Η Τζαζ σήμερα | 49α Δημήτρια
Στα πλαίσια των 49ων Δημητρίων, του μεγαλύτερου φεστιβαλ πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, διοργανώθηκαν τρεις βραδιές, αφιερωμένες στους φίλους της τζαζ, που δύσκολα μπορουν να απολαύσουν τζαζ παραστάσεις στην πόλη μας. Με τον τιτλο «Η Τζαζ σήμερα», θέλησαν οι διοργανωτες προσδιόριζουν το ύφος των φετίνων παραστάσεων. Έπειτα, βεβαίως, από τις περσινές, άκρως επιτυχημένες, τζαζ παραστάσεις, τόσο με την επιλογή των καλλιτεχνών, όσο και με την θερμή ανταπόκριση του κοινού, οι προσδοκίες των φίλων της τζαζ, για μια, αντίστοιχου επιπέδου, εκδήλωση, ήταν αυξημένες. Όπως πέρυσι, έτσι και φέτος, οι μουσικοί που επιλέχτηκαν αντιπροσώπευαν, σε μεγάλο βαθμό, νεώτερα και πιο μοντέρνα ρεύματα της τζαζ. Με τον όρο «contemporary jazz», θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε πλήρως το ύφος των φετινών σχημάτων συνολικά. Αλλά, αν προσπαθήσουμε να δούμε επιμέρους την κάθε βραδιά, σίγουρα το είδος της τζαζ, που κυριάρχησε, είναι αυτό της Avant-garde jazz και των free improvisations.
Ας δούμε, όμως, την κάθε βραδια ξεχωριστά:
Τα μουσικά σχήματα, που συμμετείχαν στην πρώτη παράσταση, ήταν το ιταλικό Avant-garde Jazz ντουέτο, των Gianni Mimmo και Gianni Lenoci και οι Plus’n’Minus Collective Orchestra, από την Θεσσαλονίκη. Πρώτοι στη σκηνή, ανέβηκαν οι δυο βιρτουόζοι Ιταλοί μουσικοί, οι οποίοι παρουσίασαν μια μουσική παράσταση, με ελεύθερους αυτοσχεδιασμούς. Ο Gianni Mimmo είναι σοπράνο σαξοφωνίστας, έχει τη δική του δισκογραφική εταιρία, στην οποία κυκλοφορεί τους δίσκους του, αλλά κυκλοφορεί και δίσκους άλλων καλλιτεχνών, που ασχολούνται με το μουσικό ρεύμα της avant-garde Jazz. Έχει να επιδείξει πλούσιο δισκογραφικό έργο, με μεγαλές συνεργασίες, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε νέο δίσκο. Ο Gianniο Lenoci είναι και ένας από τους σημαντικούς πιανίστες της σύγχρονης ιταλικής τζαζ σκηνής και, μαζί με τον Mimmo, έχουν αρκετές συνεργασίες, στις οποίες συνθέτουν και αυτοσχεδιάζουν. Κομμάτι του έργου τους, λοιπόν, παρουσίασαν στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Μέσα από μουσικούς διαλόγους και αντιπαραθέσεις, προσπάθησαν να αναδείξουν τον ήχο των δύο οργάνων, δίνοντας ένα πολύ ιδιαίτερο ηχόχρωμα. Εντυπωσιακός ήταν ο τρόπος, με τον οποίο Gianni Mimmo, χρησιμοποιώντας όλο του το σώμα, ακόμα και το ηχείο του πιάνου, έδινε πολύ ιδιαίτερη χροιά στο σαξόφωνο του.
Στο δεύτερο μέρος της παράστασης, ανέβηκαν οι PMCO, οι οποίοι αποτελούνται από μια μεγάλη γκάμα μουσικών, γεγονός που δίνει ποικιλία στα είδη της τζαζ που ερμηνεύουν. Συνδύασαν το παλιό με το νέο, την Bop με την Free Jazz, την Blues με την Fusion. Θετικό σημείο της παράστασης είναι ότι ερμήνευσαν δικές τους συνθέσεις και ότι, σε πολλά σημεία, κατάφεραν, όντως, να συνδυάσουν το παλιό με το νέο. Αρνητικό, όμως, σημείο, είναι η χαλαρή διάθεση των μουσικών, μη σεβόμενοι το γεγονός ότι έδιναν παράσταση και δεν ήταν σε πρόβα. Αρκετά πρωτότυπη, η έμπνευση του αυτοσχεδιασμού του τρομπετίστα, να αυτοσχεδιάσει μέσα σε λεκάνη με νερό, υπό τις οδηγίες του Ξενοφώντα Αβράμογλου, στο κομματι «Ouverture George and George». Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, τα δύο σχήματα ερμήνευσαν μαζί, μια συνθεση του Gianni Lenoci, που έγραψε ειδικά για τους PMCO.
Συνολικά, η βραδιά προσέφερε στον θεατή, ένα τρίωρο μουσικής σκέψης!
Η δεύτερη παράσταση, υπό τον τίτλο «Η Τζαζ σήμερα», φιλοξένησε, επίσης, δύο μουσικά σχήματα, τους Έλληνες «Terra Incognita» και το ελληνογερμανικό τρίο «Grix».
