Εχθρός της τάξης (Razredni Sovraznik)
“Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι κάτι, που αφορά περισσότερο αυτούς που επιζούν, παρά τον ίδιο τον νεκρό.” Thomas Mann
Το σενάριο της ταινίας εκτυλίσσεται σε ένα σχολείο της Σλοβενίας και στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα, έτσι όπως τα βίωσε, σαν μαθητής, ο σκηνοθέτης. Ένας καθηγητής γερμανικών καταφθάνει στο σχολείο και γίνεται ο υπεύθυνος μιας τάξης. Οι τρόποι διδασκαλίας του είναι πιο αυστηροί και σε πλήρη αντίθεση με αυτές, της προκατόχου του. Αυτό δημιουργεί θυμό στους μαθητές του, οι οποίοι, από την πρώτη κιόλας μέρα, δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους.
Μια τραγωδία, ένας θάνατος θα είναι και η σπίθα, που χρειαζόταν για να ξεκινήσει μια επανάσταση, ενάντια στον καθηγητή. Ο κ. Ζούπαν, ο καθηγητής αυτός, θα ακολουθήσει μια προσέγγιση, που δεν είναι συγκινησιακή, όπως θα ήθελαν οι μαθητές του, αλλά θα προσπαθήσει να εντάξει την τραγωδία αυτή στα πλαίσια της διδακτέας ύλης, πράγμα που θα τους εξοργίσει.
Ο βασικός κορμός των μαθητών, που θα ξεκινήσουν την εξέγερσή τους, αποτελείται από εννιά άτομα, με πρωτεργάτη τον Λούκα. Βρισκόμενοι σε μια δύσκολη, ηλικιακά, περίοδο, η ομάδα αυτή δεν θα διστάσει να βρει το εξιλαστήριο θύμα. Όταν, όμως, οι κατηγορίες ξεκινούν, στο πέρασμα τους θα συμπαρασύρουν ολόκληρο το σχολείο, τους καθηγητές και το σύστημα γενικότερα. Σφιγμένα στόματα και συνοφρυωμένα φρύδια μαρτυρούν, κάθε στιγμή, την μεγάλη ένταση και τον θυμό, που τους κατακλύζει. Γι’ αυτούς, όλα είναι άσπρο ή μαύρο, ή είσαι φίλος ή εχθρός. Τί θα γίνει, όταν βγάλουν τις παρωπίδες και καταλάβουν ότι η ζωή δεν έχει μόνο ένα χρώμα; Μήπως θα είναι αργά;
Ο Ροκ Μπίτσεκ σκηνοθετεί μια υπέροχη ταινία, όπου ο κινηματογραφικός φακός παραμένει, μόνο, ανάμεσα στις αίθουσες ενός σχολικού κτιρίου. Όταν η πόρτα του σχολείου κλείνει, ο καθένας, από τους χαρακτήρες, επιστρέφει στο σπίτι του και στην πραγματικότητα του. Ο Μπίτσεκ επιλέγει να φωτίσει ορισμένα στοιχεία της ζωής και της προσωπικότητας των μαθητών, αλλά στο στόχαστρό του παραμένει η δράση τους, ως μια ομάδα.
Από μια οπτική γωνία, παρακολουθούμε μια μικρογραφία της κοινωνίας, που δέχεται, συνεχώς, ερεθίσματα, τα οποία κάποιες φορές αξιοποιεί και άλλες όχι. Ένα τέτοιο ερέθισμα μπορεί να πυροδοτήσει μια ολόκληρη εξέγερση. Μια επανάσταση, μια κίνηση, πολλές φορές, μπορεί να βασιστεί πάνω σε μια συγκίνηση, μια σκέψη, ακόμα και αν τα υπόλοιπα θεμέλια βρίσκονται στον αέρα. Η κατάρρευση αναπόφευκτη, οι συνέπειες το ίδιο.
*Η ταινία είναι υποψήφια των βραβείων LUX, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι άλλες δύο διαγωνιζόμενες ταινίες είναι οι IDA και BANDE DE FILLES (Τα κορίτσια).
