Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης: «Είμαστε τόσο καλοί, όσο οι άνθρωποι με τους οποίους έχουμε υπάρξει».

Βίντεο & Φωτογραφίες: Κατερίνα Μποτζώρη

Το ταξίδι του “Πουπουλένιου”, συνεχίζεται μετά από δυο χρόνια σαρωτικής επιτυχίας, στην Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Αριστοτέλειον. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, μετέφρασε αριστοτεχνικά, σκηνοθέτησε ευρηματικά και πρωταγωνιστεί με σθένος ψυχής, στην παράσταση που συγκίνησε περισσότερους από 150.000 θεατές.

Από την πρώτη ανάγνωση στην σκηνοθεσία.

Το κείμενο το αγόρασα μαζί με άλλα έργα στα αγγλικά, μια συνηθισμένη διαδικασία για όσους ασχολούνται με το θέατρο. Ψάχνοντας να βρώ κάτι που θα με συγκινήσει και θα με ενδιαφέρει, έπεσα πάνω στο πορτοκαλί βιβλίο με το όνομα “The Pillowman” του Μάρτιν Μακ Ντόνα. Το διάβασα ένα βράδυ και με διαπέρασε, σε βαθμό που δεν έχει καταφέρει άλλο κείμενο του σύχρονου ρεπερτορίου. Με άγγιξε με πάρα πολλούς τρόπους. Έχει τρομερή αστυνομική πλοκή, σε πρώτο επίπεδο έχει μια δομή αστυνομικού θρίλερ. Έχει πολύ βία και σκληρότητα, ενώ ταυτόχρονα, είναι τρυφερό και γλυκό κι έχει πάρα πολύ χιούμορ, μαύρο χιούμορ. Αυτά τα τρία, διαφορετικά μεταξύ τους υλικά, που θα αναρωτιόταν κανείς για τον τρόπο που μπορεί να τα ταιριάξει ένας άνθρωπος στο ίδιο έργο, καταφέρνει ο Μακ Ντόνα να δέσει αριστοτεχνικά. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι το έργο είναι βραβευμένο διεθνώς, με όλα τα μεγάλα θεατρικά βραβεία και αυτό γιατί κυρίως, μιλάει για τις ιστορίες, την αφήγηση.

Δηλαδή τι είμαστε; Είμαστε ιστορίες που μαθαίνουμε; Πόσο πολύ μας επηρεάζουν οι ιστορίες; Η ιστορία αυτού που είμασταν όταν είμασταν παιδιά πόσο πολύ “πηγαίνει” μαζί μας όταν νομίζουμε ότι ενηλικιωθήκαμε;

Με λίγα λόγια, για να μην σας τα πολυλογώ είναι μια εργάρα, εννοώ το κείμενο! Όταν το πρωτοδιάβασα, σε κάποιο σημείο δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου ενώ σε άλλο σημείο, τα γέλια μου τα δυνατά.

Ωστόσο ήθελα να το ανεβάσω υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Σε κεντρικό θέατρο, με τέσσερις ισάξιους, δυνατούς πρωταγωνιστές και η ευκαιρία δόθηκε το 2013 στο θέατρο Αθηνών. Πίστευα ότι έχει αξία, αλλά δεν πίστευα ότι θα έχει αυτήν την ανέλπιστη επιτυχία, η οποία συνεχίστηκε αμείωτα και την δεύτερη χρονιά. Ακόμα και οι λιγότεροι έμπειροι απο το θέατρο θεατές, οι ας πούμε “μη θεατρόφιλοι”, ίσως ήταν και οι πιο δεκτικοί από όλους, απέναντι σε αυτό το αριστούργημα. Δεν συμφωνούν όλοι βέβαια ότι πρόκειται για αριστούργημα, αλλά είναι ένα έργο τόσο συναρπαστικό, που ακόμη κι αν δεν μπορέσεις να ταυτιστείς μαζί του, σίγουρα δεν μπορεί να σε αφήσει αδιάφορο.

Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και ο Χατούριαν Χατούριαν Χατούριαν.

Στην πραγματικότητα στο θέατρο δεν υπάρχει ταύτιση με τον ρόλο, αλλά όπως έλεγε ένας δάσκαλός μου, “τα ‘φτυσα με τον ρόλο”. Όταν λέω ταύτιση, εννοώ το πόσο πολύ σε διαπερνά ένα κείμενο, με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να σε διαπεράσει οποιαδήποτε εμπειρία των αισθήσεών σου στη ζωή. Εμένα μ’ έχει διαπεράσει, αλλά όχι, δεν έχω ταυτιστεί με τον συγγραφέα με την έννοια να συμπεριφέρομαι σαν αυτόν ή να σκέφτομαι σαν αυτόν. Όμως όταν ασχολείσαι με κάτι δημιουργικά, το κέντρο του ενδιαφέροντός σου στρέφεται πάνω του. Σαν να βάζεις συγκεκριμένο χρώμα φακών στα μάτια σου κι αν για παράδειγμα το έργο είναι κόκκινο, τα βλέπεις όλα κόκκινα. Είναι ένα έργο που δεν σ’αφήνει να ησυχάσεις. Ακόμη και τώρα, ο Γιώργος, ο Νίκος, ο Οδυσσέας κι εγώ συνεχίζουμε να ψάχνουμε τις πτυχές του, να ερμηνεύουμε σημεία του, ή το καταλαβαίνουμε λίγο διαφορετικά. Είναι ένα από τα πιο πυκνά θεατρικά κείμενα που έχω διαβάσει και το όλο στοίχημα είναι να καταφέρεις να κρατήσεις αυτήν την ισορροπία όλων αυτών των διαφορετικών στοιχείων.

Αδυναμία σε έναν (;) ήρωα

Η παράσταση έχει τέσσερις ήρωες. Δυο αστυνομικούς ενός αυταρχικού καθεστώτος και δυο αδέρφια που ανακρίνονται. Συνήθως οι αστυνομικοί παρουσιάζονται με πιο αδρές πινελιές, ως εκπρόσωποι του καθεστώτος. Αυτό που αισθάνθηκα από την αρχή και το ακολουθήσαμε στις πρόβες ήταν να δώσουμε σε όλους τους ήρωες ανθρώπινη υπόσταση, να τους δικαιολογήσουμε και να τους εξηγήσουμε το ίδιο. Έτσι είναι γραμμένο και το κείμενο από τον Μακ Ντόνα. Τους αγαπάει εξίσου και τους τέσσερις και δίνει πολύ συγκεκριμένη αφορμή και δικαιολογία για τον τρόπο που φέρονται. Σίγουρα, αυτός ο οποίος κερδίζει την μερίδα του λέοντος στην αγάπη των θεατών, είναι ο αδερφός του συγγραφέα, ο Μίκαελ. Ένα παιδί με μια διανοητική δυσκολία που εξελίσσεται σε έναν ενήλικο, ο οποίος λόγω της δυσκολίας αυτής, συμπεριφέρεται σαν ανήλικος. Παρά τα όσα έχει διαπράξει, καταφέρνει στο τέλος να θέλουμε να τον πάρουμε αγκαλιά και να τον φροντίσουμε. Ο Μίκαελ κερδίζει στα σημεία, ακριβώς γιατί όλοι έχουμε ένα παιδί μέσα μας.

Η διαφύλαξη του σκηνοθετικού έργου.

