Η Isabelle Schapira μιλάει για τη νέα της ταινία και τη συμμετοχή της στο φετινό TiSFF!
Η Isabelle Schapira είναι μια νεαρή σκηνοθέτις και σεναριογράφος από την Γαλλία και το Βέλγιο. Βρίσκεται ανάμεσα στους επιτυχημένους μικρομηκάδες της Ευρώπης, καθώς οι ταινίες της κάθε φορά κάνουν το γύρο του κόσμου. Η πιο πρόσφρατή της, Garcon / Boy, έφτασε στο δικό μας Thessaloniki International Short Film Festival (TiSFF) 2019, όπου και προβλήθηκε το Σάββατο 19 Οκτωβρίου. Πρόκειται για την ιστορία της 17άχρονης Tatiana η οποία πρέπει να πει «αντίο» σε ένα φίλο της, που δεν είναι έτοιμη να αποχωριστεί. Με αφορμή την παρουσία της στο Φεστιβάλ, μιλήσαμε με την Isabelle για την νεότητα, την περιθοριοποίηση και την συνεργατικότητα.
Απώλεια, θάνατος, συναίσθημα. Δύσκολα θέματα, ακόμα και για έναν ενήλικα. Γιατί διάλεξες να μιλήσεις γι’ αυτά, μέσα από την σκοπιά της εφηβείας;
Κάποτε βρέθηκα σε μια κηδεία ενός αγοριού της ηλικίας μου. Ήταν μια βαθιά σοκαριστική εμπειρία. Δεν είχα πάει ξανά σε κηδεία ενός νέου ανθρώπου. Ήταν γεμάτο «νιάτα». Είχα παθιαστεί με το όσα όλοι μοιράστηκαν εκείνη τη μέρα, τα σουβενίρ τους από το αγόρι, τις θεμελιώδεις στιγμές της φιλία τους, την αγάπη και τις δύσκολες στιγμές επίσης. Ήταν μια πολύ δυνατή και όμορφη ένωση. Φανταζόμουν τι μπορούσε να συμβεί αν κάποιος δεν είχε τη δυνατότητα ή το δικαίωμα να μοιραστεί τίποτα. Πάντα νιώθω πιο κοντά στους ανθρώπους που περιθωριοποιούνται με κάποιο τρόπο. Είχα αυτή τη δυνατή εικόνα στο μυαλό μου, αυτή της κοπέλας που μπορεί να ήταν εκεί, χαμένη στο πλήθος, με ένα μυστικό. Πολύ δυνατή εικόνα, που ξεπερνάει το θάνατο, και μιλάει ακόμα για την αορατότητα και τον ρομαντισμό.
Δεν φανταζόμουν ποτέ την Tatiana, τον κεντρικό χαρακτήρα, ως γυναίκα μέσης ηλικίας. Στην αρχή της παραγωγής του σεναρίου, κάποιοι με ρωτούσαν «Γιατί μια έφηβη; Η απιστία είναι για μεγάλους». Η ανομία δεν έχει να κάνει με το γάμο ή την παράδοση. Είναι ένα βαθύ συναίσθημα που θα μπορούσες να έχεις σε κάθε φάση της ζωής σου, για διάφορους λόγους. Ειδικά όταν είσαι έφηβος. Χτίζεις τους δικούς σου κανόνες και αυτό έχει τις δυσκολίες του. Το βλέμμα των υπολοίπων είναι επίσης σημαντικός παράγοντας της ενηλικίωσης, μπορεί να είναι απελευθερωτικό, μπορεί και το αντίθετο.
