απειλή αφορισμού του συγγραφέα από τη καθολική εκκλησία, επανήλθε με άλλες δυο πράξεις και παρουσιάστηκε στις Βερσαλλίες, ενώπιον του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ. Η κλασική ιστορία αφηγείται τις παγίδες που στήνει ένας απατεώνας σε μια πλούσια οικογένεια και τα παθήματά του. Τα πράγματα δεν εξελίσσονται όμως ακριβώς έτσι στη διασκευή των Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια. Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν απατεωνίσκο Ταρτούφο, ο οποίος φαίνεται να μπλέκει με μια “οργανωμένη συμμορία” απατεώνων και έτσι προκύπτει ο τίτλος “Ταρτούφος ή οι Απατεώνες”. Δεν είναι ένας απέναντι σε πολλούς, αλλά όλοι ενάντια όλων.

Ο διαφορετικός Οργκόν.

Ομολογώ πως αρχικά υπήρξα αρνητικός γιατί δεν με ενδιέφερε ο ρόλος του αφελούς οικογενειάρχη. Όταν όμως ο Αιμίλιος μου έδειξε μια διαφορετική ανάγνωση πάνω στο έργο είπα κατευθείαν το “ναι”. Ο Οργκόν, ο ήρωας που υποδύομαι, είναι αυτός που στην ουσία ζητά την παρουσία του Ταρτούφου, για να καλύψει τις δικές του απάτες. Με κέντρισε και κέρδισε ακριβώς αυτή η διαφορετικότητα. Ο Οργκόν είναι σκοτεινός, επίκαιρος και δυστυχώς απόλυτα γνώριμος. Ένας άνθρωπος που θέλει να καλυφθεί πίσω από πράγματα και καταστάσεις για να εξυπηρετήσει προσωπικά συμφέροντα. Να βολευτεί. Οι γύρω του δεν αντιλαμβάνονται εύκολα αυτή του τη διπροσωπία και στρέφονται εναντίον του μόνο όταν θιχτούν τα δικά τους κεκτημένα. Ο ίδιος από την άλλη, ακροβατεί επικίνδυνα γύρω από τις δικές του παγίδες. Με ιντριγκάρει η τελική διαπίστωση πως ο Ταρτούφος, το συνώνυμο της δολοπλοκίας, μοιάζει έρμαιο έτοιμο να το κατασπαράξουν, άνθρωποι φαινομενικά ενάρετοι, ευγενείς και επιφανείς.

Η γλώσσα του Μολιέρου και η νέα μετάφραση. 

Ένα σκοτεινό έργο με κάποιες μικρές κωμικές ανάσες. Η πολιτική γλώσσα του Μολιέρου για να εκφράσει όσα ήθελε, αλλά κυρίως όσα μπορούσε. Ο Γιώργος Μπλάνας έκανε σπουδαία δουλειά στη μετάφραση. Δεκαπεντασύλλαβος λόγος, ποιητικός που αποτυπώνεται ανάλογα στην κίνηση. Νοιώθω πως αν ο Μολιέρος είχε την ελευθερία του λόγου τότε, θα το έγραφε κάπως έτσι.

Η γνώριμη κατάσταση.

Είναι μια ατάκα που λέει ο Ταρτούφος στη γυναίκα μου Ελμίρα, την οποία υποδύεται η Αθηνά Μαξίμου. “Μην σας απασχολεί ο άνδρας σας, κυρία μου. Δεν έχει σημασία το τι θ’ ακούσει και θα δει. Αλλά τι θα του πω εγώ πως είδε κι άκουσε.”. Γύρω μας υπάρχουν άνθρωποι που μεταφράζουν τα πράγματα όπως ακριβώς επιθυμούν και προσπαθούν να πείσουν για την αλήθεια των λεγόμενών τους ανάλογα με το συμφέρον τους και εμείς το αποδεχόμαστε.