Αν έπρεπε να βάλω σε κάψουλα τα σκηνοθετικά μου έργα και να τα στείλω στο μέλλον, μάλλον δεν θα κράταγα τίποτα. Ένα από τα βασικά πράγματα που σου μαθαίνει το θέατρο, είναι η θνησιγένεια. Όλα είναι φτιαγμένα για να τελειώσουν. Ακόμη κι αν μένουν φωτογραφίες, βίντεο ή οποιαδήποτε καταγεγραμμένη μορφή, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να τα διαφυλάξει κανένα format αναλογικό ή ψηφιακό. Όπως άλλωστε και όλα, τα πολύ ωραία πράγματα στην ζωή. Ο Πουπουλένιος είναι ένα έργο με την μεγαλύτερη προσωπική μου συμμετοχή, όχι επειδή το μετέφρασα, το σκηνοθέτησα και παίζω, αλλά γιατί με κάποιο τρόπο ένιωσα να με αφορά προσωπικά. Στα έργα που ανεβάζεις ή παίζεις, οφείλεις να βρεις τον τρόπο και τον λόγο που σε αφορούν προσωπικά. Έχουμε μια ικανότητα να λέμε μια ιστορία αλλά αυτό που αποτυπώνεται στο κοινό, ίσως υποσυνείδητα πολλές φορές, είναι το πόσο σε αφορά των περιέχομενο όσων λες και κάνεις πάνω στην σκηνή.

Ο Πουπουλένιος, η Ντόλλυ η προξενήτρα και ο Κύκλος με την Κιμωλία.

Ο “Κύκλος με την Κιμωλία” έχει ένα στοιχείο παραμυθιού, είναι βασισμένο σε έναν λαϊκό θρύλο, ο “Πουπουλένιος” έχει ιστορίες, η “Ντόλλυ, η προξενήτρα” δεν έχει παραμύθια αλλά έχει κάτι άλλο, το οποίο μοιάζει πολύ. Υπάρχει ένα κοινό στοιχείο. Και τα τρία, έχουν μια περισσότερο ή λιγότερο καθαρή τρυφερότητα και σχετίζονται με την παιδική ηλικία. Και στα τρία έργα έχουμε, είτε ανήλικους ήρωες, είτε ενήλικους που δεν έχουν ωριμάσει. Υπάρχει δηλαδή πάντα, μια τρυφερή ματιά πάνω στον άνθρωπο, που νομίζω ότι είναι η δική μου στους ανθρώπους. Είναι συνολικά μια αίσθηση ότι οι άνθρωποι δεν μεγαλώνουν με τον τρόπο που νομίζουμε ότι μεγαλώνουν.

Οι σκηνοθετικές επιρροές.

Δεν μπορώ να απαντήσω στο τι ακριβώς έχει επηρεάσει την ματιά μου, μιας και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Υπάρχουν οι άμεσες επιρροές πραγμάτων που θυμάσαι. Για παράδειγμα στον “Κύκλο με την Κιμωλία”, πέφτει ένα καροτσάκι από τις σκάλες και αυτό υπάρχει στο “Θωρηκτό Ποτέμκιν” του Αϊζενστάιν ή στους “Αδιάφθορους” του Ντε Πάλμα και είναι μια σαφής, καθαρή αναφορά. Συνειδητά, φτιάχνω τα λεγόμενα referrence boards, με λέξεις, εικόνες, ιδέες, αναφορές από αντίστοιχες παραστάσεις, έργα τέχνης ή οτιδήποτε άλλο με ενδιαφέρει άμεσα.

Στην πραγματικότητα, αυτό που προκύπτει μετά την όσμωση των προβών και των προτάσεων που προκύπτουν σε αυτές, είναι κάτι στο οποίο δύσκολα μπορεί να διακρίνει κανείς, τις καθαρές του επιρροές.

Ωστόσο, θεωρώ πως είναι απολύτως φυσικό και αναγκαίο, να δουλεύουν οι άνθρωποι με τις επιρροές τους και αυτή είναι και μια συμβουλή που δίνω συνήθως σε νέους ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με το θέατρο. Να φροντίσουν να καλλιεργηθούν συνολικά, σε όλα τα πεδία και τα επίπεδα. Είμαστε τόσο καλοί, όσο οι άνθρωποι με τους οποίους έχουμε υπάρξει και όσο κοντά με την τέχνη και τα σημαντικά πράγματα της ζωής έχουμε έρθει.