Την βραδιά άνοιξαν οι Terra Incognita, οι οποίοι είναι ένα σχήμα 10 μουσικών: κουαρτέτο εγχόρδων και σεξτέτο τζαζ, που ερμηνεύουν συνθέσεις – ενορχηστρώσεις του Νεκτάριου Καραντζή. Γενικότερα, η μουσική τους χαρακτηρίζεται από πολυποίκιλες, αλλά, ταυτόχρονα, αφομοιωμένες επιρροές από την jazz, τη σύγχρονη κλασική και τη rock μουσική. Ο συνδιασμος της τζαζ, με την κλασική μουσική, έχει ονομαστεί «Third Stream» από τον Gunther Schuller και οι Terra Incognita είναι ο αξιότερος εκπρόσωπος της μουσικής αυτής, στην Ελλάδα. Με τις αψεγάδιαστες ερμηνείες και με τον απόλυτο σεβασμό στο είδος που εκπροσωπούν οι Terra Incognita, έδωσαν μια εξαιρετική παράσταση στο κοινό τους, που τους παρακολούθησε.
Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς ανέβηκαν στη σκηνή οι «Grix». Οι Grix είναι τρεις Θεσσαλονικείς, εξαιρετικοί και, διεθνώς καταξιωμένοι, μουσικοί. Με έδρα το Βερολίνο, το τρίο αυτό, αυτοσχεδιαζόμενης μουσικής, απαρτίζεται από τον Φλώρο Φλωρίδη, στα σαξόφωνα, τον Αντώνη Ανισέγκο, στο πιάνο και τον Γιώργο Δημητριάδη, στα τύμπανα. Έχοντας πλούσια καριέρα, στη σύγχρονη ευρωπαϊκή τζαζ σκηνή, το ύφος αυτής της σύμπραξης των τριών μουσικών, δεν θα μπορούσε να μην υιοθετήσει αυτό το στυλ. Ελεύθεροι αυτοσχεδιασμοί και θέματα, που παραπέμπουν στους ήχους της ECM. Τα κομμάτια που ερμήνευσαν οι τρεις μουσικοί έφεραν ευρωπαϊκό αέρα, στην αίθουσα δοκιμών της Κ.Ο.Θ.
Η Τρίτη, και τελευταία, παράσταση περιελάμβανε τους «4tet Rose and Poison» και το ιταλικό σεξτετο του Vincenzo Mastropirro, «Mastropirro Ermitage Band».
Το κουαρτέτο «Rose & Poison», που αποτελείται από τους Γεωργία Συλλαίου – φωνή, Φίλιππος Κωσταβέλης – πιάνο, Αγαμέμνων Μάρδας – κοντραμπάσο και James Wylie – άλτο σαξόφωνο, παρουσίασε το «Ρόδο και το Δηλητήριο», μια μουσική παράσταση, που αφορά το μουσικό και ποιητικό έργο του Tom Waits. Μια παράσταση, την οποία έχουν ανεβάσει ξανά στο παρελθόν. Αυτή τη φορά, όμως, εστίασαν στις ευρωπαϊκές του επιρροές, στη λυρική του διάσταση, στην «avant garde» του περίοδο και στην ποίησή του.
Το πρόγραμμα περιελάμβανε τραγούδια του Tom Waits, από τις θεατρικές του παραστάσεις «Alice», «Blood Money», «Black Rider» και άλλα ανεξάρτητα κομμάτια, κυρίως στη μορφή της μπαλάντας. Στη ροή της παράστασης, απαγγέλθηκαν, μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα, ποιήματα του Tom Waits, αλλά και κείμενα της Γεωργίας Συλλαίου, στο πνεύμα της ποίησης του Waits, σε μουσική του Φίλιππου Κωσταβέλη.
Στο δεύτερο, και τελευταίο μέρος της βραδιάς, οι «Mastropirro Ermitage Band». Το σεξτετο του, διεθνώς αναγνωρισμένου, φλαουτίστα και ποιητή Vincenzo Mastropirro, ερμήνευσε συνθέσεις του ίδιου, αλλά και μπαλάντες, μελωδικά θέματα, ιταλικά μοτίβα. Οι αυτοσχεδιασμοί δεν ήταν τόσο ελεύθεροι, όσο των προηγούμενων παραστάσεων, δίνοντας, έτσι, μια πιο λυρική νότα στην βραδιά. Το φλάουτο και το ακορντεόν χάριζαν μια μεσογειακή και έθνικ χροιά, στις σύγχρονες ευρωπαϊκές συνθέσεις του Μastropirro.
Συνολικά, η τρίτη βραδιά ήταν η “λυρικότερη” των τριών, καθιστώντας την, έτσι, πιο προσιτή, στο φιλόμουσο κοινό της Θεσσαλονίκης, καθώς η avant-garde jazz και οι ελεύθεροι αυτοσχεδιασμοί απευθύνονται, συνήθως, σε πιο εξοικειωμένους, με αυτά τα είδη, ακροατές. Σημαντικό, όμως, είναι να τονίσουμε πως η Θεσσαλονίκη διψάει για τζαζ παραστάσεις, που, γενικότερα, εκλείπουν από τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης, τον υπόλοιπο χρόνο.