Από τη χρόνια φιλία στην επί σκηνής συνεργασία.

Με τον Αιμίλιο υπάρχουν κοινοί στόχοι, κώδικες και αναφορές. Διασκεδάζουμε να “συμφωνούμε διαφωνώντας και να διαφωνούμε συμφωνώντας” όπως χαρακτηριστικά λέμε. Μας κοροϊδεύουν ότι μερικές φορές κάνουμε σαν τους γέρους του The Muppet Show αλλά είναι ακριβώς αυτό που μας δένει και ισχυροποιεί τη χρόνια φιλία μας. Επίσης, έχουμε υπάρξει και δυο φαν ενός extreme σπορ, αυτό της θεατρικής παραγωγής. Ωστόσο, τόσο εγώ, όσο κι ο Αιμίλιος, δε σκεφτόμαστε μάλλον να επιστρέψουμε σε αυτό. 

Θα υπήρχε διαφορετικός δρόμος;

Όταν είσαι μικρός σκέφτεσαι τι μπορείς και τι θέλεις να κάνεις και έπειτα το διαλέγεις.

Δεν θα ξεχάσω τα λόγια του σκηνοθέτη και δασκάλου μου Γιώργου Μιχαηλίδη, ο οποίος μας είπε μια μέρα “αν δεν το αγαπάτε, αγαπήστε το”. Και είχα αναρωτηθεί τότε γιατί μιας και ήδη ήμασταν στη σχολή πράγμα που σήμαινε ότι θέλαμε να ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο και δεν καταλάβαινα τι ακριβώς εννοούσε. Με τα χρόνια βρήκα πολλά πράγματα που αγάπησα στην υποκριτική και τώρα δεν μπορώ να σκεφτώ τι θα έκανα διαφορετικά. Αν δεν αγαπήσεις τη δουλειά σου δεν θα σε αγαπήσει ούτε αυτή. Δε δουλεύω για να συνταξιοδοτηθώ κάποια στιγμή. Κυνυγάω τις δημιουγικές στιγμές της. Μην μπερδευόμαστε όμως, δεν είναι χόμπι. Είναι δουλειά από την οποία πρέπει να ζήσεις.

Το ελληνικό θέατρο σήμερα

Στην Ελλάδα έχουμε πολύ καλό θέατρο, με την έννοια τόσο της ποσότητας όσο και της ποιότητας, μέτριο και κακό. Ακριβώς όπως σε όλους τους εργασιακούς τομείς. Μπορεί ο θεατής να δει φοβερές παραστάσεις, με αγνές προθέσεις και σπουδαία αποτελέσματα. Δε σημαίνει ότι τα πάντα είναι επιτυχημένα, αλλά σημασία έχει ο κόπος το μεράκι και η διάθεση για δουλειά. Το παίδεμα που λέμε. Το ίδιο συμβαίνει και στην δική μας παράσταση, κάθε νύχτα μπορεί να συμβεί κάτι διαφορετικό. Η παράσταση είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Αναπαράγεται, παίρνει ζωή, γεννιέται και πέθαινει με ξεχωριστό ενδιαφέρον κάθε φορά.

Φύσει απαισιόδοξος αλλά με εμμονή στο παίδεμα και την παιδεία.

Δεν ισχυρίζομαι πως θα καταστραφεί ο κόσμος ή η Ελλάδα, ωστόσο δε βλέπω φως στο τούνελ. Χρειαζόμαστε ριζικές αλλαγές, τις οποίες ειλικρινά δεν μπορώ να τις προσδιορίσω και με τρομάζουν κάποιες ιδέες, αλλά η άγνοια μας απλά ισχυροποιεί αυτή την κατάσταση αδράνειας. Είμαστε απαίδευτοι οι Έλληνες και δεν εξαιρώ ποτέ τον εαυτό μου όταν λέω οι Έλληνες, γιατι είμαι μεγαλωμένος σε αυτή τη χώρα και ανήκω σε μια της γενιά. Φέρω ίσο μερίδιο ευθύνης με τους γύρω μου και επιμένω να προσπαθώ για το ελάχιστο που ενδέχεται να κάνει τη διαφορά.