Αγαπημένη ιστορία.

Από όλες τις ιστορίες του “Πουπουλένιου”, αγαπώ περισσότερο, το Πράσινο Γουρουνάκι. Είναι η πιο αθώα ιστορία, την ξεχωρίζω και την έχω πει στον γιο μου, όχι γιατί έχει happy end αλλά γιατί μιλάει για την διαφορετικότητα και την αντιμετωπίζει περισσότερο σαν αρετή παρά σαν μειονέκτημα.

Ανάληψη του ρόλου του παραγωγού.

Τη διαδικασία του να φτιάξω έναν χώρο για να παίξω εγώ, ή να γίνουν άλλα πράγματα που με περιέχουν, την έκανα, την πλήρωσα και δεν θα την επαναλάμβανα ποτέ. Μου έμαθε, ευτυχώς αρκετά νωρίς και με ένα τίμημα που μου επέτρεψε τελικά να καταφέρω να συνεχίσω, πως πρέπει κανείς να ασχολείται με αυτό που είναι καλός. Όλες οι ιδιότητες στο θέατρο, υπάρχουν εκεί για έναν λόγο. Αυτός ο λεγόμενος παραγωγός, που συχνά στην Ελλάδα τον υποτιμούμε, βάζει “πλάτη” και ουσιαστικά τα χρήματα για όλες τις οικονομοτεχνικές διαδικασίες. Είναι πολύ μεγάλη σκλαβιά, να διαχειρίζεται ένας δημιουργός τον δικό του χώρο, ιδίως αν έχει μεγαλεπήβολα σχέδια.

Διαφορετική επαγγελματική κατεύθυνση.

Είμαι η κατηγορία του ηθοποιού, που ήθελε να ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα από παιδί και έψαχνε να βρει τον τρόπο να το κάνει. Οι δάσκαλοί μου, με προόριζαν για δικηγόρο, διπλωμάτη, πολιτικό, οτιδήποτε είχε να κάνει με μια σχετική ευχέρεια του λόγου που υποστήριζαν πως έχω. Αυτό βέβαια είναι μια ωραία παρένθεση για να μας αναδείξει τι γνώμη έχουμε για τους πολιτικούς. Ότι ο πολιτικός είναι κάποιος ο οποίος μιλάει καλά, αυτή είναι η δουλειά του. Ε, όχι δεν είναι αυτή η δουλειά του και κλείνει η παρένθεση.

“Αν λες ιστορίες, τότε το μοναδικό σου καθήκον είναι να λες ιστορίες”.

Το νόημα του της παράστασης, συμπυκνώνεται σε αυτήν την φράση και η ουσία του βρίσκεται στην αρετή της αφήγησης. Πέρα από τα βασικά, να φάμε, να στεγαστούμε και να ‘χουμε ένα ποτήρι καλό κρασί να πιούμε, καλή ώρα, όλος ο ανθρώπινος πολιτισμός έχει βασιστεί πάνω σε ανθρώπους που λένε ιστορίες σε ανθρώπους. Ο κόσμος διαμορφώνεται αποκτώντας συνειδητό και ασυνείδητο μέσα από αυτές. Το να ακούμε ή να φτιάχνουμε ιστορίες είναι ένας τρόπος να γίνει η ζωή πιο ενδιαφέρουσα. Εκεί συμπυκνώνεται μια αξία της ζωής, που δεν βρίσκεται πουθενά στην καθημερινότητα. Γι’ αυτόν τον λόγο τα ριάλιτι παιχνίδια είναι βαρετά. Δεν είναι ηθικού τύπου ο λόγος. Συχνά η πραγματική ζωή όλων μας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μάλλον βαρετή και δεν μας ενδιαφέρει να την παρακολουθήσουμε ολόκληρη. Δεν μαθαίνουμε κάτι και ξεχνάμε εύκολα. Η αφήγηση παίρνει μια ζωή, την “στίβει”, φτιάχνει ένα απόσταγμα και την σερβίρει σε ένα ελκυστικό, μικρό, γυάλινο ποτήρι.

