Ο Στράτος Τζίτζης είναι υπέρμαχος του ρεαλιστικού κινηματογράφου και των βερολονέζικων νυχτερινών εξερευνήσεων!
Πώς ξεκίνησε η αγάπη σου για τον κινηματογράφο και η επιθυμία να γίνεις κινηματογραφιστής;
Η αγάπη μου, όπως όλων των παιδιών, ξεκίνησε από τη μαγεία των εικόνων. Όπως παρατήρησα στη μικρή μου κόρη, αυτή η αγάπη μπορεί να ξεκινήσει από τον πρώτο χρόνο της ζωής μας. Η δική μου επιθυμία να γίνω κινηματογραφιστής ήρθε πολύ αργότερα, στα 23 μου. Είχα παρατήσει την ΑΣΟΕΕ και «βολόδερνα» σαν φρικιό, μέχρι που δεν πήγαινε άλλο. Έπρεπε να αποφασίσω τι θα κάνω στη ζωή μου. Επειδή ήμουν βολονταριστής και νόμιζα ότι μπορώ να κάνω ότι θέλω, αποφάσισα πως θέλω να κάνω σινεμά. Είχα βέβαια μυηθεί κάπως στο αντικείμενο στις κινηματογραφικές λέσχες που ήμουν μέλος, από τα 15 μου στη Βέροια και στη συνέχεια, στην πανεπιστημιακή της Αθήνας, όπου μας έκανε μαθήματα και ο Παντελής Βούλγαρης. Αυτός με έβαλε στο σινεμά.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου στάδιο δημιουργίας μιας ταινίας, από την συγγραφή μέχρι την προβολή στην μεγάλη οθόνη;
Το αγαπημένο και -κατά τη γνώμη μου- το πιο σημαντικό είναι η σύλληψη της ιδέας. Εκεί που γράφεις σε ένα χαρτί 3 αράδες, που μετά από 3 χρόνια δουλειάς, μπορεί να γίνουν μια ταινία 90’ (με το καλό). Το πιο συναρπαστικό στη διαδικασία παραγωγής της ταινίας είναι για μένα το μοντάζ. Εκεί φαίνεται «τι ψάρια πιάσαμε» στα γυρίσματα, και τι ταινία θα βγάλουμε στην πιάτσα (αν τη βγάλουμε).
«Θαυμάζω αυτούς που έχουν μια ενδιαφέρουσα θέαση του κόσμου, η οποία μου λέει κάτι για τον άνθρωπο.»
Μέσα από τις ταινίες σου άμεσα ή έμμεσα καταφέρνεις να σχολιάσεις την ελληνική πραγματικότητα και τις παθογένειες της. Στοχεύεις στον προβληματισμό του θεατή ή μόνο σε μία όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική προσέγγιση;
Μου αρέσει ο ρεαλισμός στις ταινίες μυθοπλασίας, τόσο αισθητικά όσο και ηθικά (όταν αποκαλύπτει κάποια αλήθεια). Ο ρεαλισμός, σαν στιλ, δείχνει την πραγματικότητα και γίνεται, κατά κάποιο τρόπο, καθρέπτης της. Έτσι, ο θεατής μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του και να αντιληφθεί τι του συμβαίνει, εφόσον η μυθοπλασία, βέβαια, του φανερώσει κάτι και δεν εξαντληθεί σε επίδειξη στιλ. Δεν αρκεί μόνο η αισθητική, χρειάζεται και η ηθική στόχευση για να δικαιολογήσει κάποιο ύφος, αλλιώς γίνεται μανιέρα. Στις ελληνικές μου ταινίες έδειξα στοιχεία της ελληνικής πραγματικότητας. Στην τελευταία, τη γερμανική, φανέρωσα τη βερολινέζικη νύχτα, για καθαρά διασκεδαστικούς λόγους.
Εσύ, ποιους σκηνοθέτες θαυμάζεις;
Θαυμάζω αυτούς που έχουν μια ενδιαφέρουσα θέαση του κόσμου, η οποία μου λέει κάτι για τον άνθρωπο. Αυτοί ήταν σχεδόν όλοι της χρυσής εποχής του ευρωπαϊκού σινεμά, από το ‘45 ως το ’85, που ξεκίνησε με τον ιταλικό νεορεαλισμό του Ροσελίνι και τελελιωσε με τον ρωσικό μυστικισμό του Ταρκόφσκι. Οι αγαπημένοι μου αυτής της περιόδου είναι ο Φελίνι και ο Μπουνιουέλ, που είναι και οι πιο ερωτικοί, ως μεσογειακοί.