Πώς επιλέγεις τα θέματα των ταινιών σου;
Ο στόχος μου είναι να νιώθω κοντά στην πραγματικότητα του κάθε χαρακτήρα. Η σύγχρονη εποχή είναι σκληρή, η σύνδεσή μας με τους άλλους είναι εύθραυστη. Τα θέματα που επιλέγω είναι ευαίσθητα: θέματα οικογένειας, έλειψη επικοινωνίας, συναισθηματικές καταχρήσεις, απώλεια… Γράφω ιστορίες στη βάση ενός ντοκιμαντέρ. Η πρώτη μου ταινία, Christine, η ιστορία μιας μητέρας που βοηθάει το γιο της να δραπετεύσει, είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα. Η Christine Dargenton, η πρωταγωνίστρια, και ο γιος της Damien το έζησαν αυτό στην πραγματικότητα. Το Avec Lou, η δεύτερη μικρού μήκους ταινία μου, είναι εμπνευσμένη από μια συνάντηση στο μετρό. Ένας δεκατριάχρονος ψάχνει για ένα μέρος να μείνει. Οι άνθρωποι και οι ζωές τους με συνεπαίρνουν. Στο νέο project Boy, εμπνεύστηκα από την κηδεία του αγοριού της ηλικίας μου. Νομίζω ότι είμαι επίσης ένας παρατηρητής. Για το Boy, παρατηρούσα κάποια κορίτσια που καθόντουσαν μπροστά μου στην εκκλησία: ίσια πλάτη, μαζεμένο πιγούνι και χαμηλό βλέμμα. Αυτό με συγκίνησε. Το να εκφράζεις όλο τον πόνο, σαν μια μάχη, σαν μια επείγουσα ανάγκη.
Η αγαπημένη μου φράση είναι του μεγάλου Nuri Bilge Ceylan: “My aim is to reach a certain reality, even if the reality is very ugly or tragic, or the kind that most people would not like to face.” Έχει συνοχή με την έρευνά μου για την αλήθεια και την εγγύτητα.
Τί ελπίζεις ότι θα σκέφτεται το κοινό, αφότου δει την ταινία σου;
Ελπίζω ότι θα μπορούν να συνδεθούν με τα βαθύτερά τους συναισθήματα. Αν μπορούν να εξερευνήσουν την δική τους ανθρώπινη πλευρά, παρακολουθώντας την πορεία ενός άλλου, μέσα από συναισθήματα και έκπληξη, για μένα αυτό σημαίνει καλή δουλειά. Δεν θέλω να σκεφτούν κάτι συγκεκριμένο, μόνο να αισθανθούν.
Ταινίες μικρού μήκους vs ταινίες μεγάλου μήκους.
Για μένα, η ταινία είναι μέσο να εκφράσεις τον εαυτό σου και να αναρωτηθείς για τον κόσμο για τον άνθρωπο. Δεν έχει σημασία ο χρόνος που θα επιλέξεις, το πιο σημαντικό είναι να έχεις ένα όραμα για το τι θέλεις να πεις και να νιώθεις έντονα ότι δεν μπορείς να συνεχίσεις αν δεν το κάνεις.
Προσωπικά, μου αρέσουν οι τολμηρές και ενστικτώδεις ταινίες, ειδικά όταν εξετάζουν τις ζωές ανθρώπων που σπάνια βλέπουμε, ανθρώπους που είναι αόρατοι και γενικά αγνοημένοι από την κοινωνία. Αυτό μπορείς να το κάνεις είτε σε μια μικρού μήκους, είτε σε μια μεγάλου. Όπως είπα, είναι μέσο έκφρασης. Δεν πιστεύω ότι μια μικρού μήκους ταινία είναι μια visiting card, όπως δηλώνουν κάποιοι. Φυσικά, αν είναι μια καλή ταινία, βοηθάει να το συζητάς με ένα παραγωγό ή ένα κανάλι, αλλά για μένα, πάλι, είναι τρόπος έκφρασης, όχι εργαλείο.
Η ταινία σου ταξιδεύει σε πολλά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Ποιες είναι οι προσδοκίες σου από αυτή την εμπειρία;
Προσπαθώ να συνοδεύω την ταινία όσο μπορώ. Είμαι πολύ χαρούμενη για την ταινία μου, που μπορεί να ταξιδεύει τόσο πολύ και τόσο συχνά. Θέλω να συναντήσω μελλοντικούς συνεργάτες και να μάθω από την οπτική τους. Πολύ συχνά, το κοινό και οι άνθρωποι των φεστιβάλ βλέπουν τόσα πολλά και διαφορετικά πράγματα στην ταινία μου, που είχαν γίνει ασυνείδητα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τα μελλοντικά μου projects, μου ανοίγει τα μάτια να ακούω κάποιον να μιλάει για τέτοια θέματα.
