Cinematic Odyssey #16: Οι ταινίες της εβδομάδας!
To πέρασμα των καλλιτεχνών από την μέση ηλικία είναι μία καθοριστική περίοδος, καθώς αναμετρούνται με την φθορά, τις χαμένες ευκαιρίες αλλά και την αναζήτηση νοήματος στη ζωή και την τέχνη τους. Μέσα από τις ταινίες της εβδομάδας, βλέπουμε να ζωντανεύει το διαχρονικό δίλημμα του καλλιτέχνη: πώς συμβιώνει κανείς με τα φαντάσματα της δικής του δημιουργικής ζωής;
______________________
Youth (2015, Paolo Sorrentino)
Στην ταινία “Youth” του Paolo Sorrentino, δύο φίλοι που διανύουν την τρίτη ηλικία, ο σκηνοθέτης Mick και ο συνθέτης Fred, περνούν χρόνο μαζί σε ένα πολυτελές θέρετρο στις Άλπεις. Ενώ το τοπίο φαντάζει ιδανικό, στην πραγματικότητα η ζωή τους μοιάζει με ένα απέραντο σκηνικό παραίτησης. Από την μία ο Mick ενώ προσπαθεί να ολοκληρώσει την τελευταία του ταινία αισθάνεται ότι πλέον η δημιουργικότητα του έχει ξεθωριάσει, αναλογιζόμενος αν έφτασε στο τέλος της καριέρας του ή αν υπάρχει ακόμα χρόνος να φτάσει στην “τέλεια” δημιουργία που ονειρεύεται. Από την άλλη ο Fred έχει παραιτηθεί από τον καλλιτεχνικό κλάδο παρόλο που ο περίγυρος του τον πιέζει να επιστρέψει και να διευθύνει ξανά την ορχήστρα του, εκείνος όμως παραμένει αδιάφορος, αρνούμενος να αναβιώσει το παρελθόν του.
Μέσα από τα υπαρξιακά αδιέξοδα των καλλιτεχνών, παρασυρόμαστε σε ένα ταξίδι αναζήτησης της νιότης. Ο φόβος του χρόνου βασανίζει συχνά τον καλλιτέχνη, καθώς αισθάνεται πως η δημιουργική πορεία του φτάνει στο τέλος. Για τον Fred και τον Mick, η νεότητα δεν αποτελεί μόνο θέμα φυσικής υπόστασης αλλά και πνευματικής ελευθερίας. Μέσα από ένα μωσαϊκό αναμνήσεων, στιγμές φιλίας, έρωτα και μοναξιάς, ο Sorrentino αναπαριστά το συναίσθημα της απόγνωσης, του δρόμου της παραίτησης καθώς και της ελπίδας που γεννιέται από την αποδοχή. Η νεότητα, για τον Sorrentino, είναι μια αντανάκλαση της ψυχής, μια ατέρμονη αναζήτηση νοήματος μέσα από τη θλίψη, την τέχνη και προπάντων την ανθρώπινη σύνδεση.
______________________
Pain and Glory (2019, Pedro Almodovar)
Στο “Pain and Glory”, o διάσημος σκηνοθέτης Salvador Mallo, υποδυόμενος από τον Antonio Banderas βρίσκεται στην μέση ηλικία, αντιμέτωπος με το βάρος του σωματικού και ψυχικού πόνου. Μέσα από μία ενδελεχή μελέτη των αναμνήσεων και των ανείπωτων συναισθημάτων του, ο Salvador παρατηρεί την φλέβα της δημιουργίας του να σβήνει. Η αφήγηση συχνά μετατοπίζεται μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, δείχνοντας τον ήρωα σε στιγμές της παιδικής του ηλικίας, όπου ζούσε σε μία μικρή επαρχιακή πόλη με την μητέρα του(την οποία υποδύεται η Penelope Cruz) Η παιδική του ηλικία, παρότι φτωχική, ήταν γεμάτη από στιγμές όπου το φως της τέχνης άρχισε να διαφαίνεται μιας και η ανακάλυψη της τέχνης λειτούργησε σε αυτόν ως η μοναδική του διέξοδος.
Όμως, ο Salvador του παρόντος, πονεμένος και μελαγχολικός, κοιτάζει το παρελθόν με νοσταλγία, αναγνωρίζοντας τα λάθη, τις απώλειες και τις χαμένες ευκαιρίες. Η άφιξη ενός παλιού ηθοποιού, με τον οποίο είχε συγκρουστεί χρόνια πριν, τον ωθεί να αναστοχαστεί το έργο του και τη ζωή του.
Η ταινία εστιάζει στον τρόπο που ο Salvador αντιμετωπίζει τις πληγές του παρελθόντος, τις χαμένες αγάπες και τη σχέση του με τη μητέρα του, η οποία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη και την έμπνευσή του. Ο Salvador βυθίζεται στην αναπόληση και μέσα από μία πορεία αυτογνωσίας, συνειδητοποιεί πως ο πόνος ίσως να αποτελεί καμβά στην τέχνη του. Στην αριστουργηματική αυτή ταινία, ο Aldomovar τονίζει πως, η δημιουργία είναι συνυφασμένη με την ζωή και πως η τέχνη είναι ένας απελευθερωτικός τρόπος να αναμετρηθείς με τα τραύματα του παρελθόντος και να βρεις κάθαρση.
______________________
Bergman Island (2021, Mia Hansen-Løve)
Στην ταινία της Μία Χάνσεν-Λοβ, “Bergman Island”, δύο σκηνοθέτες και ζευγάρι στη ζωή, η Chris και ο Tony, ταξιδεύουν στο νησί Fårö. Αυτό το μέρος αποτέλεσε τεράστια πηγή έμπνευσης για τον διάσημο σκηνοθέτη Ingmar Bergman, καθώς εκεί έζησε και δημιούργησε πολλές από τις ταινίες του. Ενώ το ταξίδι αυτό ξεκινά ως μία καλλιτεχνική ανανέωση και έμπνευση, σταδιακά μετατρέπεται σε μία εσωτερική αναμέτρηση με την ζωή. Ένας άνεμος δημιουργικότητας καταφέρνει να διαπεράσει τον Tony, ενώ για την Chris ο μυστικιστικός αέρας του νησιού την οδηγεί σε σκέψεις για το αν αυτός ο ιδανικός τόπος σιωπής μπορεί πραγματικά να της προσφέρει το καύσιμο για τη δική της καλλιτεχνική φλόγα. Για την Chris, το ταξίδι στο Fårö σηματοδοτεί μια στιγμή όπου η σιωπή απειλεί να καταπιεί το δημιουργικό της «εγώ». H γυναίκα αυτή συνεχώς φαίνεται να αμφισβητεί όχι μόνο το έργο της, αλλά και την καλλιτεχνική της ταυτότητα.
Στην ταινία που προετοιμάζει εναλλάσσεται η φαντασία με την πραγματικότητα καθώς ενώ η Chris γράφει την ιστορία, ταυτόχρονα την ζει, με αποτέλεσμα οι στιγμές αυτές να αποτελούν καθρέφτη των απόκρυφων επιθυμιών και φόβων της. Το νησί του Bergman δεν αποτελεί για εκείνη έναν τόπο θαυμασμού, αλλά σύντομα ανακαλύπτει ότι πρόκειται για έναν τόπο που ξετυλίγει την ψυχή της, προσφέροντας της την ευκαιρία να ανακαλύψει την καλλιτεχνική της φωνή.
______________________