Ζεις εδώ και κάποια χρόνια μόνιμα στο Βερολίνο. Τί σε έκανε να επιλέξεις αυτήν την πόλη ως καλλιτεχνική σου βάση;
Αρχικά, στο Βερολίνο δεν πήγα για να δημιουργήσω καλλιτεχνικά, αλλά για να σκεφτώ. Συνετέλεσε ότι η τότε γυναίκα μου, η Ρενάτε, ήταν Γερμανίδα. Αυτή δεχόταν να πάμε μόνο στο Βερολίνο κι απέρριπτε όλη την υπόλοιπη Γερμανία (ως πολύ γερμανική). Όταν πήγαμε, το 2004, βρήκαμε μια πόλη ήπια, φιλόξενη, χωρίς εντάσεις, χωρίς πόζες και «δηθενιές», χαλαρή κι εναλλακτική, με αρκετούς κενούς χώρους και πράσινο. Ό,τι πρέπει για ανθρώπους με φιλοσοφικές αναζητήσεις. Έπαιρνα τη νεογέννητη τότε κόρη μας, τη Ματίλντα, με το καροτσάκι και, με τα βιβλία παραμάσχαλα, πήγαινα στα πάρκα και στις βιβλιοθήκες. Από τις καλύτερες φάσεις που έχω ζήσει.
Ποια είναι η γνώμη σου για το ελληνικό σινεμά του σήμερα;
Γίνονται πολύ καλές προσπάθειες κι έχω δει ενδιαφέρουσες ταινίες, που είναι να θαυμάζεις, αν σκεφτείς την ανυπαρξία υποδομής. Υπάρχει καλό υλικό και γόνιμες ιδέες, παρά τη παραγωγική στειρότητα αυτής της χώρας. Το‘ χουμε φαίνεται σαν λαός με το σινεμά – αντίθετα με τους Γερμανούς, που φαίνεται να μην το‘ χουν, αν συγκρίνεις τα λεφτά που παίρνουν και τα αποτελέσματα που βγάζουν.
Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν νέο κινηματογραφιστή;
Να μη μιμείται. Αν δεν έχει κάτι δικό του να πει, ας μη βιαστεί να κάνει ταινία. Ας ψαχτεί λίγο πρώτα και μετά βλέπει αν έχει κάτι να δείξει, που δεν το έχουμε δει. Το ψάξιμο κατά προτίμηση να είναι εκτός σινεμά, σε τοπία προσωπικά ή κοινωνικά, πολιτικά ή φιλοσοφικά, ποιητικά ή μεταφυσικά. Να έρθει σε επαφή με αναζητήσεις του ανθρώπου εκτός οθόνης, για να τις φέρει μετά στην οθόνη.
Στις ταινίες σου εκτός από την σκηνοθεσία υπογράφεις και το σενάριο. Πως γεννήθηκε η ιδέα για την δημιουργία της νέας ταινίας «Night Out»;
Η ιδέα του «Night Out» προέκυψε από τα νυχτοπερπατήματα που έκανα με την Κατερίνα, τη σύντροφο και συνεργάτιδά μου. Κάναμε έρευνα για ένα άλλο σενάριο που είχα, το οποίο δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί λόγω χρημάτων. Είδαμε τότε τοπία που δεν είχαμε ξαναδεί στο σινεμά και που είχαν μεγάλη πλάκα. Έτσι είχα την ιδέα να πάρουμε μια κάμερα, να μαζέψουμε μερικούς φίλους και να την κάνουμε.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να αποκτήσεις πρόσβαση σε χώρους όπως το Abstand και το KitKat Club, όπου δεν επιτρέπεται η χρήση κάμερας ή κινητού;
Αρχικά φαινόταν ακατόρθωτο. Είχαμε όμως κάτι σαν το ξόρκι «άνοιξε πόρτα» και αυτή άνοιγε. Μάλλον μας γούσταραν.
Αναμένουμε την προβολή της ταινίας σου στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το ταξίδι της ταινίας αυτής όμως δεν τελειώνει εδώ. Μίλησέ μας λίγο γι’ αυτό.
Η ταινία ξεκινάει τώρα τη διεθνή διανομή της. Ξεκίνησε από Γερμανία, σε διανομή Meteor Films, για να συνεχίσει σε Β. Αμερική, σε διανομή Corinth Films, και σε άλλες χώρες από την εταιρία διεθνών πωλήσεων Wide Management. Ελπίζουμε να εξασφαλίσει διανομή και στην Ελλάδα, μετά την προβολή της στη Θεσσαλονίκη.
*Η ταινία «Night Out» του Στράτου Τζίτζη θα προβληθεί στο 59ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το Σάββατο 03 Νοεμβρίου στις 22:30 και την Κυριακή 04 Νοεμβρίου 2018 στις 14:00 στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στο Λιμάνι.