Ποιο είναι το επόμενό σου βήμα;
Γράφω μια μεγάλου μήκους αυτή την περίοδο. Μια νέα ιστορία που χρειάζεται την ανάπτυξη μιας μεγάλου μήκους ταινίας. Όταν καθώς γυρνούσαμε το Boy, είχαμε 7 ημέρες γυρισμάτων και ήμουν πολύ λυπημένη όταν έπρεπε να αφήσουμε το set, ευχόμουν να διαρκούσε για εβδομάδες και αυτό είναι που με κινητοποιεί να γράψω κάτι μεγαλύτερο. Ωστόσο, στο ενδιάμεσο μπορεί να κάνω μια ακόμα μικρού μήκους.
Συμβουλές για τους νέους κινηματογραφικούς δημιουργούς;
Μην κάνεις ταινίες μόνος σου. Να εκφράζεσαι μέσα από συνεργασίες. Να συναντάς νέους ανθρώπους και να προσπαθείς να βρεις μια ομάδα που να νιώθεις άνετα να δουλέψεις το όραμά σου μαζί τους, που να είναι κοντά στις ευαισθησίες σου. Να συναντάς ηθοποιούς, να μιλάς μαζί τους.
Όταν γράφεις τις ιστορίες σου και θέλεις να τις σκηνοθετήσεις ο ίδιος, κανείς δεν θα σου ανοίξει τα μάτια ή θα θέλει να τις διαβάσει με πάθος. Είναι δικό σου θέμα. Πρέπει να χτίζεις ένα δημιουργικό περιβάλλον και ένα προσωπικό πλάνο επιτυχίας που να πιστεύεις εσύ ο ίδιος. Κάνω σινεμά γιατί δεν μπορώ να με φανταστώ να επικοινωνώ χωρίς αυτό. Είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να οργανώνω τη ζωή μου με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι όσο πιο αποτελεσματική και δημιουργική γίνεται. Χρειάζομαι ενέργεια για να πιστεύω σε αυτό που κάνω. Να είμαι κοντά σε ανθρώπους που με εμπνέουν και μοιράζονται ιδέες, αντιπαρατίθενται στις σκέψεις μου και με κάνουν να ωριμάζω και να γίνομαι καλύτερη καλλιτέχνης. Όταν βρίσκομαι σε δημιουργικό περιβάλλον, προσπαθώντας να βελτιώσω το σενάριό μου, να μοιραστώ τις ιδέες μου, νιώθω πιο δυνατή και πιο ανθρώπινη.
Είναι μια μακράς διάρκειας διαδικασία και χρειάζεται όλη την προσοχή σου. Πρέπει επίσης να είσαι έτοιμος να ανακαλύψεις πράγματα για τον εαυτό σου, που ούτε θα μπορούσες να φανταστείς. Χειρίσου το. Είναι μέρος της δουλειάς.
______________________
TiSFF 17-19 Οκτωβρίου, Αποθήκη Δ΄ Λιμάνι Θεσσαλονίκης
INTIMATE 20 Οκτωβρίου, Αποθήκη Δ΄ Λιμάνι Θεσσαλονίκης
facebook: @tisffest @IntimateFest
www.tisff.eu | intimatefest.com
Isabelle Schapira discuss the selection of her film on this year’s TiSFF!
Isabelle Schapira is a young director and screenwriter from France and Belgium. Since is considered to be among to most successful European short film directors, as every new film of hers is traveling around the world. The most recent one Garcon / Boy, was displayed at Thessaloniki International Short Film Festival (TiSFF) 2019, on Saturday 19th of October. It’s about the story of Tatiana, 17, who is supposed to say goodbye to the boy she isn’t quite ready to leave. We had the chance to discuss with her about youth, marginalization and the power of collaboration.
Loss, death, emotion. Things that are hard to deal with, even when we are old. Why did you choose to talk about this subject, though the lens of young people?
I went once to a funeral of a boy of my age. I was deeply shocked by this experience. I never have been to the funeral of a young person. It was full of youth. I was obsessed about what everybody shared that day, their souvenirs with the boy, the constitutive moments of their friendship, love, hard times also, it was very strong, a beautiful unity. I imagine what would happened if somebody there couldn’t have the possibility or the right to share anything. I always feel close to people who are marginalized in a way. I had this strong vision of this person, of this girl who might be there, lost in this crowd with a secret to keep. It was a powerful image. An image that exceed death, even speak about invisibility and romanticism.