Τι έδωσε “ο Ταρτούφος ή οι Απατεώνες” στον Άλκι; 

Έχω κερδίσει μια πολύτιμη εμπειρία, να δουλέψω σε ένα πρωτόγνωρο για μένα θεατρικό είδος, καθαρά φορμαλιστικό. Ο ποιητικός λόγος, η εκφορά του και η κίνηση που τον συνοδεύει, είναι συνθήκες δομημένες σε μια δική τους φόρμα, μια κανονικότητα διαφορετική από την οποία είχα συνηθίσει να δουλεύω. Κλήθηκα να κολυμπήσω σε αχαρτογράφητα νερά, στα οποία έπεσα με τα μούτρα. Δεν ξέρω αν θα δεχόμουν να το κάνω αν δεν ήταν ο Αιμίλιος και είμαι ευγνώμων για αυτό.

Πληροφορίες Παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία – Διασκευή: Αιμίλιος Χειλάκης, Μανώλης Δούνιας
Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Επιμέλεια Κίνησης: Θεμιστοκλής Παυλής
Πρωτότυπη Μουσική – Ηχητικός Σχεδιασμός: Λάμπρος Πηγούνης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος 

Πρωταγωνιστούν: Αιμίλιος Χειλάκης, Άλκις Κούρκουλος, Ρούλα Πατεράκη, Αθηνά Μαξίμου, Άγγελος Μπούρας, Γιάννα Παπαγεωργίου, Αλέξανδρος Βάρθης, Γιώργος Λιάντος, Τσιμάρας Τζανάτος, Φραγκίσκη Μουστάκη
Γραφιστικά – promo video: Πανκ Τανκ
Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης
Βοηθοί Σκηνοθετών: Δήμητρα Βαμβακάρη, Στέφανος Παπατρέχας
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Δάφνη Ηλιοπούλου
Διεύθυνση Παραγωγής: Σωτήρης Μίχας
Παραγωγή: αρτivities, ΚΙΒΩΤΟΣ ΘΕΑΜΑΤΩΝ

Τιμές Εισιτηρίων
22€ Διακεκριμένη Ζώνη
18€ Α’ Ζώνη
15€ Β’ Ζώνη
14€ Γ΄ Ζώνη & τιμή μειωμένων εισιτηρίων

Ειδικές τιμές για group άνω των 20 ατόμων

Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Παρασκευή 24 Μαρτίου στις 21:00
Σάββατο 25 Μαρτίου στις 18:00 (απογευματινή) & στις 21:00 (βραδινή)
Κυριακή 26 Μαρτίου στις 18:00 (απογευματινή) & 21:00 (βραδινή) και μόνο για πέντε παραστάσεις.

Διάρκεια παράστασης: 100′

Προπώληση εισιτηρίων στα Εκδοτήρια της οδού Αριστοτέλους, στα Εκδοτήρια του Μεγάρου και on-line στο www.tch.gr

Πληροφορίες – κρατήσεις: 2310 895938-9

Ώρες Ταμείου

Εκδοτήρια Μεγάρου
Δευτέρα – Σάββατο: 10.00 – 18.00
Εφόσον υπάρχει παράσταση Κυριακή, τα εκδοτήρια ανοίγουν δύο ώρες πριν από την εκδήλωση

Εκδοτήρια Αριστοτέλους
Δευτέρα – Τετάρτη – Σάββατο: 10.00 – 15.30
Τρίτη – Πέμπτη – Παρασκευή: 10.00 – 14.00 & 17.30 – 20.00

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
25ης Μαρτίου και Παραλία, Θεσσαλονίκη
Τηλ. 2310 895 800