Έχετε αναρωτηθεί γιατί ενώ δεν μας αρέσει να κλαίμε ή να μας τρομάξει κάποιος σε ένα σκοτεινό σοκάκι στην πραγματικότητα, είναι κάτι που αποζητούμε στο θέατρο ή στον κινηματογράφο; Από την ασφάλεια της θέσης μας ως θεατές μπορεί να μας συμβεί, ζωή μεγαλύτερη από την ζωή. Ζωή που αξίζει να την ζήσεις. Δεν υπάρχει καλύτερο από το να λέμε και να ακούμε ιστορίες και είμαστε προνομιούχοι οι άνθρωποι που μας δίνεται η δυνατότητα και η χάρις να λέμε ιστορίες!

______________________

«Ο Πουπουλένιος» του Martin Mc Donagh. Η παράσταση που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς για δύο συνεχόμενες χρονιές στην Αθήνα, έρχεται στην Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Αριστοτέλειον! Με τους Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, Νίκο Κουρή, Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, Γιώργο Πυρπασόπουλο, στο Θέατρο Αριστοτέλειον, από 12 Απριλίου (Κυριακή του Πάσχα).

Διανομή
Χατούριαν (συγγραφέας): Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Τουπόλσκι (ανακριτής): Νίκος Κουρής
Άριελ (ανακριτής): Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος
Μίκαλ (αδελφός): Γιώργος Πυρπασόπουλος

Συντελεστές
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Αθανασία Σμαραγδή
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Εικονογράφηση σκηνικών: Φίλιππος Φωτιάδης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Έλενα Σκουλά
Εικαστικό αφίσας: Αχιλλέας Μεσάικος
Παραγωγή: Θεατρικές επιχειρήσεις Κάρολος Παυλάκης

Θα πραγματοποιηθούν παραστάσεις και την Δευτέρα 13 και την Τρίτη 14 Απριλίου. Οι επόμενες σύμφωνα με το πρόγραμμα:
Πρόγραμμα Παραστάσεων (από 15 Απριλίου):
Τετάρτη έως Κυριακή στις 21:00
Σάββατο & Κυριακή απογευματινή στις 18:00

Διάρκεια
125 λεπτά (μαζί με το διάλειμμα)

Τιμές εισιτηρίων:
Κανονικό: 20 ευρώ
Φοιτητικό: 15 ευρώ (εκτός Σαββάτου – βραδυνή)
Ανέργων & άνω των 65 ετών: 15 ευρώ (ισχύει μόνο για Τετάρτη και Πέμπτη)
Σάββατο βράδυ, ισχύει γενική είσοδος: 20 ευρώ.

Προσοχή!
Το εισιτήριο των (άνω των 65 ετών) καθώς και το νεανικό προϋποθέτει επίδειξη ταυτότητας στο θέατρο και είναι μόνο για ΤΕΤΑΡΤΗ και ΠΕΜΠΤΗ!
Το εισιτήριο των φοιτητών προϋποθέτει επίδειξη φοιτητικής ταυτότητας (πάσο) στο θέατρο και είναι για όλες τις παραστάσεις έκτος από ΣΑΒΒΑΤΟ ΒΡΑΔΥ!

Προπώληση εισιτηρίων:
Στα καταστήματα Γερμανός.
Ηλεκτρονικά στο www.tickethour.com και μέσω του τηλεφωνικού κέντρου της tickethour στο 2108938111
Στο ταμείο του Θεάτρου Αριστοτέλειον (Εθνικής Αμύνης 2 – Τηλ. 2310 262 051)

**Ευχαριστούμε το Bientôt, wine, για την παραχώρηση του χώρου!
Διαβάστε περισσότερα για το Bientôt, wine!