I never thought of Tatiana, the main character, as a middle aged woman. At the very beginning of the script, some readers told me “Why a teenager? Infidelity it’s for old people”. Illegitimacy is not something regarding wedding or tradition. It’s a deep feeling that you could have at every step of your life for many reasons. Especially when you are a teenager. You are building you own rules and this encloses difficulties. The look of others is also something very linked to growing up. It can liberate us, but it could also enclose us.
How do you choose your themes for your films?
My aim is to feel close the the reality of the character. Modern world is very tough, the link between each other is very fragile. The subjects I choose are intimate: family issues, absence of communication, emotional abuses, loss… I write a story on a documentary basis. My first film Christine, the story of a mother helping her son to runaway, is inspired by real events. Christine Dargenton, the main actress, and her son Damien went through that in real life. Avec Lou, my second short is inspired by a meeting in the subway, of a 13 year old boy looking for a place to stay… I’m captivated by people and their lives. In my new project Boy, I was inspired by the funeral of a boy of my age. I think I’m an observer also. For Boy, I observed some girls in front of me in the church: back straight, chin pulled in, the nape of the neck, eyes look down. And it moved me strongly. Expressing all that pain, like a struggle, like an emergency.
My favorite quote is from the great Nuri Bilge Ceylan: “My aim is to reach a certain reality, even if the reality is very ugly or tragic, or the kind that most people would not like to face.” It’s coherent with my search on truth and proximity.
What is that you are hoping the audience will be thinking after watching you film?
I hope they can connect with their deep feelings. If they can explore their humanity while they walk in somebody else path, trough emotions, surprise, to me it’s a good work. I don’t want them specially to think anything but feel.
Short films vs feature films.
To me, a film is a way to express yourself and question the world and human beings. No matter the timing you choose, the most important is to have a vision of what you want to say and deeply feel that you can’t go on without doing it.
Personally, I like films that are bold and visceral, especially when they examine the lives of people we rarely see, people who are invisible and generally ignored by society. And you can do it in short and feature. As I said, it’s a way to express yourself. I don’t believe that short film is a visiting card, as some people think. Of course, if it’s good one, it can be helpful discussing it with a producer or a tv channel, but to me it’s always a mode of expression, not a tool.
Your film is traveling in plenty of film festivals around the world. What are your expectations from this experience?
I try to accompany the film as often as I can. I’m very happy that the film could travel that long, this often. I want to meet future collaborators and learn about every perspective. Very often, audience and festival managers see many things in my film which was done unconsciously. This is very important for my futures projects, it can open your eyes also, to hear someone verbalize such things.
What is your next step?
I’m writing a feature now. The new story I’m working on needs a feature development. Also, while I was shooting Boy, we had 7 days of shooting and I was so sad leaving the set at the end, I wish it could last for weeks and weeks. It motives me to write something longer. But, I might shoot another short during the conception of the feature.
Any advice for the young cinema creators out there?
You don’t make a film alone. Express yourself through collaboration. Meet new people and try to find a bunch of people you are confident to work your vision with, that are close to your sensibility. Meet also actors, speak with them.
When you write your stories and you want to direct them, nobody is going to open your eyes or cry to read it. It’s up to you. You have to build a creative environment, a personal planning to succeed in what you believe in. I’m making cinema because I cannot imagine communicating without it. It’s very hard work. I need to organize my life that way, so it can be as efficient and creative as possible. I need energy to believe in what I do. Be close to people that inspire me and share ideas, confront my thoughts, it makes me grow and be a better artist. When I’ m in a creative environment, trying to make my script better, sharing visions, I feel stronger then ever and more human also.
It’s a long process and you’ll need all your attention all along the way. You also have to be prepare to discover things about you, that you couldn’t even imagine. Handle it. It’s a part of the job.
______________________
TiSFF 17-19 Οκτωβρίου, Αποθήκη Δ΄ Λιμάνι Θεσσαλονίκης
INTIMATE 20 Οκτωβρίου, Αποθήκη Δ΄ Λιμάνι Θεσσαλονίκης
facebook: @tisffest @IntimateFest
www.tisff.eu | intimatefest.com